عباس علی‌آبادی، وزیر صمت چندی در زمینه معضل کمبود یا نبود ماشین‌آلات معدنی و راهسازی، گفت: برای واردات ماشین‌آلات معدنی مانعی وجود ندارد. وی خاطرنشان کرد: صف ارز کوتاه شده یعنی افرادی که ارز را برای استفاده دیگر دریافت می‌کردند شناسایی شده است که می‌توان گفت فاصله از مرحله پرداخت تا تخصیص کوتاه شده است، کاری که در حال انجام بوده این است که تا چهار برابر ارز قبلی می‌توان ارز برای واردات یا صادرات کالا دریافت کرد. این در حالی است که به باور کارشناسان میزان ثبت سفارش واردات ماشین‌آلات معدنی در امسال از ۶۰۰ به ۲هزار و 300 رسیده است و چیزی حدود ۴۰۰ درصد افزایش داشته است اما واردات ماشین‌آلات تنها ۱۵ درصد افزایش داشته است. فعالان معدنی این معضل را ناشی از عدم تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی برای واردات تجهیزات و ماشین‌الات معدنی می‌دانند. گلایه دیگر فعالان معدنی نرخ ماشین‌آلات ساخت داخل است و گفته می‌شود تولید داخلی کشور نه از نظر کیفی وکمی و نه میزان تولید قابل‌رقابت با محصولات دیگر کشورها یا برندهای معتبر نیست. در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به آخرین تحولاتی که در زمینه رفع کمبود ماشین‌آلات صورت گرفته است.

ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در رونق بومی‌سازی

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، راهبرد استفاده از ظرفیت متخصصان ایرانی و دانش‌بنیان‌ها را در رونق حوزه بومی‌سازی موثر برشمرد. به گزارش ایرنا محمدرضا موثقی‌نیا گفت: توجه به ساخت داخلی و بومی‌سازی قطعات و ماشین‌آلات مورد نیاز بخش معدن و صنایع معدنی از اهمیت بالایی برخوردار است. وی گفت: در این زمینه، بهره‌مندی از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از شرکت‌های نوپا که توسط جوانان ایرانی شکل گرفته، مورد توجه ایمیدرو و شرکت‌های زیرمجموعه و تابعه است. موثقی‌نیا ادامه‌داد: ارائه تسهیلات قانونیِ در اختیار وزارت صمت به شرکت‌های تولیدکننده و تلاش برای افزایش سهم داخلی سازی، از اولویت‌های این سازمان به‌شمار می‌رود. این در حالی است که تا به امروز و همه فعالیت‌های انجام شده در زمینه رفع موانع واردات و حمایت از ماشین‌سازی‌های داخلی همچنان مشکل فرسودگی تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی از مهم‌ترین معضلات پیش روی توسعه معدنکاری شناخته می‌شود.

رشد تولید ماشین‌آلات معدنی

معاون صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صنعت، معدن و تجارت از رشد ۱۰۴ درصدی کشور در حوزه تولید ماشین‌آلات راهسازی و معدنی خبر داد.

سید محمد موسوی از فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه تولید ماشین‌آلات راهسازی و معدنی خبر داد و گفت: بنا بر منویات مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، تا به امروز ۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان با حضور جوانان نخبه در عرصه تولید ماشین‌آلات راهسازی و معدن فعالیت می‌کنند.

وی عنوان کرد: قریب به ۴۵ سال از تحریم‌های ناجوانمردانه امریکا و هم‌پیمانان این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد اما امروز با تلاش شبانه‌روزی نخبگان و‌ دانشمندان ایرانی در بسیاری از حوزه‌ها به توفیقات ارزشمندی رسیده‌ایم.

ورود جدی به صادرات

این مقام مسئول اضافه کرد: صنعتگران ایرانی سربازان سختکوش جنگ اقتصادی هستند و نه‌ تنها نیازهای داخل کشور را در حوزه‌های مختلف تامین می‌کنند بلکه در بخش صادرات هم ورود جدی دارند.

موسوی با اشاره به رشد ۱۰۴ درصدی کشور در حوزه تولید ماشین‌آلات راهسازی و معدنی، اظهارکرد: در طول فعالیت هشت سال دولت قبل، رشد کشور در این حوزه ۲.۵ درصد بود؛ در حالی که در بازه دو ساله استقرار دولت سیزدهم این عدد به ۴.۵ درصد رسیده است.

وی تصریح کرد: سال گذشته بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار صادرات محصولات تخصصی صنعتی داشته‌ایم که در جای خود نشان از اهتمام جدی دولت سیزدهم در حوزه اقتصادی دارد. تولید تراکتور در امسال به ۳۱ هزار و ۵۰۰ تراکتور رسیده که در مقایسه با سالیان گذشته رشد ۴۰ درصدی افزایش تولید ثبت کرده‌ایم. معاون صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صمت در پایان خاطرنشان کرد: ایجاد روابط با کشورهای مختلف منجر به افزایش صادرات و توسعه اقتصادی کشور شده است.

تشکیل کمیته ماشین‌آلات در خانه‌معدن

رئیس خانه معدن ایران گفت: امروز استهلاک ماشین‌آلات معدنی در کشور به گونه‌ای است که به طور متوسط ۱۸ تا ۲۰ سال و بعضا ۳۰ سال کار کرده‌اند و عمر مفید آنها به اتمام رسیده است و فعالیت با این نوع ماشین‌آلات توجیه اقتصادی ندارد.

محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران اظهارکرد: باید در مقوله ماشین‌آلات معدنی مطابق با استانداردهای جهانی اقدام کنیم. استانداردهای موجود نمی‌تواند از معادن به عنوان سرمایه ملی بهره‌برداری کند. امروز در بخش معدن مطابق با هر طرح بهره‌برداری، ماشین مناسب بهره‌برداری از آن مطابق با فعالیت در معادن اعم از زیر زمینی، روباز و... تعریف می‌شود. اما در شرایط کنونی کشور این روند به صورت عکس اتفاق می‌افتد؛ یعنی معدنکار با توجه به ماشین‌آلات موجود در بازار طرح تعریف می‌کند.

اقتصادی نیست

وی افزود: معدنکاران ما به لحاظ اقتصادی در شرایط مناسبی نیستند و نمی‌توانند ماشین‌آلات مستهلک خود را در راستای کنترل نرخ بروزرسانی کنند. قطعا هرچه ماشین‌آلات قدیمی‌تر باشد مسائل و افزایش نرخ در نرخ تمام شده را رقم خواهد زد. امروز استهلاک ماشین‌آلات معدنی در کشور به گونه‌ای است که به طور متوسط ۱۸ تا ۲۰ سال و گاه ۳۰ سال کار کرده‌اند و عمر مفید آنها به اتمام رسیده است و فعالیت با این نوع ماشین‌آلات توجیه اقتصادی ندارد. رئیس خانه معدن تصریح کرد: علاوه بر این سوخت ماشین‌آلات باید مطابق با استانداردهای جهانی باشد. اکنون اگر بخواهیم ماشین معدنی ساخت سال ۲۰۲۲ را وارد کشور کنیم با چالش سوخت مواجه خواهیم شد. در نتیجه ناچار هستیم تا مطابق با سوخت موجود در کشور برای تامین ماشین‌آلات سرمایه‌گذاری کنیم. در غیر این صورت باید با روش‌های نوآورانه و با تفکرات استارت‌آپی سوخت موجود را به سوخت قابل مصرف در این حوزه تبدیل کنیم. ما باید همه چیز را تطبیق دهیم. مجبور هستیم سوخت خود را تغییر دهیم و به استاندارد مینیموم یورو ۴ تبدیل کنیم.

ضرورت نوسازی

بهرامن ادامه داد: با توجه به شرایط اقتصادی امروز کشور و بسته بودن بازارها به روی ما باید دائما در حوزه ماشین‌آلات فعالیت و آن را بروزرسانی کنیم. ما در خانه معدن کمیته ماشین‌آلات تشکیل دادیم تا بتوانیم راه‌های کسب بهره‌وری حداکثری را در عرصه‌های مختلف از جمله سوخت، تامین قطعات و سایر موضوعات را که دغدغه امروز فعالان و سرمایه‌گذاران است، دنبال کنیم.

تسهیلات استفاده از تولید داخلی

معاون وزیر صمت و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران گفت: شرکت‌هایی که ماشین‌آلات تولید داخل استفاده کنند و آلایندگی کمتری نیز داشته باشند و در کنار این مسئله کاهش مصرف انرژی را هم در برنامه‌های خود شامل شوند می‌توانند از تسهیلات صندوق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بهره‌مند شوند.

به گزارش مهر، فرشاد مقیمی با اشاره به تلاش دولت برای راه‌اندازی شرکت‌هایی که تولید خود را متوقف کرده‌اند و رفع مشکلات آنها تاکید کرد: دولت در راه‌اندازی واحدهای متوقف توجه ویژه دارد و از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا امروز بیش از ٣هزار و 400 واحد صنعتی به چرخه تولید برگشته که آمار نسبتا خوبی است و این فعالیت باید گسترده‌تر انجام شود.

مقیمی با اشاره به مسئله تامین مالی که یکی از دغدغه‌های اصلی تولید‌کنندگان را شامل می‌شود گفت: در مسئله تامین مالی راه‌حل فقط بانک نیست و باید از این تصور عبور کرد، ما در این زمینه صندوق تامین مالی از طریق بورس را پیگیری می‌کنیم.

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی در خاتمه یادآور شد: ایجاد شهرک‌های صنفی می‌تواند کمک کند که صنوف به طور متمرکز فعالیت کنند و ما بتوانیم خدماتی را که به بخش صنعت ارائه می‌کنیم، به این بخش نیز ارائه دهیم.

سخن پایانی

هر چند دیدگاه دولتی این است که ممنوعیت واردات ماشین‌آلات می‌تواند بازار داخلی تولیدات داخلی را تقویت کند و به تشویق تولید داخلی از طریق حفظ بازارهای داخلی و اشتغالزایی یاری رساند، اما فعالان بخش معدن می‌گویند آزاد‌سازی واردات می‌تواند به واردات تجهیزات موردنیاز صنعت معدنی کمک کند و به تحقق تولید باکیفیت و کاهش هزینه‌های تولید منجر شود. حال باید دید در میان این همه بحث و گفت‌وگویی که بر سر حل چالش ماشین‌آلات جریان دارد، کفه به کدام سمت سنگین‌تر می‌شود و چگونه می‌توان امید داشت این گره گشوده شود.