آپارتمان‌نشینی، یکی از شاخصه‌های مهم سبک زندگی در دنیای امروز است که ناشی از تغییرات محیط اقتصادی و اجتماعی زندگی ما است. در واقع این تعاملات در هم تنیده که در شهرهای کلان به انسان‌ها تحمیل‌شده، گاهی گریزناپذیر به‌نظر می‌رسد. در جامعه ما یکی از پدیده‌های نوظهوری که به‌عنوان یک مسئله اجتماعی می‌توان به آن پرداخت، بحث افزایش ساخت‌وساز و برج‌نشینی است که متاسفانه این‌گونه مجوزها هیچ‌گونه برچسب اجتماعی ندارد. با این همه، برای داشتن زندگی اجتماعی سالم باید استانداردهای زندگی آپارتمان‌نشینی را رعایت کرد. به‌عبارتی ابتدا باید الگو و تجربه زندگی جمعی در برج‌ها به شهروندان آموزش داده شود و سپس این سبک از زندگی در قالب بلند مرتبه‌سازی در جامعه نهادینه شود. در حوزه آپارتمان‌نشینی جامعه ما با نوعی تاخر فرهنگی روبه‌رو است و شهرنشینی برای بسیاری از ساکنان شهری خریداری‌ شده، زیرا حقوق و مسئولیت‌های زندگی در آپارتمان، هنوز در شهروندان درونی نشده، به‌طوری‌که انبوهی از مسائل، درگیری‌ها و اختلافات را در آپارتمان‌ها شاهد هستیم که به علت فقر فرهنگی و نبود الزامات زندگی آپارتمان‌نشینی به‌وجود آمده، گفتنی است بسیاری از برج‌های ساخته شده حتی با بافت اجتماعی منطقه همسازی نداشته و به‌عنوان وصله‌ای ناجور در منطقه خودنمایی می‌کند.

نکته دیگری که باید موردتوجه مدیران شهری قرار گیرد این است که آیا بسترهای فرهنگی، اجتماعی، تفریحی و زیرساخت‌های خدمات‌رسانی برای افزایش جمعیت این‌چنینی موردمحاسبه قرار گرفته یا خیر؟ این محدودیت‌ها باید به شکل متمرکز در مباحث معماری شهری مد نظر مدیریت شهری قرار گیرد. در واقع با افزایش جمعیت ناگهانی در یک منطقه و محدودیت‌های منابع زیرساختی، به‌طور قطع، ما با انواع مسائل و نارضایتی‌های شهروندان روبه‌رو خواهیم شد.

بدیهی است هر قدر تراکم جمعیتی در یک منطقه خاص افزایش پیدا کند، به‌طور قطع، تراکم اخلاقی را به‌دنبال خواهد داشت. در واقع افزایش جمعیت با افزایش خشونت و کجروی نسبت مستقیمی دارد، زیرا نسبت جمعیت به منابع را از حالت اعتدال خارج می‌کند و شهروندان برای رسیدن به منابع محدود با هم رقابت می‌کنند و این الگوی رفتاری، خشونت‌های کلامی و فیزیکی را افزایش می‌دهد. برخی مواقع این پرسش مطرح می‌شود که چرا در فصل تابستان خشونت‌های رفتاری در جامعه بیشتر می‌شود، این پدیده به اصلی که گفته شد برمی‌گردد. یعنی در این فصل‌ها تمایل به مسافرت در مکان‌های زیارتی و تفریحی بیشتر می‌شود و افزایش ناگهانی جمعیت در یک منطقه جغرافیایی که با محدودیت منابع مواجه است، به‌طور قطع، تنش‌های بین‌فردی و آسیب‌های فراوانی را به‌وجود می‌آورد. به‌عنوان مثال، شهروندان بر سر جای پارک با هم به نزاع می‌پردازند، در حالی که در فصل زمستان کمترین خشونت رفتاری و جرم را در آن منطقه را شاهدیم، زیرا در فصل زمستان به تناسب تراکم جمعیتی کم، تراکم اخلاقی کمتری را شاهد خواهیم بود.

افزایش مجوزهای برج و آپارتمان‌سازی موقعی کمترین آسیب را دارد که منابع زیرساختی آن از قبل مهیا شود تا شهروندان کمتر بر سر منابع محدود رقابت کنند. نکته دیگری که افزایش ساخت‌وسازهای غیراصولی به جامعه تحمیل می‌کند، پدیده‌ای به‌نام گمنامی در مناطق شهری است. در واقع هرقدر جمعیت زیادتر شود، احساس گمنامی در شهروندان بیشتر شده و افرادی که انگیزه‌های مجرمانه دارند، فرصت پیدا می‌کنند تا به جرائم و رفتارهای خشونت‌آمیز دست بزنند، چراکه نظارت اجتماعی به‌شدت پایین می‌آید. اما در روستاها و شهرهای کوچک به علت نظارت شدید اجتماعی که ناشی از ارتباطات چهره به چهره، فامیلی و محلی است، شخص کمتر امکان و فرصت کجروی پیدا می‌کند. از سوی دیگر، مناطق کوچک شهری و روستایی به علت همگن بودن جمعیت از لحاظ طبقاتی و اقتصادی، شخص فشارهای روانی کمتری را احساس می‌کند، اما در شهرها به‌دلیل ناهمگنی جمعیتی و در هم‌تنیدگی طبقات گوناگون اجتماعی، شکاف عمیق طبقاتی به‌شدت مشهود است و این احساس بی‌عدالتی، فشارهای مضاعفی را از نظر روانی به طبقات فرودست جامعه تحمیل می‌کند. در مبحث ارتباط معماری شهری و وقوع جرم و خشونت، میان وقوع جرم و محیط زندگی رابطه مستقیمی برقرار است. با توجه به پژوهش‌های به‌عمل آمده، اندازه و فرم فضای شهری، فشردگی بافت محلات، آلودگی دیداری و کیفیت شبکه معابر از عوامل کاهش و افزایش وقوع جرم است. در واقع اندازه فضا در ایجاد امنیت و آسایش اجتماعی تاثیرگذار است و در ابعاد کوچک‌تر فضا، روابط صمیمانه‌تر برقرار است، اما بر عکس در میدان‌های بزرگ شهرهای کنونی به‌دلیل گمنامی افراد و جمعیت زیاد، شرایط ناهنجاری برای زندگی ایجاد می‌شود، هر چند فضاهای کوچک که با ازدحام جمعیت همراه باشد می‌تواند شرایط آسیب‌پذیری را به‌وجود بیاورد، اما مجرمان هیچ علاقه‌ای به دیده شده در حال ارتکاب جرم ندارند.

از منظر فرم فضا، هر محیطی که به مخفی ماندن فرآیند مجرمانه کمک کند برای مجرمان شرایط ایده‌آلی را فراهم می‌کند. به‌عبارتی فضاهایی که از منظر ساختاری نمایانی آن به حداقل برسد، به‌طور بالقوه، شرایط جرم‌خیزی را افزایش می‌دهد. از نظر فشردگی بافت شهری نیز مکان‌هایی که تراکم کاربردی زیادی دارند، به‌طور طبیعی، تراکم اخلاقی را به‌وجود می‌آورند، چراکه تردد انبوهی از جمعیت با فرهنگ‌ها و مناسبات اجتماعی گوناگون، زمینه‌ساز شرایط مساعدی برای ارتکاب جرم و ناهنجاری در محیط‌های شهری است.