هفته گذشته لایحه دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته به ۲ روز به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و حالا نوبت به تعیین روز دوم تعطیل به‌جز جمعه در تقویم ایران است. سال‌هاست که بسیاری از فعالان تجاری به‌ویژه فعالان حوزه تجارت بین‌الملل، از تحمیل تعطیلی سه‌روزه به روند کاری‌‌شان گلایه‌‌مند هستند، زیرا اضافه شدن تعطیلی جمعه در ایران به تعطیلات شنبه و یکشنبه اغلب کشورهای دنیا خسارات زیادی را متوجه فعالیت‌های آنها کرده است. بسیاری از نمایندگان مجلس نیز به‌دنبال تعطیلی جمعه و شنبه هستند تا براساس الگوی جهانی، مراودات اقتصادی با سایر کشورها روان‌تر انجام شود. مدافعان این نظر معتقدند در صورت تعطیلی شنبه یک روز از تعطیلات ما هماهنگ با الگوی جهانی است و با تعطیلی شنبه ارتباطات تجاری ما برای ۴ روز با بازارهای جهانی قطع نمی‌شود. صمت در این گزارش با تاکید فعالان اقتصادی بر تعطیلی شنبه تاثیر اهمیت همخوانی تعطیلات ایران با جهان را بررسی کرده است.

قطع مراودات با جهان

تعطیلی روز پنجشنبه باتوجه به تعطیلی شنبه و یکشنبه در اغلب کشورهای جهان، مراودات بین‌المللی کشور را برای ۴ روز متوالی تقریبا تعطیل می‌کند. روندی که ۱۵ سال پیش عمده کشورهای اسلامی و کشورهای حوزه خلیج‌فارس را بر آن داشت تا برای کاهش زیان اقتصادی ناشی از این موضوع و بهره‌مندی بیشتر از تعاملات بین‌المللی در تصمیمی واحد روزهای تعطیل پایان هفته خود را از «‌پنجشنبه و جمعه» به «جمعه و شنبه» تغییر دهند؛ بر همین اساس اتخاذ تصمیمی که تعطیلات آخر هفته ایران را با اغلب کشورهای دنیا هماهنگ کند، اقدامی ضروری است. البته هرازگاهی این موضوع در مجلس عنوان و کمی بعد به فراموشی سپرده می‌شود؛ با این حال مدتی است که این پیشنهاد به‌طور جدی‌تر در دست پیگیری است و اهالی خانه ملت روی آن تمرکز بیشتری دارند. شاید یکی از دلایل پیگیری دوباره این موضوع وضعیت بد اقتصادی و در بسته کشور به‌روی واردات باشد. حالا برخی از نمایندگان مجلس معتقدند تعطیلی ۲ روزه و انتخاب شنبه به‌عنوان روز دوم تعطیلات به‌جز جمعه، بر کاهش هزینه‌های تعطیلات رسمی کشور و یکسان‌سازی قوانین ایران با جهان، در مبادلات بین‌المللی موثر خواهد بود.

منطق حکم می‌کند با تعطیلات بین‌الملل هماهنگ باشیم

رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با اشاره به مشکلات فعالان اقتصادی در مسیر تجارت خارجی گفت: ایران باوجود تمامی موانع و مشکلات به اشکال مختلف در حال تجارت با دنیاست، اما این تجارت بسیار سخت، طاقت‌فرسا و در عین حال نامتوازن با بقیه رقبا در حال انجام است. تجارت ۳ رکن اصلی دارد؛ بانک، بیمه و حمل‌ونقل. اگر کشوری بخواهد تجارت مفید و دقیقی با دنیا داشته باشد باید زیرساخت‌های این ۳ رکن در آن کشور بسیار کارآمد باشند. اگر در هر کدام این ۳ مورد ضعف داشته باشید تجارت شما با آنچه در کشورهای دیگر معمول است، متفاوت می‌شود.

وی با اشاره به موارد یاد شده گفت: متاسفانه تجار و بازرگانان ایرانی در شرایط تحریم از هر ۳ رکن تجارت محروم هستند و این ۳ رکن چندین سال است که مشکلات بسیاری دارند؛ در نتیجه بهتر است اولویت را به تقویت این ارکان اختصاص دهیم.

مجیدرضا حریری با اشاره به تصویب ۲ روزه شدن تعطیلات و انتخاب روز پنجشنبه یا شنبه در دستور کار مجلس به صمت گفت: اگر قرار است کشور در هفته ۲ روز تعطیل باشد، منطق حکم می‌کند که آن ۲ روز به تعطیلات بین‌الملل نزدیک باشد. از سوی دیگر باتوجه به بحث‌هایی که برای تعطیلی روز جمعه در کشورهای مسلمان وجود دارد، پس روز دوم می‌تواند شنبه باشد. با این اقدام ۴ روز قطع مراودات تجاری بین‌المللی به ۳ روز تقلیل می‌یابد.

این فعال اقتصادی با اشاره به تاثیر تغییر روز تعطیلی‌ از پنجشنبه به شنبه بر روابط تجاری بین‌المللی اظهار کرد: این موضوع چالش بزرگی برای فعالیت‌های تجاری نبود؛ اما حالا که قرار است تعطیلی ۲ روز در هفته مصوب شود بهتر است نگذاریم چالش جدیدی ایجاد شود. بسیاری از فعالان تجاری به‌ویژه آنهایی که در حوزه تجارت بین‌الملل کار می‌کنند از اینکه ۴ روز تعطیلی در حوزه تجارت خارجی اختلال ایجاد می‌کند گله‌مند هستند.

حریری تاکید کرد: اگر بتوانیم یک روز آن را به چرخه فعالیت برگردانیم، به‌نظر ایده خوبی است. البته به‌طور کلی مراودات تجاری ما لنگ پنجشنبه یا شنبه نیست و بسیاری از شرکت‌هایی در حوزه تجاری فعال هستند خود را با این موضوع تطبیق دادند و شنبه و یکشنبه را در تقویم خود تعطیل محاسبه می‌کنند.

تعطیلی شنبه برای روابط تجاری بهتر است

مذاکرات مجلسی‌ها برای تعیین روزهای تعطیل هفته درحالی ادامه دارد که فعالان بخش خصوصی از درنظر نگرفتن نظر فعالان اقتصادی در این نوع از تصمیم‌گیری‌ها گلایه دارند.

مسعود دانشمند عضو اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با صمت گفت: تصمیم‌گیری در زمینه تعطیلی شنبه‌ها به‌جای پنجشنبه‌ها به نمایندگان مجلس مربوط است. متاسفانه در این موارد که به‌طور مستقیم بر روابط تجارت بین‌الملل تاثیرگذار است، هیچ‌گاه از فعالان این حوزه نظرخواهی نشده و مدت‌هاست نمایندگان مجلس به‌جای ما فکر می‌کنند و تصمیم‌ می‌گیرند.

مسعود دانشمند درباره تغییر روزهای تعطیل آخر هفته از پنجشنبه به شنبه تاکید کرد: اگر قرار به تصمیم‌گیری دوباره است که تعطیلی شنبه و یکشنبه از همه‌چیز بهتر است. تاثیرات مثبت یا منفی این موضوع به‌طور دقیق قابل‌محاسبه نیست، اما اکنون عملا پنجشنبه‌ها در کشور ما تعطیل است و با این روند مراودات بین‌المللی کشور طی ۴ روز متوالی تقریبا تعطیل است. در حقیقت نتیجه مثبت زمانی حاصل می‌شود که تعطیلی روزهای پنجشنبه و جمعه به شنبه و یکشنبه منتقل شود.

دانشمند، با اشاره به تاثیر تغییر روزهای تعطیل از پنجشنبه به شنبه بر روابط تجاری بین‌الملل اظهار کرد: با این تصمیم، کشور با کل دنیا هماهنگ خواهد شد. بسیاری از کشورهای مسلمان از جمله کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از سال ۲۰۱۲ به بعد روزهای تعطیلی آخر هفته خود را از پنجشنبه و جمعه به جمعه و شنبه تغییر دادند. قطر، عربستان، اندونزی، بحرین، سوریه، عراق، افغانستان و مالزی از جمله کشورهایی هستند که در روزهای جمعه و شنبه تعطیل هستند، اما تعدادی از کشورها هم به‌طور کامل، با این سیستم جهانی هماهنگ شده‌اند و شنبه‌ها و یکشنبه‌ها را به‌عنوان تعطیلات آخر هفته در نظر می‌گیرند که امارات متحده عربی، ترکیه و لبنان از جمله این کشورها هستند.

نمی‌توانیم خلاف موج شنا کنیم

محسن پیرهادی، عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها با اشاره به همراستایی تعطیلات ایران با جهان گفت: تجربه بسیاری از کشورها نشان داده رویکرد جهانی ۲ روز تعطیلی آخر هفته، الگوی موفقی بوده و به‌طور حتم پیوستن به این الگوی جهانی، اقدامی موثر در بهره‌روی نیروی کار و رونق گرفتن گردشگری داخلی است.این نماینده مجلس شورای اسلامی ضمن بیان این مطلب افزود: در مسائل بین‌المللی، نمی‌توانیم خلاف موج شنا کنیم و باید در نظر بگیریم تبعات تعطیلی پنجشنبه و جمعه برای اقتصاد چیست؟ در حالی که بیشتر کشورهای دنیا روزهای شنبه و یکشنبه را تعطیلات پایان هفته خود اعلام کرده‌اند و بیشتر کشورهای مسلمان در پیروی از این الگو، به‌صورت مشترک، روزهای جمعه و شنبه را تعطیلات پایان هفته اعلام کرده‌اند؛ در این الگوی مشخص ما نمی‌توانیم با تعطیلی روزهای پنجشنبه در عمل، ۴ روز، خود را از مراودات بین‌المللی محروم کنیم.

پیرهای گفت: برای کاستن از هزینه افزایش تعطیلات رسمی کشور، باید تعطیلات را حتی‌المقدور برحسب مبادلات بین‌المللی یکسان‌سازی کنیم. تعطیلات همگانی و رسمی کشور نیازمند توجه به وضعیت همه نیروهای کار اعم از دولتی و غیردولتی و یکسان‌سازی و تطابق با عرصه بین‌المللی است.

تعطیلی شنبه جایگزین پنجشنبه شود

وی با اشاره به اصلاح ایده دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته گفت: هماهنگی با الگوی غالب جهانی در تعطیلات آخر هفته برای جلوگیری از زیان به بخش اقتصادی، رفع تبعیض از نیروی کار و عادلانه شدن بحث تعطیلات برای کارمندان دولت و بخش خصوصی؛ ۳ ضرورت مهم در بحث ساماندهی تعطیلات است که باید توسط مجلس در لایحه دولت اعمال شود.

وی افزود: یکی از آثار ۲روزه شدن تعطیلات در پایان هفته، کنترل مصرف انرژی است. درحال‌حاضر روزهای پنجشنبه در کشور به‌عنوان یک روز نیمه‌تعطیل محسوب و همین امر باعث می‌شود که از هزینه‌های کامل یک روز کاری مانند ترافیک و مصرف انرژی برخوردار باشد؛ در صورتی که اگر با الگوی مشخص و تعیین‌شده گام برداریم، این امر در حوزه ترافیک، آلودگی و نیز مصرف انرژی می‌تواند موثر و نقش‌آفرین باشد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به تنوع تعطیلات در ایران گفت: ما دارای ۳ دسته تعطیلات ملی، شمسی و قمری هستیم و حالت بین‌التعطیلین این ۳دسته مناسبات گاهی به تعطیلات چندروزه بدل می‌شود که به‌صورت ناهماهنگ و پیش‌بینی‌نشده وضعیت اقتصاد کشور را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اگر تعطیلات ساماندهی نشود؛ یعنی یک الگوی یکسان و مشخص برای تعطیلات نداشته باشیم، با تعطیلات ۲ روز آخر هفته، عمدتا شمار تعطیلات رسمی کشور خیلی بیشتر می‌شود و از الگوی جهانی هم پیشی می‌گیرد.

وی افزود: یک نکته مهم دیگری که وجود دارد، اصرار دولت بر تعطیلی روزهای پنجشنبه و جمعه است، در حالی که براساس تقویم کاری بین‌المللی، عمده کشورهای دنیا روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. بنابراین، اگر ما بخواهیم روزهای جمعه و پنجشنبه را تعطیل اعلام کنیم، رسما ۴ روز از چرخه اقتصادی دنیا فاصله می‌گیریم که این ۴ روز ضرر زیادی به چرخه اقتصادی کشور و عمدتا بخش خصوصی وارد خواهد کرد. برای جلوگیری از خسران اقتصادی و تحمیل هزینه به حوزه اقتصادی به‌دلیل الگوی تعطیلات بین‌المللی، جایگزین شدن تعطیلی شنبه به‌جای پنجشنبه عاقلانه‌تر و منطقی‌تر است و بر همین اساس به دولت پیشنهاد می‌کنم که بر لایحه ارجاعی به مجلس اصلاحیه بزند و تعطیلی شنبه را جایگزین پنجشنبه کند.

سخن پایانی

در ابتدا دولت به دنبال تعطیل کردن پنجشنبه‌ها بود، اما برخی از نمایندگان مجلس پیشنهاد تعطیلی شنبه‌ها را مطرح کرده‌اند. این در حالی است که پنجشنبه‌ها در کشور ما تقریبا بسیاری از دستگاه‌ها تعطیل هستند و جمعه نیز تعطیلی اصلی در کشور ما به حساب می‌آید. در این حالت کشور ما باید به تعطیلی شنبه‌ها نیز توجه داشته باشد چراکه بسیاری از بازرگانان برای فعالیت خود با مشکل محدودیت زمان و وقفه چند‌روزه مواجه می‌شوند. در حقیقت آنچه مشخص است برای افزایش مراودات تجاری باید تعطیلات رسمی خود را به کشورهای دیگر نزدیک کنیم.