حقیقت این است که تا زمانی‌ که شرایط اقتصادی و تجاری کشور نرمال و طبیعی نباشد و به‌ویژه دو یا چندنرخی ارز در کشور وجود داشته باشد، ما نیازمند سیستم‌های کنترلی در اقتصاد کشور هستیم تا بتوانیم از این طریق سوءاستفاده‌های احتمالی در فعالیت‌های اقتصادی و تجاری را به حداقل برسانیم؛ هرچند تجربه نشان داده امکان کنترل کامل شرایط وجود ندارد و این سیستم‌ها مرتب با ابعاد و روش‌های جدید سوءاستفاده روبه‌رو می‌شوند.

سامانه جامع تجارت در شرایط فعلی می‌تواند در شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی به‌خوبی ایفای نقش کند و گزارش‌های مدیریتی خوبی را که کمک‌کننده نهادهای نظارتی و سیاست‌گذاری خواهد بود، ارائه دهد.

امروز تنها بخش کوچکی از قابلیت‌های این گزارش‌های مدیریتی، در نظام مالیاتی کاربرد دارد و البته بخش اصلی‌ آن در پیگیری ارزهای تخصیصی ۴۲۰۰ تومانی و عملکرد شرکت‌ها و افراد در ایفای تعهدات و عرضه کالا در بازار است.

سامانه جامع تجارت چنانچه بتواند پوشش‌دهنده همه حلقه‌های موجود در فرآیند تجارت، از جمله حمل‌ونقل، انبار، توزیع، صلاحیت فعال اقتصادی، شناسایی کالا و... باشد، قطعا در مقابله با پدیده‌ای مانند قاچاق کالا می‌‌تواند به‌خوبی عمل کند و تاثیرات مثبت خود را بر بدنه اقتصاد کشور بگذرد.

اقداماتی که در سال‌های گذشته درباره رجیستری (ثبت‌نام) موبایل‌های وارداتی در کشور صورت گرفت، یک نمونه از این گونه مزیت‌ها بوده که توانست در حد قابل قبولی فرصت قاچاق موبایل به کشور را کاهش دهد.

البته سامانه جامع تجارت به یک سیستم پویا نیاز دارد که به‌تناسب شرایط اقتصادی متحول شود و تغییر پیدا کند، به همین دلیل فکر نمی‌کنم برای آن بتوان زمان اتمام کار تعریف کرد.

در حال حاضر هنوز ارتباط گمرکات با این سامانه کامل نیست و ثبت اطلاعات مربوط به انبارها و حمل‌ونقل و توزیع کالا به‌طور کامل در این سامانه انجام نمی‌شود و بعید است در ۲ تا ۳ ماه آینده کامل شود؛ با این حال باید در راستای اصلاح و تکمیل آن فعالیت‌های مقتضی انجام شود.

در کنار محاسن ذکرشده درباره سامانه جامع تجارت نمی‌توان مشکلات موجود در این سامانه را از نظر دور داشت، زیرا دردسرهای این سامانه برای شرکت‌هایی که قصد دارند به‌شکل سالم و شفاف فعالیت‌های تجاری و اقتصادی خود را انجام دهند کم نیست.

این مشکلات و دردسرها در اکثر موارد به‌دلیل شرایط فعلی اقتصاد کشور به‌وجود می‌آیند که کنترل‌ها و نظارت بیشتر را می‌طلبد و محدودیت‌های حاصل از آن در عمل شامل حال همه فعالان اقتصادی می‌شود.

در دنیای امروز و در عالم تجارت، خریدار و فروشنده متناسب با شرایط بازار در برخی موارد نیاز به تغییراتی در معامله اعم از نوع کالا، مشخصات، نحوه بسته‌بندی، زمان‌ حمل، نوع برچسب، مبلغ، تناژ و... پیدا می‌کنند که انجام هر یک از این تغییرات در سامانه جامع تجارت می‌تواند یک دردسر جدی برای فرد یا شرکت تجاری تلقی شود؛ بنابراین سامانه جامع تجارت باید با این گونه تغییرات و اصلاحات که لازمه فعالیت‌های تجاری است، با حداکثر انعطاف‌پذیری کنار بیاید تا تجار از کار با سامانه جامع تجارت خسته نشوند.

در نهایت اینکه سامانه جامع تجارت کشور دارای مزایا و معایبی است که این موارد باید در کنار یکدیگر دیده شوند و این سامانه در مجموع جهات مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

این سامانه به مقتضیات شرایط امروز اقتصاد شکل گرفته و در شرایط عادی اقتصادی به‌نحو دیگری قابل اصلاح است تا کمتر برای متقاضیان ایجاد دردسر کند.