اگرچه بیابان یک پدیده طبیعی است که در واکنش به شرایط اقلیمی طبیعی به‌وجود می‌آید، اما این پدیده از طریق فعالیت‌های انسانی که منجر به نبود تعادل در طبیعت می‌شود، گسترش می‌یابد. بیابان‌زدایی مسئله‌ای است که مردم با تمام وجود درکش کرده‌اند. این مولفه در سال‌های اخیر به‌قدری مهم است که باید هر کاری برای آن کرد و برای آگاهی‌بخشی در کتاب‌ها و مقالات از هر راهی باید بهره جست. دستگاه‌های اجرایی کشور ما در عموم مسائل، وقتی که با بحران مواجه می‌شوند، تازه توجه‌شان به آن مسئله محیطی جلب می‌شود. در واقع می‌توان گفت، بیشتر مدیریت ما، مدیریت بحران است و مدیریت ریسک نداریم. ایران از نظر زیست‌محیطی جزو کشورهایی است که باید مدیریت ریسک بالایی داشته باشد تا مدیریت بحران. باید قبل از رخداد حوادث طبیعی پیش‌بینی دقیقی انجام و بعد پایش و جلوگیری شود، در حالی که بی‌توجهی به این محتوا و حاصل کار پژوهشگران باعث شده که ما فقط در لحظه عمل کنیم. امروز مردم کشورمان مسئله بیابان‌زایی را باوجود ریزگردها و از بین رفتن پوشش گیاهی که هرساله درصد آن کاهش می‌یابد را با گوشت و پوست خود درک کرده‌اند و می‌توان گفت عموم مردم پیگیر مسائل و راه‌حل‌های این حوزه هستند، اما آگاهی باید بیش از پیش انجام گیرد تا بسیاری از اقداماتی که خود مردم انجام می‌دهند و باعث بیابان‌زایی می‌شود، کاهش پیدا کند. شاید فکر کنید که بیابان‌زایی تنها منجر به خشک شدن قسمتی از زمین می‌شود و نقشی در سرنوشت و روزگار ما آدم‌ها ندارد، اما جز پیامدهایی مثل از بین رفتن پوشش گیاهی، گرد و خاک زیاد در یک منطقه، کم شدن بارندگی، فرسایش خاک، حاصلخیز نبودن زمین، افت آب‌های زیرزمینی و از بین رفتن حیات‌وحش، باید منتظر معضلاتی همچون بیکاری، گرسنگی، فقر و مهاجرت ناشی از بیابان‌زایی هم باشیم که همه در اثر این پدیده رخ می‌دهد؛ بنابراین رسالت بشر امروزی این است که «بیابان‌زایی» را به «بیابان‌زدایی» تبدیل کند.

برای این نقش مهم، آگاهی و کسب اطلاعات اصلی‌ترین کلیدی است که می‌توان زمان را به بشر هدیه دهد. کتاب‌های زیادی در این زمینه داریم، چه کتاب‌هایی که مستقیم به مسئله بیابان پرداخته شده و چه زیر موضوعاتی که در ارتباط با این موضوع هستند زیاد منتشر شده است که علاوه بر دانشگاهیان و پژوهشگران برای عموم مردم هم خالی از لطف نیست. این حقیقت دارد که ترجمه در این حوزه بیشتر از تالیف است، اما اصلا ناراحت‌کننده نیست، چرا که این امر نشانگر اهمیت این علم و پیشرفت‌هایش در سطح جهان برای مترجمان و پژوهشگران این حوزه است. کتاب‌های ترجمه بازتاب علم روز بیابان‌شناسی است که کمک شایانی به تحقیقات و یادگیری روش‌های پژوهش می‌کند. در برخی از این تالیفات و تحقیقات، محتواهایی منتشر می‌شود که برای ایران و مسئولان مربوط بسیار هشداردهنده و راهگشا است؛ چرا که روش‌های اجرایی مهمی را پردازش می‌کند. البته اگر دستگاه‌های مرتبط اهمیت کافی برای این موضوع قائل شوند. در واقع تولید محتوای خوبی در این زمینه داریم، اما توجهی به آن نمی‌شود از نظر کار و تحقیقات و پژوهش مشکل خاصی وجود ندارد و به‌طبع نتیجه این تحقیقات هم در کتاب‌ها بازتاب داده می‌شود، اما توجه درخوری به آنها در برنامه‌ریزی‌های محیطی انجام نمی‌پذیرد. وسعت بیابان‌های کشور حدود ۴۲ میلیون هکتار است و حدود ۲ میلیون هکتار از آن هم در مناطق به ‎ طورکامل بحرانی قرار دارد و به‌نظر می‌رسد طرح‌های حمایتی و اشتغالزایی در این مناطق باید نسبت به گذشته افزایش پیدا کند، هرچند این اراضی تبدیل به بیابان شدند و قابل‌استفاده نیست، با این وجود می‌شود از فناوری‌ها و روش‌های مختلفی برای سبز کردن بیابان استفاده کرد. از جمله مشارکت‌های مردمی می‌توان به روز درختکاری اشاره کرد، اما موضوع واقعی مشارکت تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری و تهیه یک کار یا اقدام مشترک برای اجرای پروژه‌ها است.