بیمه برای همین روزهاست
بیمه کردن یکی از روشهای مقابله با احتمال خطر است که در آن بیمهگر بنا به ملاحظاتی تعهد میکند در ازای دریافت وجهی از بیمهگذار، زیان احتمالی وی در صورت وقوع حادثه مورد توافق در یک دوره زمانی خاص را جبران کند. در کشور ما نیز گونههای مختلفی از بیمه و جبران خسارت وجود دارد که متداولترین شکل آن بیمه تامین اجتماعی است. البته امروز بسیاری از اصناف در زمینه بیمه و خدمات آن بهویژه باتوجه به مشکلات بهوجود آمده در دوران کرونا گلایههای فراوانی دارند.
روز بیمه بهانهای شد تا در این شماره روزنامه صمت بخشی از اظهارنظرها، انتقادات و گلایههای اصناف را درباره نوع خدمترسانی سازمانهای بیمهگر در کشور جویا شویم. با ما در این گزارش همراه باشید:
مصوبات حمایتی اجرا نشد
سعید ممبینی، رئیس اتاق اصناف ایران با گلایه از اجرایی نشدن مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا در حمایت از اصناف عنوان کرد: مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا در زمینه حمایت از اصناف آسیبدیده محدود بود اما همان هم اجرایی نشد؛ بنابراین از قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا میخواهیم که با دستگاههای ناقض این مصوبات برخورد کنند.
سعید ممبینی بیان کرد: باوجود خسارت بسیار زیادی که اصناف در دوره شیوع کرونا متحمل شدند، حمایت موثری از این قشر نشد و استمهالهایی هم که در نظر گرفته شد، باری از دوش اصناف برنداشت.
بنا به گزارش اتاق اصناف ایران وی ادامه داد: تامین اجتماعی نیز نهتنها کمک نکرد، بلکه واحدهای صنفی را بابت تاخیر در پرداخت حق بیمه جریمه کرده است. همچنین بیشتر شهرداریهای کشور با مجوز شورای شهر، عوارض را بعضا تا چند برابر افزایش دادهاند.
ممبینی در پایان گفت: دولت باید در زمینه تامین نقدینگی اصناف کمک کند تا این مشاغل حفظ شوند و بازار بیش از این آسیب نبیند. در این باره کمکهای دولتی بیشتر متوجه صنایع تولیدی است، در حالی که تولید بدون توزیع معنایی ندارد.
بیمهها، نیازمند اصلاح رویه
اصغر طاهریپور، رئیس اتاق اصناف ارومیه نیز در این باره در گفتو گو باصمت اظهار کرد: خدمات بیمههای اجتماعی ایران در بسیاری موارد براساس قوانین و مقررات کشورهای سطح بالا در ارائه خدمات بیمه و تامین اجتماعی تنظیم شده، اما در عین حال ما هنوز در تدوین و اجرای قوانین و مقررات این بیمهها با اشکالات بزرگی مواجهیم که باید برای آنها تصمیمگیری کرد.
طاهریپور در این باره افزود: اگر بخواهیم مثالی در این زمینه بیاوریم میتوانیم به نحوه توزیع خدمات اشاره کنیم. آیا خدمات درمانی که در شهرهای بزرگی مثل تهران ارائه میشود با خدماتی که در سایر شهرستانها ارائه میشود یکسان است؟! پاسخ این پرسش مسلما منفی است.
وی همچنین تاکید کرد: ما در ارائه خدمات با کشورهای اروپایی فاصله زیادی داریم اما میزان حق بیمه دریافتشده از بیمهشدگان بالاست؛ یعنی در ایران میزان مبالغ دریافتی از بیمهشدگان، چه در بیمههای اجباری و چه در بیمههای اختیاری نسبت به درآمد آنها بسیار بالاست و این امر رغبت به بیمه شدن و بیمه کردن را در کارگر و کارفرما تا حدود زیادی کاهش میدهد.
رئیس اتاق اصناف ارومیه در ادامه خاطرنشان کرد: نتایج بررسیها و تحقیقات انجام شده درباره تاثیر بیمهها نشان میدهد کارگرانی که از بیمه برخوردارند با اطمینان و آرامش خاطر بیشتری در محیط کار فعالیت میکنند. این آرامش و اطمینان میتواند بهرهوری نیروی کار را افزایش دهد و موجب ارتقای سطح کیفیت کار تا حدود بسیار زیاد شود. این آرامش و اطمینان میتواند در تولید کالا و خدمات بهتر و بیشتر موثر باشد؛ بر همین اساس احساس تعلق به محیط کار و وابستگی به شغل در کارگران دارای بیمه در مقایسه با کارگران فاقد بیمه بهطور محسوسی بیشتر ارزیابی شده است.
طاهریپور در پایان گفت: البته غیر از موارد یادشده، بهنظر میرسد برخی شرایط در بیمههای عمومی کشور نیاز به اصلاح و بازنگری دارد تا قوانین و مقررات در این زمینه با میزان اشتغال، نیروی کار و امکانات موجود در کشور همخوانی داشته باشد.
حمایتی ندیدیم
خسرو ابراهیمینیا، نایب رئیس اتاق اصناف تهران در گفتوگو باصمت درباره نقش بیمهها در بهبود شرایط اصناف در دوران کرونا عنوان کرد: بسیاری از اصناف بعد از ماههای رکود کسبوکار با چالشهای فراوانی ازجمله چالشهای مالی مواجهند.
ابراهیمینیا در این باره خاطرنشان کرد: بیمه حتی در زمینه پرداخت ۳ ماه بیمه بیکاری که تامین اجتماعی آن را مطرح کرد، بهنحوی عمل کرد که این کار بهجای اینکه در حمایت از کارگر و اصناف باشد، به نفع خود تامین اجتماعی بود و به همین دلیل بسیاری از کارگران ترجیح دادند از این بیمه استفاده نکنند.
وی در ادامه ابراز کرد: بسیاری از کسبوکارها که در ۲ سال گذشته درآمدی نداشته و زیانده بودهاند، همچنان مکلف به پرداخت هزینههایی مثل حق بیمه و مالیات بودند و درست در همان مقطعی که نیاز به حمایت سازمانهای متولی داشتند، از این موضوع بینصیب ماندند. این دستاندرکار حوزه اصناف همچنین خاطرنشان کرد: البته این موضوع بیش از آنکه مربوط به بیمه و تامین اجتماعی باشد، مربوط به دولت و نهادهای تصمیمگیر است که باید به این موضوع فراتر از مسئله سودآوری نگاه میکردند و در این شرایط از فعالان حوزه کسبوکار و اصناف، برای بقا حمایت لازم را بهعمل میآوردند که چنین موضوعی اتفاق نیفتاده است.ابراهیمینیا در پایان گفت: بهنظر میرسد آنچه تا امروز در زمینه حمایتهای بیمهای از اصناف و کسبوکارهای کشور مطرح بوده و شده، بیش از آنکه در حوزه عملیاتی کاربرد داشته باشد، در حد حرف بوده و فعالان و صاحبان مشاغل حمایت تاثیرگذار و مطلوبی را در این زمینه دریافت نکردهاند.
سخن پایانی
بسیاری از فعالان حوزه اصناف معتقدند کارآمدی نظام بیمه و تامین اجتماعی کشور نیاز به سنگ محکی داشت تا ضعفهای آن پدیدار شود که همهگیری ویروس کرونا در کشور نشان داد این سیستم هنوز به شکل کارآمد نمیتواند مخاطبان خود را زیر چتر حمایتی خود بگیرد. بسیاری از فعالان حوزه اصناف نیز لزوم حمایت بیمهها و خدمات تامین اجتماعی را محدود به دوران همهگیری ویروس کرونا نمیدانند و معتقدند این مشکلات پیش از شیوع این بیماری نیز وجود داشته و برای آن باید برنامهریزیهای ریشهای انجام شود.
در نهایت اینکه دنیای امروز بهسمتی پیش میرود که برخورداری از بیمهها تقریبا بهعنوان یک اصل در دولتها پذیرفته شده است. البته در کشور ما نیز چارچوبهایی برای برخورداری اجباری و اختیاری از بیمه تنظیم شده اما بهنظر میرسد سهم بیمهگذار، میزان خدمات و نحوه دریافت این خدمات از سوی فرد بیمهشده جزو گلایههای متداول بسیاری از اهالی کسبوکار است.