انتقال آب خلیج‌فارس با تمرکز بر ۳ بخش طرح‌های برداشت و استفاده از آب دریا بدون نمک‌زدایی در استان‌های ساحلی برای مصارف آبزی‌پروری و خنک کردن برج‌های نیروگاه‌ها، طرح‌های برداشت آب از دریا و نمک‌زدایی آن برای مصرف در استان‌های ساحلی و طرح‌های برداشت آب از دریا و نمک‌زدایی آن برای انتقال به استان‌های غیرساحلی اجرایی می‌شود و با توجه به قرار گرفتن ایران در منطقه‌ای خشک و نیمه خشک و پراکندگی جغرافیایی و جمعیتی نامتوازن ناچار به انتقال آب دریا از مناطق پربهره به مناطق کم‌برخوردار اقدام کرده است.از سوی دیگر، قرار گرفتن کشورمان در مسیر صنعتی شدن، الزام بر رفع نیازهای داخلی و حضور در بازارهای صادراتی و جلوگیری از بحران‌های ناشی از بی‌آبی و همچنین برقراری تعاملات جهانی و بهره‌وری بهینه از منابع داخلی در حوزه صنعت، استفاده از منابع آبی داخلی کشور را برای ایران ضروری ساخته است. اینک آب دریا در مسیر رسیدن به شهرهای تشنه فلات مرکزی ایران است و به زودی به کرمان، خراسان جنوبی و زاهدان می‌رسد.

آب در مسیر کارخانه تغلیظ مس دره آلو

با شروع فعالیت و بهره‌برداری از مجتمع مس دره‌آلو، فصلی جدید در توسعه و ارتقای تولیدات، سودآوری و اشتغالزایی شرکت ملی صنایع مس ایران رقم خواهد خورد. مدیرعامل شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس(WASCO)، گفت: انتقال آب به کارخانه تغلیظ مس دره‌آلو، با انشعاب از خط یک طی ۱۸ماه آینده، انجام می‌شود. احسان انصاری که در نشست مدیران عامل شرکت‌های انتقال آب سواحل جنوبی با رئیس هیات عامل ایمیدرو سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه خط یک انتقال آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی، در همه بخش‌ها فعال است، تصریح کرد: در نظر داریم طرح فوق را حتی پیش از موعد راه‌اندازی کنیم. وی با اشاره به همکاری سهامداران خط یک (گل گهر، چادرملو و ملی مس) اظهارکرد: تاکنون همکاری مناسبی در افزایش سرمایه داشته‌ایم اما برنامه بعدی افزایش میزان سرمایه از ۱۴هزار میلیارد فعلی به ۲۰هزار میلیارد تومان است. انصاری تاکید کرد: دریافت مطالبات این شرکت، نقش بزرگی در اجرا و تکمیل پروژه‌ها ایفا می‌کند. وی افزود: منابع مالی این شرکت از صندوق توسعه ملی، تسهیلات بانکی و آورده سهامداران است. مدیرعامل شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس در عین حال، ارائه مشوق به سرمایه‌گذاران را جزو عوامل تاثیرگذار در تامین مالی و بازپرداخت بدهی‌ها دانست. همچنین محمد حسن اسدی مدیرعامل شرکت تامین آب صنایع معادن (IMWASCO) نیز گزارشی از گام نخست تامین آب زاهدان ارائه کرد.

وی افزود: گام بعدی تامین پایدار آب استان‌های نوار شرقی از دریای عمان است که طراحی آن انجام و عملیات اجرایی شروع شده است. اسدی تصریح کرد: شهریور سال آینده، آب دریای عمان به زاهدان خواهد رسید.

برقراری توازن در عرضه و تقاضای آب

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، خواستار ارائه برنامه‌ای برای ایجاد توازن در تامین آب صنایع معدنی، بازبینی برنامه‌های تامین آب از سواحل جنوبی کشور و تسریع در عملیات اجرایی آن شد. به گزارش ایرنا از سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، محمدرضا موثقی‌نیا در نشست با مدیران شرکت‌های تامین‌کننده آب از سواحل جنوبی (خطوط یک، ۲ و ۳)، تاکید کرد: باید بر اساس نیاز آتی صنایع معدنی، برنامه‌های تامین آب از خلیج‌فارس و دریای عمان، چگونگی تامین مالی، مشارکت سرمایه‌گذاران و برنامه‌های افزایش سرمایه مورد بازنگری قرار گیرد و طرح‌های به‌روز شده ارائه شود. رئیس هیات عامل ایمیدرو با اشاره به حمایت‌های ایمیدرو از طرح‌های انتقال آب به فلات مرکزی (خط یک) و برنامه‌های انتقال آب به استان‌های نوارشرقی و نیز اصفهان، اظهارکرد: تولید تجهیزات با نگاه به ساخت داخل، نرخ و هزینه تمام‌شده، نرخ فروش و... در خطوط انتقال آب اهمیت حیاتی دارد. معاون وزیر صمت همچنین به موضوع تامین آب خط بردسیر- دره‌آلو استان کرمان اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه کارخانه تغلیظ مس دره آلو راه‌اندازی شده، عدم‌النفع کمبود آب برای این کارخانه، رقم قابل‌توجهی است که این امر ضرورت تسریع در تکمیل این طرح را بیش از پیش ضروری می‌کند. وی افزود: با توجه به طرح‌های توسعه صنعت مس، تامین به‌موقع آب برای این برنامه اهمیت ویژه‌ای دارد. موثقی‌نیا همچنین با اشاره به اهمیت و اولویت تامین آب برای استان سیستان‌و‌بلوچستان، راه‌های کوتاه مدت و بلندمدت را با حضور مدیران عامل شرکت‌های انتقال آب مورد بررسی قرار داد. رئیس هیات عامل ایمیدرو، به موضوع ساخت داخل تجهیزات و استفاده از تجربه خط یک اشاره و تاکید کرد: با بازبینی برنامه‌ها، موانع موجود با همکاری دولت و بخش خصوصی رفع شود.

ورود آب به معدن طلای هیرد

مدیر مجتمع معدنی خراسان‌جنوبی نیز با اشاره به اهمیت تامین آب معادن اظهارکرد: انجام تست‌های اولیه فاز نخست پروژه انتقال آب مجموعه معادن هیرد به‌عنوان یکی از پروژه‌های زیرساختی در حوزه معدن و صنایع معدنی خراسان‌جنوبی است. به گزارش دنیای معدن، علیرضا جلالیان گفت: با پایان یافتن عملیات اجرایی و آبگیری مخازن، فاز نخست خط انتقال آب مجموعه معادن هیرد به طول ۳۲ کیلومتر به بهره‌برداری رسید. وی هزینه‌کرد این پروژه را بالغ بر ۹۰۰ میلیارد ریال اعلام کرد و افزود: این پروژه یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی این مجتمع بود که با اجرای آن در فاز نخست آب مورد نیاز صنایع فرآوری طلا در منطقه هیرد تامین شد.

مدیر مجتمع معدنی خراسان‌جنوبی با بیان اینکه نبود زیرساخت‌ها از جمله آب و برق یکی از مشکلات و موانع جدی در بخش فعالیت‌های معدنی استان است گفت: با اجرای این پروژه آب مورد نیاز مجموعه معادن هیرد و همچنین پروژه‌های اکتشافی این منطقه تامین و بخش مهمی از مشکلات این حوزه برطرف می‌شود. جلالیان، توسعه فعالیت‌های معدنی در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته ازجمله خراسان‌جنوبی را یکی از اهداف شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران عنوان کرد و گفت: در این راستا تلاش می‌شود با ایجاد پروژه‌های زیرساختی و توسعه فعالیت‌های اکتشافی و به تبع آن کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، میزان رغبت در سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای حضور در حوزه فعالیت‌های معدنی استان افزایش یابد.

به گفته وی پیش‌بینی می‌شود این پروژه تا پایان آذر امسال به بهر‌برداری کامل برسد. معدن طلای هیرد شامل ۴ ناحیه (تارگت) در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غرب مرکز استان واقع شده که درحال‌حاضر بهره‌برداری از یکی از تارگت‌های این معدن با ذخیره قطعی ۵ میلیون تن کانسنگ طلا با مشارکت بخش خصوصی در حال انجام و فعالیت‌های اکتشافی در سایر بخش‌های محدوده طلای هیرد نیز در دست اقدام است.

سخن پایانی

فلات مرکزی ایران به‌عنوان یکی از مناطق مهم اقتصادی و جمعیتی کشور با مشکلات بسیاری در حوزه آب مواجه است. اجرای موفق طرح بلندمدت انتقال آب خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران می‌تواند به رفع کمبود و تامین آب مورد نیاز برای کشاورزی و صنایع در استان‌های هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان کمک کند. اما از آنجا که ابتدا مشکلات و خطرات زیست‌محیطی برای این طرح پیش‌بینی شده بود، جای آن دارد که امروز و در مرحله بهره‌برداری برای رفع این نگرانی‌ها شفاف‌سازی کافی صورت گیرد.