ادامه ریزش در بخش تولید

کاهش ارزش پایه پولی کشور و افزایش نرخ ارز سبب‌شده بخشی از کالاهای معمولی برای مردم تبدیل به کالای لوکس شود. همان‌گونه که خودرو از محصولی مصرفی به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده، کیف و کفش چرم هم کالایی لوکس محسوب شده که هر کس قادر به خرید آنها نیست. در این میان، برخی برای هزینه‌کرد کمتر اما تهیه کالایی بادوام‌تر ترجیح می‌دهند کفش‌های کارکرده قاچاق‌شده از پاکستان را با مبالغ بالاتری خریداری کرده و دست‌کم برای ۲ تا ۳ سال نیاز به خرید دوباره کفش نداشته باشند.

قوز بالا قوز

سیدجواد حسینی‌خواه از تولیدکنندگان محصولات چرمی و عضو انجمن صنعت چرم ایران درباره مشکلات این صنف به صمت گفت: سال گذشته کمبود و گرانی پوست و به‌تبع آن، کاهش تیراژ چرم، افزایش قیمت آن را به‌دنبال داشت. این مسئله قیمت محصولات چرمی اعم از پوشاک، کفش و... را تحت‌تاثیر قرار داد و صعودی کرد. امروز در حالی که هنوز از مشکل پوست و تامین چرم موردنیاز گذر نکرده‌ایم، مسئله مواد شیمیایی تولید را با چالشی جدیدتر مواجه کرده است.

وی افزود: قیمت مواد شیمیایی در جهان افزایش پیدا کرد و در داخل با کمبود این مواد روبه‌رو شدیم. تمام این عوامل سبب‌شده از ابتدای سال تا امروز 3 بار شاهد افزایش قیمت چرم در بازار باشیم. البته فعالان صنعت چرم عنوان می‌کنند دلیل این گرانی، افزایش قیمت دلار و نرخ مواد شیمیایی در جهان بوده است.

سفارش کالا نمی‌شود

این عضو انجمن صنعت چرم ایران تصریح کرد: موضوعی که در حال‌حاضر تا حدودی قیمت‌ها را نگه داشته و اجازه افزایش بیشتر را نمی‌دهد (زیرا با وضعیت فعلی افزایش ‌قیمت‌ها بیش از این است) نبود بازار تقاضاست. بازار وضعیت مناسبی ندارد و تعداد زیادی از تولیدکنندگان حوزه کفش و کیف فعلا تعطیل هستند.

این مجموعه‌ها برای حفظ نیروی انسانی خود با توجه به وضعیت تولید و بازار با چالش‌های بسیاری مواجه هستند.

حسینی‌خواه اظهار کرد: نیروی کار باتجربه از سرمایه‌های تولید بوده که بر کیفیت محصولات تاثیر زیادی دارد. در حال‌حاضر سفارشی از بازار وجود ندارد و فعالان این صنعت ناچار تیراژ تولید را کاهش داده‌اند.

او اضافه کرد: مسئله داغ دیگر موضوع مالیات بوده که این روزها تولیدکنندگان را مستاصل کرده است. آنها دیگر نمی‌دانند کدام مشکل را پیگیری کنند و در واقع رمقی برای چانه‌زنی نمانده و هنگامی‌که قرار به اعتراض است این نگرانی وجود دارد که شرایط بدتر از وضعیت فعلی نشود.

خطر در کمین کارگاه‌ها

نبود تقاضا سبب شده تولیدکنندگان فعالیت زیادی نداشته باشند، این مسئله به‌طور قطع مربوط به قدرت خرید مردم بوده و سطح خریدها متفاوت از گذشته است.

حسینی‌خواه در پاسخ به این پرسش که با توجه به قدرت خرید مردم و قیمت محصولات، تولیدکنندگان بزرگ بیشتر در خطر هستند یا کوچک که محصولات ارزان‌قیمت‌تری تولید می‌کنند، گفت: فعل‌وانفعالاتی که در اقتصاد کشور و به‌ویژه در حوزه‌های مالیاتی در چند سال اخیر رخ داده، پیش‌تر تولیدکنندگان کوچک را در معرض خطر قرار داده است.

در گذشته، بخشی از آنها فرار مالیاتی داشتند و همین امر سبب شده بود بتوانند کالاهای بیشتری و با قیمت کمتری نسبت به برندها عرضه کنند.

این امر یک رقابت ناسالم را به‌وجود آورده بود اما تغییراتی که در حوزه مالیات رخ داده، تمام تولیدکنندگان و غیرتولیدکنندگان را درگیر خود کرده است. بنابراین معتقدم مشکلات اقتصادی که امروز با آن روبه‌رو هستیم، بیشتر تولیدکنندگان کوچک را درگیر خود می‌کند، چون توان مالی کمی دارند و نگرانی درباره آنها خیلی بیشتر است.

او ادامه داد: چون تولیدکنندگان بزرگ توان مالی بیشتر و سطح دسترسی به اطلاعات بالاتری دارند و تجربه سال‌های گذشته آنها سبب می‌شود راحت‌تر بتوانند از این پیچ سخت عبور کنند.

اما تولیدکنندگان خرد با توجه به آنچه شاهد آن هستیم کج‌دارومریز در حال حرکت بوده و بخشی از آنها در حال حذف شدن هستند.

وی اظهار کرد: این ریزش‌ها در اقتصادهای بزرگ جهان هم تجربه شده زمانی که اقتصادها در حال تغییر و تحول هستند، گریزی از این اتفاقات نیست. او گفت: به این ترتیب یک سلسله از تولیدکنندگان خردی که محاسبه درستی از فعالیت خود نداشتند، حذف می‌شوند.

اتفاق دیگر در این بازار جدید این است که برخی تولیدکنندگان و فروشندگان تا حدودی رضایت نسبی دارند، چون مشتریان در حال جابه‌جایی هستند. به‌عنوان مثال، ممکن است دو فروشگاه‌دار کنار هم قرار داشته باشند که یکی ضعیف‌تر و دیگری قوی‌تر باشد.

ضعیف‌تر تعطیل شده و مشتری‌های او به سبد مشتریان فروشگاه دیگر اضافه شده است. فروشگاه‌دار بزرگ‌تر هم با ریزش تقاضا مواجه است اما مشتری همکار قبلی او تا حدودی بازار را برای او حفظ کرده است.

این فعال محصولات چرمی اظهار کرد: بازار آبستن اتفاقات مثبت و خوشایندی نیست.

حاشیه‌های مالیاتی

حسینی‌خواه در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه آیا در این جابه‌جایی تغییری در قیمت‌ها هم رخ می‌دهد، عنوان کرد: در حال‌حاضر مسئله‌ای که هر روز به آن اشاره می‌شود، بهای تمام‌شده است. در گذشته بهای تمام‌شده ناشی از قیمت مواد اولیه و دستمزد بود اما امروز، هزینه‌های سربار برای تولید بسیار بالا رفته است.

این موضوع جدا از نوسانات قیمتی مواد اولیه است. هزینه‌های سرباری مانند بیمه کارگری، مالیات کارکنان، نهاده‌های انرژی، افزایش اجاره‌بها کارگاه‌ها و فروشگاه‌ها و... اموری هستند که نمی‌توان به‌راحتی عبور کرد.

او گفت: در بحث مالیات کارکنان، تمام مالیات را کارگر نمی‌پردازد و بخشی از آن برعهده کارفرماست. حقوق یک کارگر ۵۷ درصد افزایش پیدا کرد اما با توجه به حق بیمه و مالیات شاید در نهایت آنچه از این افزایش به‌دست کارگر می‌رسد، ۳۰ درصد باشد.

این عضو انجمن صنعت چرم ادامه داد: تولیدکننده اگر نتواند هزینه‌های سربار را در تیراژ پوشش دهد، زیان خواهد کرد.

باید توجه داشت هزینه‌های سربار چیزی نیست که به این سادگی بتوان از آن رد شد. امیدواریم دولت با سیاست‌گذاری‌هایی که دارد، وضعیت را بدتر از قبل نکند.

کیف و کفش، کالای لوکس این روزها

در ادامه علیرضا زیبا، عضو اتحادیه صنف سراجان درباره وضعیت تولید و بازار کیف به صمت گفت: وضعیت در تمام صنوف و صنایع یکی است.

نرخ دلار افزایش پیدا کرده، قدرت خرید مردم پایین آمده و نرخ مواد اولیه و انرژی بالا رفته و تمام این تغییرات تاثیر مستقیم بر تولید و بازار آن دارد.

وی افزود: امسال با افزایش ۵۷ درصدی دستمزد، قیمت تمام‌شده بالا رفت. از سوی دیگر با کاهش سطح درآمد مردم می‌توان گفت محصولاتی مانند کیف و کفش دیگر جز کالاهای لوکس بوده و هر کس قادر به خرید آنها نیست.

او ادامه داد: همچنین مشکلات نقدینگی، کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی کوچک را با خطر تعطیلی مواجه کرده و بسیاری از تولیدکنندگان با یک یا دو کارگر فعالیت دارند.

کارخانه‌های بزرگ اگر در مقایسه با کارگاه‌های کوچک توان مالی بالاتری دارند، با مشکل قطعی برق روبه‌رو هستند. تمام این عوامل انرژی تولید را کاهش داده است.

زیبا با بیان اینکه صنف سراجان بیشتر در قالب کارگاه‌های کوچک فعالیت دارد، عنوان کرد: در این صنف تقریبا ۴ کارخانه بزرگ وجود دارد و باقی کارگاهی هدایت می‌شوند.

فعالیت کارخانه‌دارها و کارگاه‌دارهای کیف محدود شده، زیرا بازار تقاضای آنها بسیار کاهش یافته است.

تغییر بازار

این عضو اتحادیه سراجان کشور در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به سطح درآمد مردم این باعث نمی‌شود فعالیت کارگاه‌ها بیشتر شده و کارخانه‌های بزرگ در معرض تهدید باشند، گفت: قدرت خرید مردم کاهش یافته و همین امر سبب‌شده خریداران به سوی کالاهای باکیفیت‌تر و عمر بیشتر حرکت کنند؛ از این‌رو شاید بازار کارخانه‌های بزرگ و برندها نسبت به کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی کوچک وضعیت بهتری داشته باشد.

مردم ترجیح می‌دهند به جای خرید چند باره، یک بار کالای مناسب تهیه کنند و هزینه‌های خود را با این شیوه کاهش دهند.

البته این امر باعث‌شده تیراژ تولید کاهش پیدا کند و کارخانه‌ها و برندها با مازاد نیرو و تعدیل کارگران روبه‌رو باشند.

بی‌تردید امسال تعدیل نیرو نسبت به سال‌های قبل بیشتر خواهد بود.

او تاکید کرد: این وضعیت را می‌توان از طریق سازمان تامین اجتماعی پیگیری کرد، اینکه حق بیمه‌ای که سال گذشته صنف کفاشان و سراجان برای نیروهای خود رد می‌کردند، چقدر بوده و امسال چه عددی است. وضعیت تولید نشان می‌دهد امسال با کاهش نیرو در کارگاه‌ها و واحدهای صنعتی روبه‌رو خواهیم بود.

زیبا در پایان با اشاره به حاشیه‌های مالیاتی تولیدکنندگان گفت: مالیات امسال افزایش زیادی داشته و این امر در کنار سایر هزینه‌ها کمر تولید را شکسته است.

تولیدکننده برای هر یک از نیروهای خود در کنار مالیاتی که از حقوق خود کارگر کم می‌شود، مالیات بر کارگر را هم می‌پردازد.

به‌عنوان مثال، من تولیدکننده برای هر یک از نیروهای انسانی خود باید ۶۰۰ هزار تومان مالیات بپردازم.

سخن پایانی

بنا بر این گزارش، کم‌کم تقلیل بازار و کاهش تقاضا، تولید را بی‌رمق کرده و کاهش تیراژ تولید با توجه به افزایش قیمت‌ها، تهدید جدی آینده‌ای نه‌چندان دور صنعت خواهد بود. به‌طوری که این دغدغه از سوی تمام تولیدکنندگان اعم از صنایع بزرگ مانند خودروسازی تا صنایع خرد مانند صنف کفش و کیف مطرح می‌شود. با توجه به مشکلات معیشتی موجود، مردم فقط توان خرید کالاهای اولیه، خوراک، پوشاک و مسکن را خواهند داشت و سایر هزینه‌ها حذف می‌شود.