چابهار به‌عنوان یکی از بنادر مهم و بزرگترین بندر اقیانوسی ایران و خارج از تنگه هرمز از موقعیت بسیار مناسب راهبردی و در یک چهارراه جهانی قرار گرفته که با وجود داشتن بندر، منطقه آزاد و متصل بودن به آب‌های آزاد اقیانوس هند می‌تواند موجب توسعه تجارت و حمل‌ونقل جنوب شرق کشور و سواحل مَکُران شود. این بندر به دلیل قرار گرفتن در ساحل دریای عمان و کوتاه‌ترین فاصله به مسیر تردد کشتی‌های خارج از تنگه هرمز با فاصله کوتاه زمینی به مرزهای افغانستان و پاکستان با سرمایه‌گذاری عظیم بخش دولتی و خصوصی در زیرساخت‌ها و تجهیزات بندری فرصتی بی‌بدیل برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف به‌ویژه پتروشیمی، فولاد، پالایشگاه و سایر واحدهای تولیدی بازارپسند ایجاد کرده که هر یک می‌تواند نقش بسیار مهمی در تولید، صادرات و اشتغالزایی داشته باشد.همجواری ۲ کشور پاکستان و افغانستان با استان سیستان و بلوچستان و از همه مهم‌تر وجود منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار فرصت بسیار مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.بندر چابهار با داشتن منطقه آزاد و ۲ بندر بزرگ شهید کلانتری و شهید بهشتی پس از تکمیل فاز نخست و افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری بندر شهید بهشتی به ۸.۵ میلیون تن در سال و توانایی تخلیه و بارگیری تا ۱۵ میلیون تن در سال، مزیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری فراوانی را برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی داخلی و خارجی فراهم کرده و می‌تواند به‌عنوان قطب تجارت و توسعه عمران و آبادانی را به شرق و جنوب شرق کشور هدیه کند.

منطقه آزادچابهار در مسیر جهش تولید و توسعه

رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل منطقه آزاد چابهار در گفت‌وگو با ایرنا اظهارکرد: چهار هزار شرکت در این منطقه ثبت و ۲۷۵ واحد تولیدی مستقر شده که از این تعداد بیش از ۱۲۰ واحد درحال تولید است.

امیر مقدم با اشاره به اینکه با عنایت ویژه دولت و اجرای طرح‌های عمرانی در یک سال اخیر، منطقه آزاد چابهار به یک کارگاه بزرگ تبدیل شده است، افزود: برنامه‌ریزی لازم برای بازگشت واحدهای مشکل‌دار به مسیر تولید انجام شده بطوری‌که برای رفع مشکل نقدینگی و منابع واحدهای نیمه‌تعطیل و تعطیل نیز جلسات مختلف تشکیل شده است.

وی بر تسریح در اجرای طرح بزرگ راه‌آهن، توسعه جاده‌های ارتباطی، اختصاص اعتبارات برای تکمیل طرح‌های در دست اجرا و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل از چابهار به نقاط مختلف کشور و دنیا تاکید کرد.

رئیس هیات‌مدیره منطقه آزاد چابهار با بیان اینکه کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، نجات دهنده هر منطقه است، گفت: چابهار در این زمینه باصرفه‌ترین، امن‌ترین و نزدیکترین اتصال‌دهنده بازارهای جهانی است و باید زیرساخت‌های آن بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: چابهار به دلیل موقعیت راهبردی مکانی مناسب برای سرمایه‌گذاری است.

مقدم بیان کرد: سیاست‌گذاری‌ها در منطقه آزاد و تمامی تصمیمات براساس شفافیت بنا شده و هیچ اشکال قانونی در این زمینه وجود ندارد و پاسخگوی جوامع محلی هستیم.

مدیرکل اداره بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان نیز به خبرنگار ایرنا اظهارکرد: عملیات اجرایی طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار از مرداد ۱۳۸۶ آغاز شده و برای تکمیل و خرید تجهیزات فاز نخست آن تاکنون بیش از یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شده است.

قاسم عسکری نسب افزود: در مرحله نخست این طرح ساخت موج شکن به طول یک‌هزار و ۶۵۰ متر، دایک‌گذاری بیش از ۵ کیلومتر، بیش از ۶۰ هکتار بتن‌ریزی و تایل‌گذاری و تحکیم بستر، احداث یک پایانه کانتینری شامل دو پست اسکله به طول ۶۴۰ متر، احداث سه پست اسکله چندمنظوره به طول ۷۵۰ متر، لایروبی به میزان ۱۶ میلیون مترمکعب تا عمق منفی ۱۶ متر و احیای اراضی جدید حاصل از لایروبی دریا به میزان ۲۰۳ هکتار است.

وی تصریح کرد: یک‌هزار و ۷۰۰ متر اسکله احداث و ۳۵ هکتار از محوطه کانتینری طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار تایل‌گذاری و عملیاتی شده که عملاً این بندر بهره‌برداری شده و از قابلیت هرگونه عملیات بندری در حوزه‌های پایانه کانتینری برخوردار خواهد بود.

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان گفت: هم اینک بندر چابهار با ظرفیت ۸میلیون و ۵۰۰ هزار تن آماده بهره‌برداری است که با آماده شدن پسکرانه ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن ظرفیت ایجاد خواهد شد و این از افتخارات نظام و مردم است.

وی خاطرنشان کرد: در طرح‌های آتی با تکمیل تمام فازها متناسب با توسعه و جذب کالا و کشتی و افزایش ظرفیت بندر در منطقه و کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از بنادر مکمل ایفای نقش خواهد کرد.

محدودیتی در ورود و خروج کشتی وجود ندارد

مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان گفت: ورود و تخلیه کشتی‌ها در بندر چابهار هیچ محدودیتی ندارد به‌طوری‌که در برخی مواقع همزمان هفت کشتی حامل کالای اساسی مورد نیاز کشور در بندر شهید بهشتی چابهار پهلوگیری می‌کنند.

قاسم عسکری نسب با اشاره به اینکه عملیات تخلیه و بارگیری کشتی‌ها با نرم مطلوب و روان ترافیکی به‌صورت شبانه‌روزی انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: این اقدامات در اقتصاد و اشتغال مردم استان تأثیر بسزایی خواهد داشت.

وی گفت: بندر چابهار امروز با مدرن‌ترین و به روزترین تجهیزات تخلیه و بارگیری نقش بسزایی در حمل‌ونقل و تخلیه کالا در کشور ایفا می‌کند.

کاهش هزینه صادرات و واردات با سیاست‌های جدید

معاون امور بندری و اقتصادی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان به ایرنا اظهارکرد: در ۲ سال اخیر میزان عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بندر چابهار رشد قابل توجهی داشته است.

حسین شهدادی افزود: بندر چابهار در تخلیه به موقع کالاهای اساسی مورد نیاز کشور آمادگی کافی دارد و با روند افزایشی تخلیه و بارگیری این نوع کالاها و حمل زمینی آن، زمینه برای تامین کامیون در مسیر برگشت برای حمل کالاهای صادراتی از طریق بندر چابهار فراهم شده و تاثیر قابل توجهی بر کاهش هزینه واردات و صادرات خواهد داشت.

وی گفت: بندر چابهار امن‌ترین و کم‌هزینه‌ترین مسیر برای صادرات و واردات و همچنین ترانزیت کالاهای متعلق به سایر کشورها نظیر هند و افغانستان و کشورهای حوزه CIS است.

مزیت‌های سرمایه‌گذاران منطقه آزادچابهار

معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار شهرستان ویژه چابهار نیز به خبرنگار ایرنا گفت: چابهار بزرگترین بندر تجاری ایران در خارج از تنگه هرمز، نقطه اتصال کریدور شرق ایران به آب‌های آزاد و نزدیک‌ترین بندر به بازارهای آسیای میانه و افغانستان مهم‌ترین مزیت‌ها برای سرمایه‌گذاری را دارد.

جواد سپاهی اظهارکرد: موقعیت جغرافیایی راهبردی این منطقه در کنار آب‌راه‌های بین‌المللی و نزدیکی به خطوط کشتیرانی از مهم‌ترین مزیت‌های سرمایه‌گذاری و تجارت چابهار است.

وی با تشریح مزیت و توانمندی‌های منطقه آزادچابهار خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاران در این منطقه از معافیت‌های مالیاتی ۲۰ ساله در تمام زمینه‌ها و قابلیت تمدید آن برخوردار هستند تا بتوانند به موقع سودآوری و ایجاد اشتغال مورد نظر را داشته باشند.

فرمانده ویژه چابهار افزود: منطقه آزاد چابهار برای سرمایه‌گذاران معافیت در عوارض ورود ماشین‌آلات و مواد اولیه را در نظر گرفته است که این امر به افزایش سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.

چابهار قطب سوم پتروشیمی

صنعت پتروشیمی در ایران و جهان از نظر اقتصادی آینده روشنی دارد و مزیت اصلی پتروشیمی در ایران نسبت به سایر صنایع کشور وجود منابع خدادادی گازی، خوراک فراوان و نیز نرخ مناسب انرژی است که با مطالعه آینده اقتصاد جهانی، صنعت پتروشیمی دارای سود بالایی است.صنعت پتروشیمی کشور تجربه‌ای بیش از نیم قرن (۵۰ساله) دارد که متخصصان داخلی و وجود دانش و سخت‌افزار در حوزه پتروشیمی از مزیت‌های رقابتی ایران نسبت به بسیاری از کشورها به ویژه همسایگان مرزهای آبی و خاکی است.امروزه ایران اسلامی درصدد سرمایه‌گذاری تقریبا ۴۰ میلیارد دلاری برای توسعه صنایع پتروشیمی در پارسیان، جاسک، ماهشهر، سیراف، سرخس و چابهار است. هرچند این رقم سرمایه‌گذاری بالاست ولی با توجه به آنچه در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده، سرمایه‌گذاری مذکور باید رشد بیشتری داشته باشد.جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی کشور به‌ویژه در شهرستان چابهار به سبب اتصال به آب‌های آزاد اقیانوس هند و سهولت دسترسی به بازارهای هدف از مهم‌ترین مزیت‌های آن است به گونه‌‌ای که دسترسی به بازارهایی مانند چین، هند و پاکستان که بیشترین محصولات پتروشیمی ایران را مصرف می‌کنند، از طریق ایران و به‌ویژه بندر چابهار در مقایسه با کشورهای همسایه و سایر بنادر داخلی ساده‌‌تر، اقتصادی‌‌تر و سریع‌‌تر است.

سرمایه‌گذاری ۱۴ میلیارد دلاری در پتروشیمی مکران

مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران به خبرنگار ایرنا گفت: زیرساخت‌های پایه و آماده‌سازی شهرک پتروشیمی شامل تسطیح، خیابان کشی، کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی، آب و برق دوران ساخت، فضای سبز و فیبر نوری و مخابرات ۱۰۰ درصد با هزینه‌ای بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان تکمیل شده است.

مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران با اشاره به اهمیت بهره‌گیری از مزیت‌های رقابتی و نسبی کشور در راستای هوشمند بودن اَبَرپروژه‌ها گفت: در این راستا از یک مشاور بین‌المللی و طراز اول جهانی کمک گرفته شد و با مطالعات مفصلی که صورت گرفت، مقرر شد بر مبنای تکمیل زنجیره‌ ارزش گاز متان در مجموع ۶ واحد شامل پنج واحد جی‌تی ایکس و یک واحد اوره آمونیاک در فاز نخست پروژه منطبق بر استانداردهای جهانی و استفاده از تکنولوژی تولید محصولات الفینی بدون نیاز به گاز اتان، ساخته شود.

وی حجم سرمایه‌گذاری در فاز نخست این پروژه را بیش از ۱۴ میلیارد دلار بیان کرد و افزود: این سرمایه از سوی بخش‌های خصوصی و سرمایه‌گذاران تامین می‌شود.

منیری‌ ابیانه ادامه داد: شهرک پتروشیمی مَکُران در محدوده منطقه آزاد چابهار در زمینی به گستره حدود یک‌هزار و ۲۰۰ هکتار برای ایجاد زیرساخت‌ها، تامین یوتیلیتی و آماده‌سازی قطعات زمین برای واگذاری به سرمایه‌گذاران در اختیار این شرکت قرار گرفت.

وی اخذ مجوز زیست‌محیطی ساخت هفت واحد پتروشیمی با ظرفیت تولید ۸.۵ (هشت و نیم) میلیون تن در سال و موافقت وزیر نفت با اختصاص ۳۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی متان برای خوراک این واحدها را از اقدامات مثبت انجام شده در شهرک پتروشیمی مکران عنوان کرد.

وی افزود: دانش پلیمرهای مهندسی به عنوان محصول صنایع پایین ‌دستی همواره در حال پیشرفت است و طبعا به دنبال تولید پیشرفته‌ترین این پلیمرها هستیم و ضمن اینکه ایجاد صنایع پایین ‌دستی در فازهای آتی شهرک مدنظر قرار دارد.

مدیرعامل پتروشیمی توسعه نگین مَکُران با بیان اینکه متخصصان حوزه پتروشیمی دریافته‌اند که فناوری‌های مورد استفاده در عسلویه، ماهشهر و سایر مناطق کشور مطابق فناوری‌های روز دنیا نبوده و اکثرا مربوط به ۱۵ تا ۲۰ سال پیش است، خاطرنشان کرد: فرصتی که تا تکمیل واحدهای مرحله نخست این شهرک و زمان آغاز پروژه‌های مراحل دوم و سوم وجود دارد برای تکمیل مطالعات و انجام مذاکرات با صاحبان فناوری استفاده خواهد شد تا بتوانیم شهرک پتروشیمی مطابق دانش روز دنیا با کمترین مشکلات و بیشترین انطباق با الزامات زیست محیطی ایجاد کنیم. مدیرعامل شرکت توسعه پتروشیمی نگین مَکُران گفت: به منظور ساخت کریدور انتقال محصولات به محل پایانه‌های صادراتی بندر در حوزه‌‌های مربوط به زیرساخت‌های شهرک، تانک فارم، تخلیه، بارگیری و همین‌طور در بخش‌‌های مختلف مربوط به ساخت شهرک مسکونی علاقه‌‌مند به جذب سرمایه‌گذار هستیم.

سخن پایانی

بندر چابهار با داشتن منطقه آزاد و ۲ بندر بزرگ شهید کلانتری و شهید بهشتی پس از تکمیل فاز نخست و افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری بندر شهید بهشتی به ۸.۵ میلیون تن در سال و توانایی تخلیه و بارگیری تا ۱۵ میلیون تن در سال، مزیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری فراوانی را برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی داخلی و خارجی فراهم کرده و می‌تواند به عنوان قطب تجارت و توسعه عمران و آبادانی را به شرق و جنوب شرق کشور هدیه کند.