تامین انرژی چالش جدید صنایع
سارا فلاح-کارشناس بازار سرمایه
صنایع در سالهای اخیر با چالشهایی در تامین انرژی بهویژه در بخش گاز روبهرو شدهاند. تاثیر کمبود یا محدودیت در روند تامین گاز برای صنایع گوناگون، متفاوت است. صنایع مختلف با توجه به شرایط پیشرو بهدنبال آن هستند تا کمبود گاز و محدودیت در روند تولید محصول و عرضه آن به بازار را مدیریت کنند. بهعنوان مثال، فعالان صنعت فولاد امکان ذخیرهسازی محصولات خود را دارند و درنتیجه انتظار داریم توقفات ۲۰ روزه تا یک ماهه تولید، تاثیر قابلتوجهی بر صورتهای مالی این شرکتها نداشته باشد. کما اینکه این شرکتها در فصل تابستان نیز با وجود محدودیت در روند تامین برق توانستند بخش قابلتوجهی از شرایط را مدیریت و در نهایت سودآوری مناسبی را از آن خود کنند.
اما این کمبود برای برخی صنایع پتروشیمی همچون تولیدکنندگان متانول، بهشدت آسیبزا خواهد بود. روند توقف گاز صنایع سیمان آغاز شده و احتمال میرود شاهد بروز چالشهایی در تامین این محصول باشیم. در همین حال با توجه به تغییر سوخت مصرفی صنایع سیمان از گاز به مازوت، افزایش نرخ این محصول ساختمانی دور از انتظار نیست. این درحالی است که این فعالان صنعتی در هفته جاری و با توجه به مستنداتی که مبنی بر افزایش نرخ حاملهای انرژی و مواد اولیه ارائه داده بودند، موفق به افزایش نرخ پایه محصولات عرضهشده در بورس کالا شدند.
ریسکهای ناشی از کمبود در تامین زیرساختهای انرژی، تولیدکنندگان را با چالشهای جدی در مسیر تولید روبهرو میکند. کمبود تولید از میزان فروش و بهدنبال آن سودآوری شرکتهای موردبحث میکاهد. تداوم این شرایط به ناکارآمدی بازار سرمایه منتهی میشود؛ بنابراین باید راهحلی اساسی از سوی سیاستگذاران برای رفع آن اندیشیده شود. توجه به این نکته ضروری بهنظر میرسد که سهامداران یک شرکت تولیدی از انواع شرایط حاکم بر تولید متاثر میشوند و بازار سرمایه نیز نسبت به این وضعیت واکنش نشان خواهد داد.
در ادامه باید خاطرنشان کرد تا زمانی که بودجه پیشنهادی دولت برای سال آینده، تعیینتکلیف نشود، نمیتوان اظهارنظر دقیقی نسبت به روزهای آینده بازار سرمایه داشت. در واقع همچنان ابهامات و سوالات بسیاری وجود دارد که شفافگری لازمه تعیینتکلیف شرایط خواهد بود.
تعیین نرخ انواع حاملهای انرژی برای بودجه ۱۴۰۱، بهره مالکانه و انواع مالیاتها نیز از عوامل اثرگذار بر عملکرد صنایع و بهتبع آن بازار سرمایه خواهد بود. به اعتقاد فعالان صنعتی تغییر قابلتوجه در بودجه ۱۴۰۱ به منزله برهم خوردن ثبات تولید است؛ بنابراین این تولیدکنندگان و صاحبان سرمایه در بخش تولید انتظار دارند سیاستهای حاکم بر این بخش، تغییر قابلتوجهی نداشته باشد. در همین حال، سیاستگذاران به این بازار بهعنوان محلی برای تامین کسری بودجه خود نگاه نکنند.
در پایان و با جمعبندی موارد یادشده میتوان گفت روند تامین انرژی موردنیاز صنایع در سالهای اخیر به چالشی جدی برای فعالان صنعتی بدل شده است. این روند کمبود در سالهای آینده نیز ادامه دارد. بر همین اساس نیز تولید، فروش و سودآوری صنایع از شرایط یادشده متضرر خواهند شد و بهدنبال آن بر عملکرد این مجموعهها در بازار سرمایه نیز اثرگذار خواهد بود. البته این اثرگذاری بسته به نوع صنعت و شرکتهای فعال در این بخش متفاوت است.
بسیاری از مجموعههای بورسی که با چالش تامین گاز روبهرو شدهاند در رده صنایع بزرگ و مادر هستند که تمام تلاش خود را برای مدیریت این موقعیت به کار خواهند بست. در هر حال، توقف تولید به منزله متضرر شدن یا حداقل کم شدن سود این شرکتها و بهتبع آن سهامداران این مجموعههای تولیدی خواهد بود و هرچه سریعتر باید به فکر چارهای اساسی برای رفع این چالش و رفع کمبودهای حاکم بر این بخش بود.