رهبر معظم انقلاب در طول سال‌های گذشته با توجه به مشکلاتی که بر اقتصاد کشور سایه افکنده، اقدام به نام‌گذاری سال‌ و تعیین جهت یا سمت‌وسوی برنامه‌های کشور کرده است. در شعار انتخاب‌شده برای امسال به ۳ مقوله، تولید، فعالیت‌های دانش‌بنیان و همچنین اشتغال‌آفرینی تاکید شده است. یعنی ۳ حوزه‌ای که در آن با کاستی روبه‌رو هستیم و توسعه آن ضروری به‌نظر می‌رسد. البته در برخی حوزه‌های تولیدی توفیقات خوبی حاصل شده اما کافی نیستند.
تولید به معنی ایجاد ارزش‌افزوده از منابع خام داخلی و وارداتی است و در همین حال، امکان ارتقای صادرات را فراهم می‌کند. با این وجود، این سوال مطرح می‌شود که چه میزان در تحقق اهداف تولیدی خود توفیق داشته‌ایم؟ آیا ظرفیت‌های کشور همین است؟ آیا در طول این سال‌ها دست از خام‌فروشی کشیده‌ایم؟
با نگاهی به شرایطی که در آن قرار داریم، درمی‌یابیم که در حوزه تولید و اهداف موردبحث با چالش‌ها و کمبودهای جدی روبه‌رو هستیم و درنتیجه، باید با تلاش مضاعف به سمت رفع آنها گام برداریم.
کشورهای منطقه از منظر اقتصاد دانش‌بنیان در ۴ دسته پیشرو، میانه‌رو، دنباله‌رو و نوپا دسته‌بندی می‌شوند. در این میان، ایران در رده کشورهای دنباله‌رو قرار دارد. البته در طول این سال‌ها اقدامات ویژه‌ای انجام‌شده اما چنانچه خود را با کشورهای پیشرو منطقه مقایسه کنیم، متوجه کمبودهایی خواهیم شد. این درحالی است که انتظار می‌رفت ایران در چشم‌انداز ۱۴۰۴، جزو اقتصادهای برتر منطقه و حتی فراتر از کشوری مانند ترکیه باشد. اما با توجه به دست‌فرمان کنونی، تحقق این هدف ممکن و شدنی به‌نظر نمی‌رسد.
در ادامه و با اشاره به موضوع اشتغال‌آفرینی در شعار سال باید تاکید کرد که این بحث پاشنه آشیل همه دولت‌ها بوده و در مواردی به کابوس بدل شده است. کابوس برای خانواده‌ها و به تبع آن دولتمردان. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا؟ مگر ما توسعه یافته‌ایم و دیگر کاری برای انجام نداریم؟ فقط در حوزه مسکن چقدر نیاز وجود دارد؟ صنعتی که محرک بسیاری از صنایع ریز و درشت کشور است و می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد موقعیت‌های شغلی فراوان باشد اما عملکرد کشور در سال گذشته در این صنعت چندان قابل دفاع نیست. در همین حال می‌توان به عملکرد ناموفق سایر صنایع همچون صنایع‌دستی و... هم اشاره کرد. کشوری که مهد صنایع ارزشمند دستی جهان است، چه عملکردی در این حوزه دارد؟
با نگاهی کلی به شرایط درمی‌یابیم که این ناکارآمدی در سایر حوزه‌ها و صنایع نیز جریان دارد. بدون تردید برای رفع این مشکلات نباید با تزریق مسکن، اقدام به درمان کوتاه‌مدت آن کرد، بلکه باید با برنامه‌ریزی بلندمدت در مسیر رفع اصولی آن گام برداشت.
توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که نقش دولت یک نقش ایجابی است. همچنان‌که رئیس‌جمهوری به‌دنبال اعلام شعار سال از سوی رهبر معظم انقلاب تاکید کرد، دولت به‌ویژه بخش‌های اقتصادی را متعهد و مکلف به تحقق شعار سال کردند و غیر از این هم انتظار نمی‌رود. تمامی ابزارهای اجرایی کشور در اختیار دولت قرار دارد و بدیهی است که ایفای این نقش مستلزم انجام یک برنامه‌ریزی دقیق و شدنی است. با رشد تولید فولاد کشور و بهبود شرایط اقتصادی شرکت‌های فولادی، فضا برای سرمایه‌گذاری و توجه بیشتر در این حوزه از سوی فولادی‌ها فراهم است. تقریبا همه رشته‌های فنی در صنعت فولاد درگیر چالش‌هایی هستند و این می‌تواند زمینه کافی برای رشد فعالیت‌های دانش‌بنیان فراهم کند. این کار نیازمند تعریف موضوعات گوناگون در این حوزه و دعوت از نخبگان دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان است.
درحال‌حاضر، صنعت فولاد حدود ۱۰۰ دلار ارز به ازای تولید هر تن محصول صرف می‌کند. اما این رقم خروج ارز زیبنده کشوری که در جزو ۱۰ تولیدکننده برتر دنیا قرار دارد، نیست. بنابراین می‌توان با تکیه بر توان مجموعه‌های دانش‌بنیان و واحدهای بزرگ فولادساز کشور، برای کاهش این وابستگی تلاش کرد.