برای آنکه دریابیم در سال ۲۰۲۵ چه بر سر توازن حیاتی سیاره آمده است، باید به آمارهای ثبت‌شده در «پرونده سلامت زمین» (سیستم ERA۵) رجوع کنیم. این سیستم، که جامع‌ترین حافظه دیجیتال از تغییرات جوی است، با ترکیب میلیاردها داده ماهواره‌ای و ایستگاه‌های زمینی، تصویری نسبتا دقیق از وضعیت سوخت‌وساز زمین ارائه می‌دهد. گزارش‌های سال ۲۰۲۵ از گسستی عمیق در نظم دیرینه طبیعت حکایت دارد؛ گسستی که نشان می‌دهد ریتم‌های طبیعیِ سیاره تحت فشاری ساختاری، تعادل خود را از دست داده است.

طبق داده‌های پایشگر اقلیمی، نوامبر ۲۰۲۵ با میانگین دمای ۱۴.۰۲ درجه سانتی‌گراد، سومین نوامبر گرم در تاریخ ثبت‌شده بشر بوده است. این دما حدود ۰.۶۵ درجه نسبت به میانگین دهه‌های اخیر (۱۹۹۱-۲۰۲۰) افزایش یافته است. اما حقیقت تکان‌دهنده‌تر زمانی آشکار می‌شود که این ماه را با دوران «پیشاصنعتی» ـ یعنی زمانی که هنوز توازن طبیعی کربن در اتمسفر بر هم نخورده بود ـ مقایسه کنیم. نوامبر ۲۰۲۵ حدود ۱.۵۴ درجه سانتیگراد گرم‌تر از میانگین قرن نوزدهم بوده است.

درواقع ما دوباره از آستانه ۱.۵ درجه عبور کرده‌ایم. نوامبر ۲۰۲۵ بیست و هشتمین ماهی است که در حافظه زمین، دمایی بالاتر از این مرز بحرانی را ثبت کرده است. این تداوم گرمای غیرعادی می‌گوید «زمان بیولوژیک» زمین برای خنک‌سازی و بازسازی، دیگر با سرعت تغییرات اقتصادی سودمحور کشورها که بر این سیاره تحمیل شده، همخوانی ندارد.

با نگاهی به ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۵ (ژانویه تا نوامبر)، درمی‌یابیم که میانگین دمای جهانی ۰.۶۰ درجه بالاتر از میانگین مرجع معاصر و ۱.۴۸ درجه بالاتر از دوران پیشاصنعتی ایستاده است. این داده‌ها به ما می‌گوید که سال ۲۰۲۵ قطعا در جایگاه دوم یا سوم گرم‌ترین سال‌های تاریخ (در کنار سال ۲۰۲۳ و پس از سال ۲۰۲۴) قرار خواهد گرفت.

نکته‌یِ حائز اهمیت در لایه‌های زیرین این گزارش، میانگین سه‌ساله‌ ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ است. احتمال بسیار زیادی وجود دارد که این دوره، نخستین بازه سه‌ساله در تاریخ مدرن باشد که میانگین دمای آن از مرز ۱.۵ درجه فراتر می‌رود. این تداوم سه‌ساله گویای آن است که سیستم‌های خودتنظیم‌گر سیاره با نوعی بی‌نظمی یا همان آنتروپی فزاینده روبه‌رو است که مانع از بازگشت آن به وضعیت متعادل پیشین می‌شود.

گرمای امسال نابرابر و قهرآمیز بود. در حالی که اروپا پنجمین نوامبر گرم خود را با ۱.۳۸ درجه بالاتر از میانگین پشت سر گذاشت، فاجعه واقعی در سقف جهان رخ داده است؛ یعنی قطب شمال و شمال کانادا. در مناطقی نظیر دریای کارا و دریای بارنتس، دما بیش از ۷ درجه سانتی‌گراد بالاتر از حد نرمال ثبت شده است. این ناهنجاری عظیم مستقیما با کاهش شدید پوشش یخی همبسته است. وقتی یخ‌ها ذوب می‌شود، زمین توان خود را برای بازتاب گرمای خورشید از دست می‌دهد و در یک چرخه تخریبی، گرمای بیشتری جذب می‌کند.

در حالی که اروپای شرقی، روسیه و ترکیه گرمای شدیدی را تجربه کردند (برای مثال کی‌یف چهارمین نوامبر گرم خود را ثبت کرد)، بخش‌هایی از سیبری و شمال سوئد با سرمای غیرعادی روبه‌رو شدند. این تضادهایِ شدید، نشانه آشکار «از کار افتادن جریان‌های منظم جوی» است؛ گویی نبض زمین به جای تپشی آرام، دچار تشنج‌های اقلیمی شده است.

وضعی دمای سطح دریاها (SST) در سال ۲۰۲۵، یکی دیگر از بخش‌های بحرانی این گزارش است. اقیانوس‌ها که همواره نقش «ریه‌های خنک‌کننده» و متعادل‌کننده را ایفا می‌کردند، اکنون خود به کانون انباشت گرما تبدیل شده‌اند. میانگین دمای اقیانوس‌ها در نوامبر ۲۰۲۵ به ۲۰.۴۲ درجه سانتیگراد رسید که چهارمین رکورد گرمای ثبت شده برای این ماه است.

گرمای بی‌سابقه در شمال اقیانوس آرام، دریای نروژ و دریای مرجان (شرق استرالیا)، جابه‌جایی عظیم انرژی در سیستم‌های آبی را نشان داد. این حجم از گرما، فرآیند «متابولیسم آبی» زمین را مختل کرده است.

مهار تشنج‌های اقلیمی در گرو مدیریت تکنیکی منابع نیست، بلکه در گرو بازگشت به «متابولیسم اشتراکی حیات» است؛ شرایطی که کار انسانی از زنجیر انباشت بی‌حدوحصر ثروت رها شده و به‌مثابه نیرویی هم‌ساز با چرخه‌های کند زمین، رسالت خود را در صیانت از «مشاعات بیولوژیک سیاره» بازمی‌یابد.