توسعه کشت گلخانه‌ای با آب دریا
در شرایطی که محدودیت‌های آبی، کشاورزی را در معرض تهدید جدی قرار داده است، توسعه کشت گلخانه‌ای در جوار خلیج‌فارس با استفاده از شیرین‌سازی آب دریا یک راهکار اساسی است.
توسعه کشت گلخانه‌ای با استفاده از آب شیرین‌شده دریا، نه‌تنها می‌تواند به تأمین نیازهای غذایی استان‌های نوار ساحلی کمک کند، بلکه به افزایش درآمد کشاورزان و کاهش وابستگی به واردات محصولات غذایی نیز منجر خواهد شد.
ظرفیت‌های بوشهر
خلیج فارس دارای ظرفیت‌های بسیار بزرگی است و استان بوشهر با برخورداری از بیش از ۷۰۰ کیلومتر نوار ساحلی و همجواری مستقیم با خلیج فارس از پتانسیل بسیار خوبی برخوردار است. شیرین‌سازی آب دریا به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای تأمین آب شرب در این استان، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و می‌طلبد که از این فرصت در عرصه کشاورزی نیز استفاده شود. با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، امکان تبدیل آب شور دریا به آب شیرین فراهم شده و این آب می‌تواند به عنوان منبعی پایدار برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک مانند بوشهر مورد استفاده قرار گیرد. توسعه کشت گلخانه‌ای در استان بوشهر با تأمین آب از دریا شاید امروز به خوبی مورد توجه قرار نگرفته باشد اما در آینده نزدیک هیچ راهی جز این نخواهیم داشت و ناچار باید در این مسیر حرکت کنیم.
یکی از کارشناسان حوزه کشاورزی استان بوشهر در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: کشت گلخانه‌ای به دلیل کنترل شرایط محیطی، امکان تولید محصولات با‌کیفیت و در تمام طول سال را فراهم می‌کند. غلامحسین طوسی اضافه کرد: استان بوشهر با داشتن شرایط اقلیمی مناسب و دسترسی به منابع آبی از طریق شیرین‌سازی، می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم کشت گلخانه‌ای در کشور تبدیل شود. وی اضافه کرد: محصولاتی مانند سبزیجات، میوه‌ها و گل‌ها که نیاز به شرایط خاصی دارند، می‌توانند در گلخانه‌ها با استفاده از آب شیرین‌شده پرورش یابند. این نوع کشت علاوه بر افزایش تولید، موجب صرفه‌جویی در مصرف آب نیز می‌شود. این کارشناس کشاورزی بیان کرد: از مزایای کشت گلخانه‌ای می‌توان به کاهش مصرف آب اشاره کرد. کشت گلخانه‌ای به دلیل سیستم‌های آبیاری دقیق، مصرف آب را به حداقل می‌رساند. وی افزایش کیفیت محصولات را از دیگر مزیت‌های کشت گلخانه‌ای دانست و خاطرنشان کرد: کنترل دما و رطوبت در گلخانه‌ها باعث تولید محصولاتی با کیفیت بالاتر می‌شود.
طوسی با اشاره به تنوع محصولات و امکان کشت محصولات مختلف در تمام فصول سال افزود: کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی از دیگر مزیت‌های این نوع کشت است و با کاهش نیاز به سموم و آفت‌کش‌ها، اثرات منفی بر محیط زیست کاهش می‌یابد.
لزوم استفاده از آب دریا برای کشت گلخانه‌ای
یکی دیگر از کارشناسان حوزه کشاورزی استان بوشهر در گفت‌وگو با مهر با اشاره به راهکارهای توسعه کشت گلخانه‌ای گفت: استان بوشهر در کنار خلیج فارس دارای فرصت‌های بسیار خوبی برای کشاورزی به‌ویژه کشت گلخانه‌ای با استفاده از شیرین‌سازی آب دریا است.
امید محمدی با تاکید بر لزوم سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های شیرین‌سازی خاطرنشان کرد: دولت و بخش خصوصی باید در زمینه تکنولوژی‌های پیشرفته شیرین‌سازی آب سرمایه‌گذاری کنند تا هزینه‌ها کاهش یابد. وی خواستار آموزش کشاورزان برای حرکت در مسیر کشت گلخانه‌ای شد و بیان کرد: برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان به‌منظور آشنایی با تکنیک‌های نوین کشت گلخانه‌ای و مدیریت منابع آبی کمک زیادی به این منظور خواهد کرد.
این کارشناس حوزه کشاورزی و گلخانه بر لزوم تامین تسهیلات مالی به فعالان حوزه کشاورزی اشاره کرد و ادامه داد: به‌منظور راه‌اندازی و توسعه گلخانه‌ها در استان بوشهر، ارائه تسهیلات بانکی و حمایت‌های مالی برای کشاورزان یک نیاز ضروری است.
وی با تاکید بر لزوم توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و توزیع محصولات کشاورزی برای تسهیل دسترسی به بازارها اضافه کرد: جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و همکاری با کشورهای پیشرفته در زمینه کشاورزی و تکنولوژی‌های مرتبط نیز ضروری است.
توسعه گلخانه‌ها در کنار خلیج فارس
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در استان بوشهر بیش از ۱۶۰ واحد گلخانه‌ای فعال است که دارای سطح کشت ۲۱۵ هکتار است و سالانه بیش از
۴۰ هزار تن محصولات گلخانه‌ای و ۲۷۰ میلیون نشاءی در استان تولید می‌شود. مرتضی بحرانی از مهمترین محصولات گلخانه‌ای استان بوشهر به گوجه‌فرنگی و خیار اشاره کرد و ادامه داد: محصولات دیگر نظیر فلفل دلمه‌ای رنگی، موز، آناناس و نشاء محصولات صیفی نیز در گلخانه‌های استان بوشهر تولید می‌شود. با توجه به محدودیت‌های آبی که در استان داریم، ساخت گلخانه‌ها در کنار ساحل و شیرین‌سازی آب دریا را در دستور کار داریم.
وی به کیفیت بالای محصولات تولیدی در گلخانه‌های استان بوشهر اشاره کرد و ادامه داد: برخی از محصولات استان به میزان پایین به‌صورت آزمایشی کاشته می‌شوند و برخی نیز به‌صورت انبوه کشت و تولید می‌شوند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر به اشتغالزایی در گلخانه‌های استان نیز اشاره کرد و افزود: به‌طور متوسط در هر گلخانه ۱۰ نفر به صورت مستقیم و ۲۰ نفر به‌صورت غیرمستقیم مشغول به کار می‌شوند.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط اقلیمی استان بوشهر و کمبود منابع آبی، توسعه کشت گلخانه‌ای در این استان یک راهبرد اساسی است که حمایت لازم را از اجرای این طرح‌ها در استان خواهیم داشت. بحرانی با اشاره به تلاش و برنامه‌ریزی انجام شده برای توسعه کشت گلخانه‌ای در این استان بیان کرد: با توجه به محدودیت‌های آبی که در استان داریم، ساخت گلخانه‌ها در کنار ساحل و شیرین‌سازی آب دریا را در دستور کار داریم.
وی با اشاره به استفاده از آب دریا برای توسعه تولید گلخانه‌ای در استان بوشهر خاطرنشان کرد: با توسعه گلخانه‌ها در ساحل استان بوشهر می‌توان برخی از محدودیت‌ها نظیر کمبود منابع آبی، کمبود زمین حاصلخیز و گرمای هوا را از سر گذراند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اشاره به اهمیت محیط‌های تحت کنترل برای کشاورزی تصریح کرد: در گلخانه دمای محیط تحت‌کنترل قرار می‌گیرد و تولید محصولات خارج را فصل را ممکن می‌کند.
وی کاهش هزینه تولید، امکان بازدهی محصول و درآمدزایی در تمام طول سال را از مزایای کشت گلخانه‌ای عنوان کرد و افزود: محصولات گلخانه‌ای کیفیت بالایی دارند و برای صادرات مناسب هستند که درآمدزایی و ارزآوری بالایی را دارد.
سخن پایانی
با‌توجه به موارد یاد‌شده، استان بوشهر با‌توجه به همجواری با خلیج فارس و برخورداری از اقلیم و آب و هوای مناسب، پتانسیل‌های فراوانی دارد و می‌تواند به یکی از مراکز مهم کشت گلخانه‌ای در کشور تبدیل شود. استفاده از آب شیرین‌شده از دریا نه‌تنها یک راهکار پایدار برای تامین نیازهای آبی کشاورزی است، بلکه می‌تواند به توسعه اقتصادی و اجتماعی استان کمک کند. با‌توجه به مزایای متعدد کشت گلخانه‌ای، ضروری است که اقدامات لازم برای توسعه این بخش انجام شود و دولت نیز حمایت لازم را از بخش خصوصی داشته باشد و تأمین بذر، کود و سم با قیمت مناسب و ارائه تسهیلات به کشاورزان در دستور کار قرار گیرد.
