روند اجرای خط‌آهن همدان ـ تهران از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و در سال ۱۳۹۶ به‌طول ۲۶۷ کیلومتر و با گذر از شهرهای تهران، رباط‌کریم، ساوه، فامنین و همدان به‌بهره‌برداری رسید.  هموار کردن مسیر، جان دوباره به این طرح داد و ریل‌ها یکی پس از دیگری روی زمین کاشته شدند تا مردم با آسودگی خیال با آن تردد کنند. این خط‌آهن به‌صورت یک‌خطه با ۳۵ پل به‌طول ‌هزار و ۶۴۰ متر، با ویژگی حرکتی ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار مسافری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار باری طراحی شد و فاصله زمانی همدان تا پایتخت را به ۲ ساعت کاهش داد. این طرح علاوه بر آنکه از نظر حمل‌ونقل داخلی بار و مسافر، استان‌های همدان و در آینده کردستان را به شبکه راه آهن سراسری متصل می‌کند، باعث فراهم آمدن بستری مناسب به‌منظور ساخت طرح‌ها و صنایع جدید، بهبود و گسترش شبکه ترابری منطقه و همچنین افزایش ایمنی مسیر و کاهش مصرف سوخت می‌شود. گسترش شبکه ریلی کشور، کمک به توسعه و پیشرفت مناطق غرب کشور، تکمیل کریدور ریلی شرق به غرب کشور و گسترش مبادلات تجاری با کشورهای همسایه غربی ایران نیز از دیگر مزایای این طرح مهم در منطقه غرب کشور به‌حساب می‌آید.

طرح راه‌آهن غرب کشور به‌طول ۶۰۵ کیلومتر به‌صورت یک‌خطه در حال اجرا است که محورهای سمنگان به اراک به‌طول ۲۶۷ کیلومتر، کرمانشاه به خسروی به‌طول ۲۶۳ کیلومتر و همدان به ملایر به‌طول ۷۵ کیلومتر را شامل می‌شود؛ در حالی‌که به‌تازگی خطوط راه‌آهن غرب کشور تا کرمانشاه رسیده و تعداد ۱۳ ایستگاه در این مسیر پیش‌بینی شده است.

در این میان با ایجاد خطوط ریلی از ایستگاه ملایر‌- فیروزان - کرمانشاه به‌طول ۱۷۷ کیلومتر و همچنین ساخت راه‌آهن ملایر به همدان، غرب به شرق و جنوب متصل خواهد شد و بدون‌شک امکان ارتباط ریلی غرب کشور را با تهران و شبکه راه‌آهن سراسری فراهم خواهد کرد. اتصال مناطق غربی کشور به شبکه سراسری راه‌آهن، ایجاد بخشی از کریدور (راهرو) ریلی شرق به غرب آسیا از کشورهای آسیای میانه تا دریای مدیترانه، بهره‌مندی زائران عتبات عالیات از حمل‌ونقل ایمن ریلی، افزایش سهم قطار در ترانزیت کالا و مسافر داخلی و بین‌المللی و در نتیجه کاهش سوانح رانندگی و مصرف سوخت، توسعه اقتصادی مناطق غربی کشور و بهره‌مندی صنایع کشاورزی، دامپروری و صنعتی از حمل‌ونقل ریلی، از جمله اهداف و مزیت‌های بهره‌برداری از این طرح بزرگ ملی ریلی است.

راه‌آهن همدان ـ سنندج؛ تکمیل پازل توسعه

به گزارش ایسنا با این حال مزیت‌های راه‌آهن بر هیچ‌کس پنهان نیست و شکل‌گیری آن در دیار هگمتانه و در مسیر راه تاریخی ابریشم یادگار زیبایی را از دولت مردمی برای آیندگان مانا می‌گذارد.  پروژه راه‌آهن همدان - سنندج جزو پروژه‌های مصوب «مهر ماندگار» در سال ۱۳۸۳ است که فاز اول آن از تهران به همدان در سال ۱۳۹۶ به‌بهره‌برداری رسید و ریل‌گذاری فاز دوم که شامل مسیر همدان ـ سنندج است که مهر سال گذشته به‌اتمام رسید.  طول خط‌آهن تهران - همدان‌- سنندج حدود ۴۲۰ کیلومتر است که مسیر تهران تا همدان به‌طول ۲۷۰ کیلومتر بوده و به‌بهره‌برداری رسیده است، مسیر فاز دوم این خط ریلی از همدان به سنندج نیز ۱۵۱ کیلومتر طول دارد و در 3 قطعه تعریف شده که حدود ۶۴ کیلومتر آن در استان همدان و باقیمانده آن در استان کردستان واقع شده ‌است. پروژه راه‌آهن همدان - سنندج با 7 ایستگاه شامل 3 قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای 7 ایستگاه بهار، آق‌بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج

است. طول قطعه یک این پروژه ۶۴.۵ کیلومتر، قطعه دوم ۵۶ کیلومتر و قطعه سوم ۲۹.۵ کیلومتر است. این خط راه‌آهن یک‌خطه، دارای عرض مسیر ۶ متر و طول پل‌ها ۲ هزار و ۵۲۴ متر است. ظرفیت انتقال مسافر در سال ۳۰۰ هزار نفر در سال و باری ۵۰۰ هزار تن است که براساس برنامه مقررشده این رقم در بخش مسافری در سال ۱۴۲۰ به ۶۰۰ هزار نفر و ظرفیت انتقال بار نیز به یک میلیون تن افزایش خواهد یافت. ردیف بودجه‌ای پروژه راه‌آهن همدان ـ سنندج ۱۰ خرداد ۱۳۸۴، در مجلس هفتم مصوب شد و یک روز بعد (۱۱ خرداد) تاییدیه شورای نگهبان را گرفت. برای اجرای طرح راه‌آهن همدان ـ سنندج تا سال ۱۳۹۷ فقط ۵۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه شده بود، اما در حال‌ حاضر به‌گفته مسئولان این رقم به بیش از ۱۷ هزار میلیارد ریال رسیده است که نشان می‌دهد تمام تلاش مدیران به‌سرانجام رساندن این پروژه بوده است. در 3،2 سال اخیر بارها مسئولان وزارتی و استانی از روند پیشرفت این پروژه بازدید کرده و هربار نیز وعده‌هایی مبنی بر به‌بهره‌برداری رسیدن این طرح در آینده‌ای نزدیک داده‌اند، اما همچنان با فرازونشیب‌هایی همراه است. تیر سال گذشته، وزیر وقت راه و شهرسازی در سفر به استان وعده داد که پروژه راه‌آهن همدان - سنندج امکان دارد تا قبل از پایان دولت دوازدهم به‌بهره‌برداری برسد که این وعده نیز عملی نشد و مردم استان همچنان در چشم انتظاری به‌سر می‌برند و حالا دولت سیزدهم می‌خواهد هرچه سریع‌تر این پروژه بهره‌برداری شود.

اعتبار برای تکمیل پروژه

پروژه راه‌آهن همدان- سنندج در حال ‌حاضر ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تاکنون برای آن ۱۷هزار میلیارد ریال اعتبار هزینه شده و برای تکمیل آن ۱۲هزار میلیارد ریال اعتبار لازم است. بی‌شک بهره‌برداری از این پروژه که آرزوی دیرینه مردم استان‌های غرب کشور است، می‌تواند توسعه جهشی در بخش‌های مختلف را برای استان به‌همراه داشته باشد، بنابراین مردم انتظار دارند مسئولان استانی و کشوری تلاش خود در به سرانجام رسیدن این پروژه را بیشتر کنند.

سخن پایانی

  این مسیر در ادامه با عبور از شهرهای کنگاور، صحنه، کرمانشاه، اسلام‌آباد غرب، گیلانغرب و قصرشیرین در نهایت به مرز خسروی (مرز ایران و عراق) متصل می‌شود.  ادامه خط یادشده از طریق خانقین، بغداد، موصل، قامشلی، دیرالزور، رقه و حلب به بندر لاذقیه در دریای مدیترانه ختم می‌شود. با بهره‌برداری از این طرح خطوط ریلی غرب کشور، تهران را از ۲ مسیر همدان به مرز خسروی و در نهایت بندر لاذقیه در ساحل دریای مدیترانه متصل می‌کند.  همچنین به‌عنوان یکی از اولویت‌های مهم و کلیدی دولت سیزدهم، قرار است 5 مرکز استان به خط راه‌آهن سراسری متصل شوند که می‌توان گفت با اجرای این طرح راهبردی، توسعه این استان‌ها بر مدار ریلی قرار

می‌گیرد.  خط ریلی ملایر به کرمانشاه که بخشی از شبکه ریلی غرب کشور به‌شمار می‌رود، دارای 8 ایستگاه در شهرهای ملایر، کهریز، شادمانه، فیروزان، زاگرس، گاماسیاب، بیستون و ایستگاه باری و مسافری کرمانشاه است و روزانه یک رام قطار با ظرفیت ۲۰۰ مسافر به‌صورت رفت و برگشت از طریق ایستگاه ملایر - مشهد جابه‌جا می‌شوند.