تولید اقتصادی محل ارتقای صنعت است و باید در برنامه تولیدکنندگان باشد تا در نهایت بتواند تاثیرگذاری اقتصادی داشته باشد. درحال‌حاضر صنعت خودرو و قطعه ما با موضوع مهمی به‌عنوان تنوع محصولات دست به گریبان است که مانع از رسیدن تولید به تیراژ اقتصادی می‌شود. به‌عنوان نمونه در تولید موتور خودروها با انواعی از این محصول روبه‌رو هستیم که گاها تیراژ آنها به ۳۰ هزار هم نمی‌رسد و این در حالی است که کارشناسان اعتقاد دارند برای رسیدن به یک تیراژ اقتصادی، تولید هر قطعه باید دست‌کم به یک میلیون برسد. واقعیت این است که حرکت از اقتصاد مقیاس به اقتصاد تنوع موجب شده خودروسازان علاوه بر مدیریت هزینه‌های توسعه و تولید، به سمت رفع نیاز بازار، مبتنی بر تنوع بیشتر ویژگی‌های محصول نیز حرکت کنند. بنابراین راهبردهای متنوعی در این صنعت ارائه‌شده تا خودروسازان بتوانند این نیاز بازار را پاسخ دهند، در عین اینکه این تولیدات از نظر شمارگان تولید نیز صرفه اقتصادی داشته باشد. در این راهبردها به این نکته توجه شده که ایجاد تنوع در محصول با حداقل پیچیدگی در عوامل تولید شکل بگیرد. کفی مشترک (پلتفرم)، مشترک‌سازی، پودمان‌سازی (ماژولاریتی)، سفارشی‌سازی انبوه و... از جمله راهبردهای امروز خودروسازان بزرگ جهانی برای گذر از شرایط موجود بازار خودرو است.

همان‌‌طور که گفته شد پودمان‌سازی یکی از راهبردهاست. براساس این مفهوم، یک سامانه یا فرآیند به بخش‌های مستقلی تفکیک شده و هر جزء از این سیستم یا فرآیند به‌عنوان یک زیر سیستم واحد و مستقل، بررسی و اجرا می‌شود، به عبارت دیگر، پودمان‌سازی، روشی برای سازمان‌دهی و ساده‌سازی سامانه‌ها یا فرآیندهای پیچیده است. هر چند دسته‌بندی‌های متفاوتی برای پودمان‌سازی در منابع متفاوت وجود دارد، اما خودروسازان بزرگ این مفهوم را با تفکیک بین پودمان‌سازی در قطعه و پودمان‌سازی در تولید ارائه کرده‌اند.

در کشورمان نیز راهبرد پودمان‌سازی در شرکت ایران‌خودرو سابقه چند ساله دارد تا این ساختار زمینه دستیابی صنعت خودرو به سازندگان با خدمات کامل را فراهم کند و علاوه بر کاهش هزینه‌های تامین و تولید، امکان متنوع‌سازی محصولات، کاهش پیچیدگی‌ها، افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌های طراحی را به‌منظور تامین منافع سازندگان قطعات، خودروساز، خدمات پس از فروش و در نهایت مصرف‌کنندگان به‌دنبال داشته باشد.

یکی از منابع اصلی پیچیدگی در تولید، تقاضا برای تنوع محصول است که به انعطاف‌پذیری تولید نیاز دارد. گاهی خط تولید باید انعطاف‌پذیری فوق‌العاده‌ای داشته باشد و احتمالا از تجهیزات منعطف زیاد و گرانی استفاده کند، یا آنکه فرآیند تولید محصول چنان منعطف باشد که در همان خط تولید قبلی بتوان محصول جدید را تولید کرد.

پودمانی بودن در تولید به معنای در نظر گرفتن محدودیت‌های خط تولید به جای محدودیت‌های محصول است تا هم تسهیل تولید و هم تسهیل همبندی را برای برآورده ساختن تنوع محصول، جریان تولید، هزینه و الزامات کیفیت تسهیل کند.

علت اصلی نداشتن تولید اقتصادی در صنعت خودرو و قطعه نداشتن برنامه و چشم‌انداز استراتژیک و کلان است و باید بپذیریم که در صنعت خودرو و قطعه با نبود برنامه کلان و از سوی دیگر با سیطره چین بر بازار خودرو و قطعه جهان روبه‌رو هستیم. در شرایط کنونی نداشتن تولید اقتصادی برای چین یک بازار قوی ایجاد می‌کند.

این مشکل برای خودروسازان دنیا که تیراژ بالا هم ندارند هم اتفاق می‌افتد، اما آنها در مسیر مقابله از مفهومی به‌نام مدولار بهره می‌گیرند تا بتوانند تیراژ تولید را در محصولاتشان اقتصادی کنند، مثلا BMW موتور سه سیلندر و چهار سیلندر هم بنزینی و هم دیزلی را در یک خط تولید می‌کند. در این میان، راهبرد چینی‌ها، ایجاد محدودیت در واردات خودرو و قطعه است تا تولید اقتصادی در ایران محقق نشود.

در نهایت اینکه تولید اقتصادی در صنعت خودرو به شدت تحت‌تأثیر تقاضای متنوع محصولات و نیاز به انعطاف‌پذیری در فرآیند تولید قرار دارد. نبود برنامه‌ریزی استراتژیک و چشم‌انداز کلان در این صنعت، به ویژه در مواجهه با رقابت شدید چین، موجب شده خودروسازان ایرانی نتوانند به‌طور مؤثر از ظرفیت‌های موجود استفاده کنند.  با توجه به اینکه چین با محدودیت‌های وارداتی و تولید اقتصادی قوی، بازار جهانی را تحت سیطره خود دارد، این چالش برای خودروسازان دیگر کشورها نیز وجود دارد. آنها با بهره‌گیری از مفاهیم مدولار و تولید منعطف، سعی در افزایش تیراژ و کاهش هزینه‌ها دارند، در حالی که ایران هنوز در مراحل ابتدایی این تحول قرار دارد. برای برطرف کردن این مشکلات، ضروری است که سیاستگذاران و مدیران صنعت خودرو به سمت ایجاد یک برنامه جامع و استراتژیک حرکت کنند.

این برنامه باید شامل استفاده از سیستم‌های تولید منعطف باشد که امکان تغییر سریع بین محصولات مختلف را فراهم کند و همچنین نیاز به مشاوره از کارشناسان خبره در این حوزه را جدی بگیرد. تنها با اتخاذ چنین رویکردی می‌توان امیدوار بود که صنعت خودرو ایران بتواند در برابر چالش‌های جهانی ایستادگی کرده و به سمت تولید اقتصادی و پایدار حرکت کند.