این بودجه چندان متفاوت با بودجه‌های دیگر نیست و تفاوت‌هایی که دارد، چندان فاحش نیست. در بحث بودجه‌نویسی کشور به‌دلیل اینکه منابع درآمدی کشور با مشکل مواجهند و اغلب قابل پیش‌بینی و تخمین نیستند، نمی‌توان رقم مشخص و واقعی را برای یک بخش خاص در نظر گرفت و اطمینان داشت که با همان رقم پروژه‌ها اجرا می‌شوند. وضعیت منطقه، نقش دلار، محدودیت‌های معاملاتی ما با کشورهای دیگر و درآمدهای ارزی محدود؛ همه اینها توانمندی بودجه را تعیین می‌کنند.

در حال‌ حاضر دو منبع بزرگ هر بودجه‌ای، نفت و مالیات است. آقای پزشکیان هم اعلام کردند امسال این عدد را متناسب با واقعیت‌ها تنظیم می‌کنند. امسال درآمد نفتی را یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه پیش‌بینی کردند که هر بشکه باید ۶۵ دلار باشد که همان ۵۸۳هزار میلیارد تومان سال گذشته است، بنابراین سقف بودجه تغییری نداشته است. نفت را سال گذشته بشکه‌ای ۷۰ دلار پیش‌بینی کرده بودند که امسال نرخ را واقعی‌تر کرده و به ۶۵ دلار رسانده‌اند. دومی بحث مالیات است که سال گذشته این عدد هزار و ۲۰۱ میلیارد تومان بوده که امسال رقم هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده و ۳۹ درصد افزایش داشته که خود قابل‌تفسیر است، اما آیا واقعا باید این عدد به مالیات اضافه شود؟ باید طوری تکلیف شود که خیلی فشار به مردم وارد نشود.

در بخش مصارف هم، بیشتر هزینه‌های جاری مدنظر است و در کل ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از این اعداد مربوط به هزینه‌های عمرانی است و در خوشبینانه‌ترین حالت، ۵۰ درصد را بتواند به خود اختصاص دهد. باقی اعداد هم هزینه‌های جاری است که اجتناب‌ناپذیر است. به‌عنوان‌مثال هر دولتی روی کار باشد، مجبور است متناسب با تورم افزایش حقوق داشته باشد. اتفاق متفاوتی که امسال رخ داد، این بود که معافیت مالیاتی حقوق کارکنان را دوبرابر کردند. سال گذشته ۱۲میلیون تومان بود که امسال تا سقف ۲۴ میلیون تومان را معاف از مالیات اعلام کردند. از طرفی متناسب‌سازی که مطالبه عموم بازنشستگان بوده، امسال احکامش صادر می‌شود. خب باید منابعش مشخص شود.

تاکید می‌کنم بودجه امسال چندان متفاوت نیست، اما جزئیات متفاوتی مانند هدفمندی یارانه‌ها دارد. بودجه هدفمندی یارانه‌ها با رقم ۸۵۳ هزار میلیارد تومان، هر سال در جدول جدا قرار می‌گرفت، اما در سقف بودجه قرار نداشت. امسال دولت این مقدار را به سقف بودجه خود اضافه کرد. در مجموع می‌توان گفت درصد تغییرات در بودجه ۳ تا ۵ درصد بیشتر نیست. آقای پزشکیان روز تقدیم لایحه بودجه اعلام کردند هر برنامه‌ای باید در راستای تحقق اهداف برنامه توسعه باشد. در رابطه با کسری بودجه هدفمندی یارانه‌ها امسال عددی که پیش‌بینی کردند، یک مقدار اندکی اضافه شده، اما باتوجه به انحرافی که در مسیر قانون هدفمندی یارانه‌ها ایجاد شد، از مسیر خود دور شد. قرار بود نرخ حامل انرژی در مدت ۵ سال واقعی شود و بعد ۵۰ درصد آن پول را به مردم و ۳۰ درصد را به تولیدکننده بدهند. قانون جامع و عالی بود، اما قیمت‌ها واقعی نشدند و ۸۱ میلیون نفر یارانه‌بگیر به هزینه‌های دولت اضافه شدند و میزان صرفه‌جویی که قرار بود در حامل‌های انرژی بیفتد، رخ نداد.

تصورم این است که باز هم میزان بودجه هدفمندی یارانه‌ها کفایت نمی‌کند و تغییراتی باید در مجلس روی آن ایجاد شود. در رابطه با بودجه پروژه‌های عمرانی باید بگویم که متوسط عمر پروژه‌های عمرانی در کشور ما در حال افزایش و در حال‌ حاضر ۱۵سال است، اما باید دو نگاه داشت؛ یکی اینکه نمی‌توان گفت حال که عمر تحقق پروژه‌های عمرانی به ۱۵سال رسیده، آنها را منحل کنیم. به‌واسطه پروژه‌های عمرانی مطالباتی برای افزایش تولید میلگرد، سیمان، قیر، ماسه و از همه مهم‌تر اشتغال ایجاد می‌شود، اینها را نباید دور از نظر نگه داشت. پس به پروژه عمرانی نباید فقط از نگاه هزینه‌بر بودن صرف نگاه کرد.

باید انتخاب و تصمیم درست در هزینه‌کرد بودجه پروژه‌های عمرانی داشت. ضمن اینکه عددی که در بودجه به پروژه‌های عمرانی اختصاص می‌یابد، عدد بزرگی نیست و باید عدد بودجه پروژه‌های عمرانی را بزرگ‌تر کرد.

در کشور ما چندان از روی نقشه‌راه یا آمار و ارقام مشخص، تعیین بودجه انجام نمی‌شود. همه اینها به وضعیت ناپایدار منطقه و کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی مرتبط است. بودجه منابع و مصارف مشخصی دارد. درآمدهای دولت پاسخگوی هزینه‌های آن نیست. از این‌رو ناترازی بودجه عرف همیشگی است.