لزوم صرفه‌جویی در مصرف گاز
حسن مرادی-کارشناس انرژی
دولت تلاش کرد در سال های گذشته توزیع منابع گازی را به نحوی مدیریت کند که کمبود گاز به مصرف خانگی منتقل نشود. به طورقطع، امسال نیز دولت اجازه نمی دهد کمبود گاز مردم را آزار دهد.البته باید توجه داشت که تعادل مصرف و تولید در کشور ما برقرار نیست و اگر منابع جدیدی اضافه نشود، امسال نبودتعادل، چالش برانگیز خواهد شد. ایران چندین برابر کشورهایی که جمعیت مشابه با آنها دارد، گاز مصرف می کند، به نحوی که گفته می شود مصرف گاز ایران به اندازه کل مصرف کشورهای اروپایی است و شاهد مصرف بی رویه گاز در ایران هستیم.یکی از دلایل افزایش مصرف گاز در ایران، نامناسب بودن وسایل گرمایشی است. بیش از ۲۵ میلیون بخاری دودکش دار در کشور ما وجود دارد که علاوه بر آلودگی هوا، حجم بالایی از گاز را هم مصرف می کنند. در دهه گذشته، دولت تصمیم به تعویض این بخاری ها داشت، اما این کار انجام نشد.ایران کشوری غنی از انرژی است، به طوری که از لحاظ وجود ذخایر گازی در رتبه دوم و از نظر تولید در رتبه پنجم قرار دارد. بااین حال در تامین گاز برای فصول سرد سال با مشکل مواجه است. اگر میان مصرف گاز ایران با دیگر کشورها مقایسه ای انجام گیرد؛ بدون تردید، مصرف گاز ایران از خیلی کشورها بالاتر است، اما نکته آن است که نمی توان بدون در نظرگیری شاخص ها و متغیرها، این قیاس را انجام داد، زیرا دمای مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت است.فقدان بهینه سازی های لازم گاز در همه موارد از صنایع تا مصرف کنندگان خانگی، موجب مصرف شدید برق تابستانی و گاز زمستانی می شود، از این رو با اعمال تدابیری چون اصلاح قیمت ها، نوآوری و…باید روند مصرف را اصلاح کرد. ممکن است، با ادامه این شرایط به زودی کمبود گاز در همه فصول، خود را نشان دهد.
ممکن است، مصرف گاز در شهرها و روستاهای کوچک به دلیل سرما و نبود امکانات گرمایشی مناسب بسیار بیشتر باشد، در حالی که در همین مناطق، دهک های کم درآمدتر ساکن هستند. برای ممانعت از این تلفات بالا، ضرورت بهینه سازی در مصرف و تولید وجود دارد.این موضوع که گفته شود، قشر مرفه مصرف بالاتر و مابقی دهک ها مصرف پایین تری دارند، چندان کارشناسانه نیست. گفتنی است، بالاترین دهک، ۳۰ درصد مصرف بیشتر دارند و پایین ترین دهک هم ۴۰ درصد مصرف کمتری داشته اند. بر این اساس، حجم تفاوت خیلی بالا نیست، مگر خانه های بزرگی که به طبع بنا بر مساحتی که دارند، گاز بیشتری هم مصرف می کنند،اما نه آنقدر بیشتر که تفاوت فاحشی وجود داشته باشد.تحریم، نبود امکانات و تکنولوژی، موجب شد تا افزایش تولید محقق نشود. از سوی دیگر نیز، مصرف گاز در بخش صنعت، نیروگاه و خانگی نیز افزایش یافت. همچنین، در حال حاضر ایران تقریبا جزو چند کشور برتر دنیا در توسعه گازرسانی است که خود این موضوع، افزایش مصرف را به دنبال دارد.حل مشکل کمبود گاز در کشور موضوعی نیست که بتوان در کوتاه مدت برای آن راهکار ارائه کرد، چرا که این موضوع نیازمند راهکارهای بلندمدت است. برای این مسئله باید متناسب با ذخایر، افزایش تولید صورت می گرفت و باید مصرف کنترل می شد، اما متاسفانه به دلیل مشکلاتی که وجود داشت، این موضوع محقق نشد.
