اجرای الگوی کشت یکی از مسائل مهم کشورهای توسعه ‌ یافته است. این طرح بسیار خوب است و باید از سال ‌ های قبل اجرایی می ‌ شد. اجرای الگوی کشت در تنظیم بازار داخل، استمرار صادرات و حفظ بازارهای صادراتی نقش بسزایی دارد. با اجرای این طرح و ایجاد زنجیره تولید، کشاورزان بدون دغدغه به تولید ادامه می ‌ دهند، این در حالی است که با رها شدن بخش کشاورزی، تولید دچار وقفه می ‌ شود و احیای مجدد آن ممکن نیست. اساس برنامه اصلاح الگوی کشت در کشور و بخش کشاورزی مطرح شده، اما متاسفانه برای اجرای این قانون برنامه درستی در کشور وجود نداشته است.

برای اجرای طرح الگوی کشت نیازمند برنامه مدون کوتاه ‌ مدت و بلندمدت هستیم، اما در برخی مواقع شاهدیم دولت ‌ ها به ‌ دلیل مسائل سیاسی و اجتماعی قصد دارند برنامه بلندمدت را در برنامه کوتاه ‌ مدت بگنجانند که این امر با خطا و هزینه همراه است. این احتمال وجود دارد به ‌ سبب اشتباهی که رخ می ‌ دهد، کشاورز اعتماد خود به حاکمیت را از دست بدهد.

اجرای طرح الگوی کشت باتوجه به شرایط فعلی که به پایداری نسبی در تولید رسیدیم، ضروری است. تولید با نگاه صادرات ‌ محور و تامین نیاز داخل تنها با اجرای طرح الگوی کشت تحقق می ‌ یابد که به این منظور شرایط تضمینی خرید و نرخ نهایی محصول باید مشخص شود تا تولیدکننده با اطمینان خاطر بیشتری به تولید بپردازد.

بی ‌ توجهی به اجرای طرح الگوی کشت موجب شده بسیاری از تولیدکنندگان یکباره محصولات جالیزی را در چند قلم کشت کنند، زیرا تصور می ‌ کنند سایر محصولات بازار ندارد یا کشت آن زیاد است که در نهایت همین امر منجر به کمبود یا مازاد تولید می ‌ شود. متاسفانه ما شاهد از بین رفتن زحمات کشاورزان به ‌ ویژه در تولید محصولاتی چون هندوانه، خربزه و... هستیم. این محصولات در زمین ‌ هایی کشت می ‌ شوند که می ‌ توان در همان زمین ‌ ها محصولات استراتژیک مانند گندم، جو و دانه ‌ های روغنی را حسب نیاز داخل تولید کرد، زیرا بازار هدف نیز برای آنها وجود دارد. از سوی دیگر تنها برای چند محصول استراتژیک امکان خرید تضمینی وجود دارد و در سایر محصولات خرید تضمینی رفع ‌ تکلیف است. به ‌ دلیل اینکه نرخ خرید تضمینی برخی از محصولات کشاورزی هزینه تمام شده کالا را نیز جبران نمی ‌ کند و از سوی دیگر امکانات تحویل و جمع ‌ آوری وجود ندارد، اجرای الگوی کشت یک فرصت خوب برای کشاورز و جامعه است. نقطه عطف اجرای طرح الگوی کشت کشاورزان هستند. طرح الگوی کشت لازمه کار و پایداری در تولید است. این در حالی است که دولت باید با بخش تولید در این تصمیم ‌ گیری ‌ ها هماهنگ باشد. از سوی دیگر شخصی که در میدان است و به کشاورزی می ‌ پردازد، نکاتی را بیان می ‌ کند که در چارچوب مدیریتی دیده نمی ‌ شود. اگر از نظرات کشاورزان در این طرح استفاده نشود، قطعا اجرای طرح با مشکلات بسیاری همراه است. باید مراقب بود اجرای این طرح بسیارخوب با تصمیم ‌ های یک ‌ شبه و بدون کارشناسی به شکست نینجامد. اجرای الگوی کشت در حالی نتیجه مطلوب دارد که در آن از نظرات کشاورزان استفاده شود.

بی ‌ توجهی به طرح الگوی کشت چالش ‌ های متعددی برای تولیدکننده و مصرف ‌ کننده دارد. الگوی کشت باید در حد شعار سال و آمایش سرزمین جدی گرفته شود، زیرا تولید برخی محصولات اقتصادی نیست و در ابتدا منجر به زیان تولیدکننده و سپس مصرف ‌ کننده خواهد شد. شنیده ‌ ها حاکی از آن است که باید در بودجه سال ۱۴۰۲ حداقل ۳۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای الگوی کشت در نظر گرفته شود. کشاورز هیچ گاه نمی ‌ خواهد هزینه ‌ ای را به دوش دولت بگذارد. اگر درست تصمیم ‌ گیری شود اجرای الگوی کشت نه ‌ تنها هزینه ‌ بر نخواهد بود، بلکه بسیاری از هزینه ‌ های تولید را کاهش خواهد داد. اگر در اجرای طرح الگوی کشت درست تصمیم ‌ گیری نشود، دچار یک بحران طولانی ‌ مدت خواهیم شد. از سوی دیگر تامین بازار از نکات مهم و لازم ‌ الاجرای این طرح است. همچنین اگر دستور کاشت یک محصول در مناطقی که مستعد نیست و زیرساخت لازم وجود ندارد، صادرشود، باوجود برنامه ‌ ریزی و بازار هدف، محصول عمل نمی ‌ آید.