به گزارش صمت، برخی کارشناسان معتقدند در این سال‌ها گام‌های بلندی در اجرای اکتشافات عمقی و اکتشافات در مقیاس یک‌بیست‌وپنج هزارم برداشته شده است. ایمیدرو به‌عنوان متولی راهبری توسعه، توانمندسازی و رقابت‌پذیری بخش معدن و صنایع معدنی و تبدیل منابع و محصولات این بخش به ثروت پایدار کشور گام جدی در آزادسازی پهنه‌های معدنی برداشته است.

نتیجه یک مطالعه ده‌ساله

مدیر اکتشافات سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) گفت: از مجموع ۸۲ پهنه به‌وسعت ۵۰۵ هزار کیلومتر مربع که از سال ۹۱ ایمیدرو در اختیار داشت، ‌جز پهنه دیوان‌دره، بقیه پهنه‌ها آزاد شده است.

به گزارش روابط عمومی ایمیدرو، احمد فتاحی مجلج ضمن بیان این مطلب افزود: از سال ۹۱ مطالعات مربوط به پهنه‌های معدنی در کشور آغاز شد که در نخستین گام پهنه‌های مرزی استان سیستان‌وبلوچستان و استان خراسان جنوبی به‌عنوان دو استان کمتربرخوردار مورد مطالعه قرار گرفتند.

وی گفت: طبق تبصره ۲ ماده ۵ قانون معادن، ایمیدرو مجاز است در بخش‌های محروم و کمترتوسعه‌یافته کشور عملیات اکتشافی انجام دهد.

فتاحی بیان کر‌د: توسعه اخذ پهنه‌ها منجر به واگذاری پهنه سراوان در سیستان‌وبلوچستان و پهنه فردوس-قائن در خراسان جنوبی شد.

وی ادامه‌ داد: از سال ۹۳ با ابلاغ دستورالعمل مربوطه تا پایان سال گذشته، در مجموع ۸۱ پهنه (جز پهنه دیوان‌دره در استان کردستان) به وسعت ۵۰۲ هزار کیلومتر مربع به‌نام ایمیدرو و شرکت‌های زیرمجموعه واگذار و در همه این پهنه‌ها کار اجرایی انجام و آزادسازی شد.

این مقام مسئول اضافه ‌کرد: در ادامه محدوده‌های امیدبخش شامل ۵۳۲ محدوده به دو بخش «در اختیار ایمیدرو» و «در اختیار سازمان صمت استان‌ها برای واگذاری به بخش خصوصی» تبدیل شد.

وی اظهار کرد: در محدوده‌های در اختیار ایمیدرو، روند ثبت و صدور پروانه‌ اکتشافی انجام شد و امروز ۱۶۰ پروانه اکتشاف ازسوی این سازمان و شرکت‌های زیرمجموعه در اختیار است.

فتاحی یادآور شد: از مجموع ۸۲ پهنه به وسعت ۵۰۵ هزار کیلومتر مربع که از سال ۹۱ ایمیدرو در اختیار داشت، ‌جز پهنه دیوان‌دره، بقیه پهنه‌ها آزاد شده که به این ترتیب، از کل پروانه‌های اکتشافی، درخواست‌ها، گواهی‌های کشف، پروانه‌های بهره‌برداری و... در مجموع فقط ۲۹ هزار کیلومتر مربع در کشور به‌نام ایمیدرو است.

وی تصریح ‌کرد: اینکه برخی مطرح می‌کنند ایمیدرو کل کشور را در اختیار دارد، ادعای واهی بیش نیست و خلاف واقع است.

مدیر اکتشافات ایمیدرو تاکید کرد: با همکاری معاونت معدنی وزارت صمت در دولت سیزدهم، اکنون کمتر از ۳۰ هزار کیلومتر مربع در سامانه کاداستر در اختیار ایمیدرو قرار دارد.

شناسایی محدوده امیدبخش کرمانشاه

وی در پاسخ به برخی انتقادات از ایمیدرو که «این سازمان تکالیف و وظایف خود را در استان کرمانشاه به‌درستی انجام نداده و تنها به شناسایی معادن در این استان اکتفا کرده»، بیان کرد: در استان کرمانشاه پهنه سنقر واقع در شمال شرق این استان وجود دارد که زونی آهن‌دار است.

فتاحی ادامه‌داد: ایمیدرو به‌منظور تامین خوراک کارخانه‌های فولاد غرب کشور اقدام به اجرای عملیات ژئوفیزیک هوایی در پهنه سنقر کرده که پس از انجام فازهای شناسایی و پی‌جویی در پهنه مذکور ۱۷ محدوده امیدبخش تعیین شد.

وی گفت: انجام ژئوفیزیک هوایی در سنقر برای یافتن منابع آهن منجر به شناسایی ۱۶ محدوده امیدبخش شد که مقرر شد ۹ محدوده در اختیار سازمان صمت استان کرمانشاه و 7 محدوده در اختیار ایمیدرو قرار بگیرد.

مدیر اکتشافات ایمیدرو خاطرنشان‌کرد: ثبت 7 محدوده یادشده نیازمند استعلام از دستگاه‌های ذی‌ربط در این استان بود، اما علاوه بر دستگاه‌هایی همچون میراث فرهنگی، منابع طبیعی، انرژی اتمی و... که به‌طور معمول پاسخگوی استعلام‌ها بودند، تعداد این دستگاه‌ها به ۱۱ مورد رسید که همگی مخالفت کردند.

وی بیان کر‌د: هرچند جلسات متعددی برای رفع مشکلات در این زمینه برگزار شد، اما بی‌نتیجه ماند و در نهایت مقرر شد از آخرین ظرفیت قانونی موجود یعنی «ماده ۲۴ مکرر» با حضور استاندار استفاده شود. در این زمینه ابتدا باید سازمان صمت استان کرمانشاه نسبت به برگزاری جلسه اقدام کند که تاکنون انجام نشده است.

انتقاد از رهاسازی محدوده‌های معدنی بلاتکلیف

خبر آزادسازی ۸۱ پهنه معدنی در اختیار ایمیدرو در حالی اعلام می‌شود که چندی پیش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از بلاتکلیفی محدوده‌های معدنی که در اختیار ایمیدور قرار گرفته‌اند، انتقاد کرد.

محمدرضا پورابرهیمی در نشست مشترک با فعالان اقتصادی استان کرمان با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: در طول ۱۰ سال گذشته بیش از ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع از اراضی کشور را در قالب پهنه‌های اکتشافی کشور در اختیار ایمیدرو قرار دادیم که تقریبا این مجموعه‌ها بلاتکلیف رها شدند و درخواست داریم در این موضوع برای استان کرمان که بهشت معادن است، تصمیم‌گیری شود.

وی ادامه داد: پیشنهاد ما آزادسازی همه پهنه‌های اکتشافی در اختیار ایمیدرو است تا این پهنه‌ها از طریق مزایده عمومی به مردم واگذار شود. چندین جلسه در این زمینه برگزار شده اما اقدامی صورت نگرفته است.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در بعضی شهرستان‌ها مثل راور ۹۰ درصد پهنه جغرافیایی یا در اختیار محیط‌زیست یا سازمان انرژی اتمی و عملا قفل است و هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم، به‌ همین دلیل بیکاری در منطقه از میزان متوسط کشوری بالاتر است.

وی خاطرنشان کرد: در بحث زیرساخت‌ها برای توسعه، بخش عمده‌ای در حوزه آب اجرایی شده و درخواست دستور آغاز عملیات اجرایی خط دوم انتقال آب را داریم تا شاهد توسعه صنعتی باشیم و محدودیت‌های آبی را پشت سر بگذاریم.

سخن پایانی

به‌گفته بسیاری از کارشناسان میدان دادن به بخش خصوصی و آزادسازی پهنه‌های معدنی، در حالی که پیش از آن مسدود شده بودند، از جمله اقدامات و فعالیت‌های مثبت ایمیدرو در دوره مدیریت اخیر است. کارشناسان حوزه معدن معتقدند بخش معدن به‌راحتی می‌تواند جایگزین نفت شود؛ از همین رو ضرورت توجه به این بخش دوچندان می‌شود. بنا به گفته این کارشناسان معدن نه‌تنها توانایی جایگزینی نفت را دارد، بلکه می‌تواند چندین برابر درآمدهای نفتی برای کشور درآمد ایجاد کند. به‌علاوه اینکه معادن بیشتر در مناطق محروم و کمترتوسعه‌یافته قرار دارند؛ بنابراین نگاه به هر کدام از معادن به‌عنوان یک چاه نفت می‌تواند باعث توسعه و آبادانی مناطق توسعه‌نیافته، ایجاد اشتغال در مناطق محروم و توزیع درآمد برای آحاد جامعه شود.

در نهایت اینکه توسعه بخش معدن توسعه کشور را به همراه دارد. در آینده دولت‌ها به‌جای اینکه درآمدهای نفتی را صرف هزینه‌های جاری کشور کنند می‌توانند آن را در جهت توسعه زیرساخت‌هایی چون ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای، حمل‌ونقل ریلی وپ بنادر که در صادرات و واردات نقش دارند، به‌کار گیرند.