رویای یزدباف برای ۱۴۰۵
رانت و فساد مالی، بنیاد اقتصادی هر کشوری را ضعیف می‌کند؛ امری که متاسفانه، اقتصاد ایران را هم دچار بیماری مزمن کرده است.
رانت و فساد مالی، بنیاد اقتصادی هر کشوری را ضعیف می کند؛ امری که متاسفانه، اقتصاد ایران را هم دچار بیماری مزمن کرده است. اصلاح وضعیت موجود به طور قطع از ضروریات بوده و چاره ای جز آن نیست. حال اگر این اصلاح روند، با مطالعه درست و به شکل مناسب انجام نشود، شرایط به گونه ای پیش خواهد رفت که برخی از کارآفرینان هم قربانی می شوند. اگر چنین شود، بخش های سالم که در حال فعالیت درست هستند نیز آسیب دیده و چه بسا اقتصاد و صنعت کشور دچار چالش های جدی تری شود. یزدباف واحدی فعال در حوزه تولید پارچه و یکی از 6 شرکتی است که با عنوان شرکت کاغذی، قربانی چنین فضایی شد. نیمه نخست سال که فهرست ابربدهکاران بانکی منتشر شد، نام رئیس هیات مدیره این برند حدود 70 ساله نیز جزو این فهرست بود. محمد ضرابیه، یکی از کارآفرینان موفق صنعت کشور است که برخی شرکت های نیمه فعال با مدیریت او پویا شده اند. او کار در صنعت را از صفر آغاز کرده و با مرور زمان، تجربه ها اندوخته است. مدیریت او یک شبه اتفاق نیفتاده و این رمز موفقیت این کارآفرین پیشکسوت کشورمان به شمار می رود. چند سالی است، یزدباف به سوی تولید پوشاک رفته و هدف آن تولید پوشاک از کفش تا کلاه است. البته قرار نیست تمام محصولات در این شرکت تولید شود، بلکه ایجاد اشتغال برای شرکت های دیگر می تواند این هدف بزرگ را محقق کند. در ادامه صمت گفت وگویی با این کارآفرین صنعت نساجی کشور داشت که می خوانید.
چند سال است در حوزه صنعت فعالیت دارید؟
حدود 6 دهه است؛ یعنی از سال 1340 در صنایع گوناگون همچون نساجی، لوازم خانگی، شیشه، پمپ و... فعالیت کرده ام. امروز 90 درصد فعالان بازار و صنعت، ضرابیه را می شناسند.
چند ماه پیش در راستای فسادزدایی مالی، نام برخی از ابربدهکارانی که منابع بانکی را در قالب تسهیلات گرفته، اما بازنگردانده بودند، منتشر شد. نام محمد ضرابیه نیز در این فهرست آمده بود که در ادامه بانک مربوطه آن را اصلاح و عنوان کرد نام شما به اشتباه در این فهرست قرار گرفته است. با توجه به اینکه معتقدید ضرابیه، نامی آشنا در صنعت و بازار کشور است، این اقدامات چقدر منجربه فرار سرمایه از کشور می شود و انگیزه ریسک پذیری را از سرمایه گذاران جدید می گیرد؟
برآیند فعالیت صنعتی، خروجی کارخانه است که در جامعه و اقتصاد کشور قابل مشاهده است. به عنوان مثال، درباره فعالیت یزدباف باید از مردم یزد و نیروی انسانی در حال کار برای این برند، نظرخواهی کرد، چند برند قدیمی تعطیل شدند و چرا؟ چند برند باقیمانده اند و چگونه؟ نتایج این مطالعات و بررسی ها نشان می دهد، کارآفرین، موفق عمل کرده یا خیر. چنین برخوردهایی کارآفرینان جوان و سرمایه گذاران جدید را بی انگیزه می کند، زیرا عنوان می شود با فعالان پیشکسوت این گونه رفتار می شود، حال چه تضمینی وجود دارد با تازه واردان برخورد قهرآمیزتری نشود.به عنوان یک کارآفرین، تمام تلاشم را کرده ام که در حوزه فعالیت حرفه ای که دارم، بهترین باشم و بالاترین دانش ها را برای تداوم حیات فعالیت صنعتی خود کسب کنم. کارآفرینان خوش فکر زیادی هستند که با بالاترین دانش، بهترین موقعیت را در کشورهای بیگانه دارند، اما به دلیل عرق به وطن با تمام ناملایمات کنار آمده و فعالیت موثر و موفق در کشور دارند. این ارزشمند است. باید از این جوانان خلاق که با وجود شرایط نامساعد مانده اند و فعالیت می کنند، تقدیر کرد. به عنوان کارآفرین قدیمی، تمام توان خود را به کار بسته ام که ریشه نیروی کار خلاق را در کشور بکارم. این را وظیفه خود می دانم و همین امر سبب شده در طول فعالیت حرفه ایم، مورداعتماد مدیران گوناگون باشم. زمانی هم که مدیریت مجموعه ای، از سوی سهامداران بر عهده من گذاشته می شود، تام الاختیار نبوده و به عنوان یک مدیر در شرکتی با سهامی عام فعالیت دارم.
چگونه می توان به طور ریشه ای یک فعالیت صنعتی راه اندازی کرد و قدمت فعالیت ها را 100 ساله و بلکه بیشتر کرد؟
تداوم فعالیت صنعتی، یک ضرورت برای موفقیت در بازار جهانی است. صنعت درختی است که هرقدر به آن پرداخته شود، بزرگ تر شده و شاخ و برگ های بیشتری می دهد. مراقبت از صنایع فعال، مهم تر از احداث واحد تولیدی جدید است، زیرا اینکه فعالیتی به نتیجه و سوددهی برسد، زمانبر است. پس منطق اقتصادی حکم می کند، بیش از آنکه واحدهای صنعتی جدید راه اندازی شوند، از واحدهای فعالی که داریم، مراقبت و نگهداری کنیم، چون با هزینه زمانی و مالی زیاد معروف و برند شده اند. به عنوان مثال، یزدباف پارچه تولید و آن را به پیراهن تبدیل می کند و با قیمت 350 هزار تومان می فروشد، اما با همین پارچه یک برند معروف خارجی، پیراهن دوخته که آن را یک میلیون تومان به فروش می رساند و حتی در بازار داخل ایران هم با همین قیمت به فروش می رسد.
اعتبار جهانی و تبدیل به برند شدن، با خوب کار کردن و تبلیغات مناسب در طول زمان به وجود می آید. برخی ناملایمات زمان را برای برندسازی طولانی تر می کند. نام بردن از 6 شرکتی که فعالیت داشته و در بورس حضور دارند، به عنوان شرکت های کاغذی یکی از این ناملایمات بود.
لازم است در حوزه بورس چند نکته را یادآور شوم. برای صنایعی که در بورس فعالیت دارند، مبنای ارزش گذاری سهام و درآمدها باید بازدهی و افزایش سرمایه سالانه آنها باشد. از این رو معتقدم قیمت 90 درصد سهام، نمی تواند بیش از هزار تومان باشد؛ یعنی اگر سرمایه شرکتی 100 میلیون تومان است باید 200 میلیون تومان سودده باشد که با محاسبه سودش 20 درصد شود، چون سهامدار خرد 100 تومان را هزار تومان خریداری کرده است (نرخ یک سهم)؛ بنابراین اینکه این سهام 5 یا 10 هزار تومان خریدوفروش شود نمی تواند رویه درستی باشد. نظر شخصی من این است که مبنای بورس سهام، عرضه و تقاضا نیست، بلکه سود واقعی است که سهامدار خرد با آن در مجمع پایان سال، شرکت می کند و توقع حداقل سودی بیش از سود بانکی دارد. این مسئله نیاز به تجزیه وتحلیل دارد و باید مسائل برای خریداران سهام خرد روشن و شفاف شود تا با آگاهی مبادرت به خرید سهام کنند.
در چند سال گذشته با بورس برخوردی شد که نتیجه آن ضرر چند میلیون نفر بود که با فروش طلای اعضای خانواده مبادرت به خرید سهام کرده بودند و چند صد نفر هم میلیاردها تومان سود به دست آوردند، چون این بازار درست پی ریزی نشده بود. در حال حاضر مثلا می گویند زمین کارخانه یزدباف 5 هزار میلیارد تومان می ارزد، پس سهام آن 10 هزار تومان در بورس قیمت گذاری می شود و افراد ناآشنا مغلوب چنین فضایی شده و با خرید سهام با قیمت بالا در ادامه متضرر می شوند، اما در مقابل افرادی که چنین بازی را در بورس راه انداخته اند، با مدیریتی که دارند منجربه ریزش سهام شده و میلیاردی سود می کنند. به این ترتیب، آرام آرام این افراد سودجو، مجامع را آلوده کرده و متاسفانه در چنین فضای آلوده ای حرف صنعتگر پذیرفته نمی شود و افراد ناآگاه مغلوب چنین موقعیتی می شوند. در ادامه این مشکلات منجربه مشاجره هایی در مجامع خواهد شد. حال اگر سرمایه گذار موفق به تاسیس شرکتی شود، دیگر تمایلی به ورود به بازار سرمایه نخواهد داشت. این در حالی است که ورود شرکت به بورس زمینه توسعه آن را فراهم می آورد. این بازی ها فقط در بورس کشور ما وجود دارد.
شما از برندی خارجی گفتید که به دلیل برندسازی موفق شده محصولاتش را با سود بیشتر به فروش برساند. چگونه تولیدکنندگان فعال داخلی می توانند در صنعت نساجی موفق به برندسازی شوند؟
ایران در صنعت نساجی از پیش از انقلاب فعال بوده و فعالان آن به دنبال برندسازی در حوزه پوشاک بوده اند. فرازونشیب های اقتصادی و سیاسی سبب شده این رویا برای صنعت پوشاک کشور محقق نشود، اما یزدباف برنامه ریزی کرده تا این آرزو را طی چند سال آینده محقق کند. یزدباف سال به سال رشد کرده و این ظرفیت را دارد که در کنار برند شدن در صنعت نساجی، در صنعت پوشاک هم تبدیل به برند ملی شود. زمان نیاز دارد و باید در کیفیت و مد، رضایت مصرف کننده را تامین کنیم؛ البته خدمات دهی مناسب هم بسیار کمک کننده است. شاید یکی از اشتباهات گذشته برخی تولیدکنندگان این بوده که هنگامی که در بازار معروف شدند، از کیفیت کالا کم کرده و محصولاتشان دیگر مرغوبیت گذشته را نداشتند. یا با به دست آوردن سود و ثروت اندوزی سرمایه خود را از فعالیت تولیدی خارج و مسئولیت خود را فراموش کرده اند. برخی افراد معتقدند نام یزدباف برای برند شدن نمی تواند نامی مناسب باشد این در حالی است که مهم، ارائه محصولات و خدمات مطلوب به مصرف کننده بوده و اینکه مردم از کالای شما رضایت داشته باشند. هر محصول یا خدماتی که بازدهی داشته باشد، برند شده و سهمش در بازار افزایش می یابد و نه فقط در بازار داخل که در بازارهای جهانی هم دارای جایگاه ویژه ای می شود.
یزدباف به طور جدی در حال کار روی این موضوع بوده و چند سالی است با ورود به صنعت پوشاک، فروشگاه های زیادی در برخی شهرهای کشور راه اندازی کرده است. در نمایشگاه های فصلی حضور فعال دارد تا به این ترتیب در سطح وسیع تر خود را به مردم معرفی کند. در ابتدای راه قرار داریم و هنوز تا رسیدن به هدف باید کارهای زیادی انجام شود. مقبول جامعه بودن به این سادگی به دست نمی آید، ضمن اینکه نگهداشت اعتبار نیز دشوار است؛ بنابراین باید خیلی کار کرد و مطالعه داشت.
افزایش کمی در کنار ارتقای کیفی برای تبدیل شدن به برندی فراملی، ضروری است. در حوزه افزایش تیراژ چه برنامه ای را دنبال می کنید؟
اگر ۵۰ درصد پارچه هایی که در یزدباف بافته می شود، تبدیل به پوشاک شود، بزرگ ترین تولیدکننده پوشاک در منطقه خواهیم شد. در حال حاضر، مردم یزدباف را با پارچه هایش می شناسند که هدف این است با توسعه فعالیت به برندی ملی در حوزه پوشاک تبدیل شود. در این راستا، حتی روی تولید سایر اقلام مصرفی مختص این برند هم فکر کرده ایم.
در امر صادرات برنامه ای هم برای بازار روسیه دارید؟
صادرات پارچه و پوشاک به ارمنستان آغاز شده و قرار است از طریق ارمنستان به بازار روسیه وارد شویم. بازار روسیه، بازار بزرگی است و برای موفقیت باید بتوانیم بین 25 تا 30 درصد محصولات تولیدی مان را صادر کنیم.
در اواخر دولت ششم و اوایل دولت هفتم، این برند روزانه یک کانتینر پارچه خام به اروپا صادر می کرد. این ظرفیت از بین رفت، چون پول نفت واردات را تسریع کرد. در این میان، هنگامی که قیمت نفت 8 دلار بود، صنعتگر مشکلی نداشت، اما قیمت نفت که 100 دلار شد تولید هم نابود شد.
پیشنهاد شما برای برون رفت تولید از وضعیت موجود چیست؟
معتقدم اقتصاد سیاست بردار نیست؛ این دو حوزه متفاوت از یکدیگر هستند و دولت باید پیگیر مشکلات تولیدکنندگان باشد. امروز بسیاری از صنعتگران کمتر از ظرفیت خود فعالیت دارند. اگر کارخانه ای امکان تولید 100 هزار تن از کالایی دارد، چرا باید فعالیت صنعتی زیر ۷۰ درصد ظرفیت اسمی باشد. اگر چنین باشد، سودآور نبوده و این نشان می دهد مشکلاتی وجود دارد. در حال حاضر، کمبود تولید به دلیل پایین بودن تیراژ است، نه ظرفیت تولید. تیراژ پایین قیمت ها را در بازار افزایش می دهد؛ در نتیجه بهای تمام شده رقابتی نبوده و در بازار جهانی سهمی نخواهیم داشت. اگر خط تولیدی راه اندازی می شود باید با دست کم 70 درصد فعالیت داشته باشد تا سودآور شود.
من تولیدکننده هم از بازار داخل خرید می کنم و متوجه گرانی محصولات هستم. همیشه هنگام خرید برآورد می کنم کارگرم چقدر قدرت خرید محصولات را دارد.
برای ورود به کار تولید، مدیریت باید صنعت را به طور کامل بشناسد. امروز عدم تعادل بین عرضه و تقاضا منجربه افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم شده است؛ بنابراین اگر خط تولیدی فعالیت دارد باید حداقل با 70 درصد ظرفیت اسمی تولید کند تا بهره ور بوده و برای اقتصاد کشور سودآور باشد.
