گرههای کور تجارت را باز کنید
باز هم ۱۰ آذر شد و به رسم هر سال به ایستگاه بهارستان رسیدیم. هر چند که هر سال از دردهای فعالان اقتصادی میگوییم اما باز هم تغییری احساس نمیشود و هر بار تنها قلم ما آزرده و چشم شما خسته میشود.
فعالان اقتصادی خواستههای زیاد اما به حقی دارند که چشمانتظار تحقق برخی از آنها هستند و ما نیز امیدواریم گرهی از میان کورگرههای اقتصاد باز شود. از تعدد قوانین گرفته تا بودجه ۱۴۰۴ بندهایی به پای تجارت و رشد اقتصاد کشور است. البته شاید مهمترین چالش در حال حاضر تعطیلی ۵ شنبهها باشد که چشم امید فعالان اقتصادی به تصمیم مجلس برای جلوگیر یاز وقفهای ۴ روزه است.
حال در ادامه گزارش به بررسی چالشها و باز هم بیان مشکلات میپردازیم بلکه این بار گوش شنوایی باشد.
تعطیلی آخر هفته و دوری از بازارهای جهانی
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران:
تعطیلات کشورهای اصلی طرف تجاری ایران شنبه و یکشنبه است که در صورت تعطیلی پنجشنبه و جمعه در ایران، عملا باعث میشود، ۴ روز از هفته ارتباطات تجاری بینالمللی از دست برود و تنها سه روز کاری باقی بماند. در نتیجه این مسئله میتواند به ضررهای اقتصادی بزرگی منجر شود. تصمیم برای کاهش ساعت کاری هفتگی در ایران از ۴۴ به ۴۰ ساعت و دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته یعنی پنجشنبه و جمعه در ابتدا مورد استقبال قرار گرفت، چرا که تصور میشد بدون قطع ارتباط با تجارت جهانی این تغییر ممکن است. اما برخی معتقدند که این کاهش روزهای کاری میتواند بر روابط تجاری ایران با جهان تاثیر منفی بگذارد. فعالان اقتصادی پیشنهاد دادهاند که مجلس طرح تعطیلی پنجشنبه و جمعه را از دستور کار خارج کرده و یا حداقل شرایط گذشته (۴۴ ساعت کاری) را حفظ کند تا فاصله کاری ایران با دیگر کشورهای جهان به حداقل برسد و فرصتهای تجاری از دست نرود. امیدواریم مجلس نیز خواسته فعالان اقتصادی را بشنود.
کاهش تصدیگری دولت در اقتصاد
محمدرضا توکلی زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد:
اگر نمایندگان مجلس ابزار قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قانون را در راستای اصلاح روندهای غلطی که مسیر فعالیتهای اقتصادی و توسعه را به چالش کشیده، به کار بگیرند بیشک شاهد تحولات مثبتی در این فضا خواهیم بود. نظارت مجلس بر اجرای کامل قوانین حمایت از تولید، مطالبه شاخص بخش خصوصی است. چرا که همین قوانین موجود نیز در مسیر تحقق خود با نقایص جدی مواجهاند و موانع محیط کسبوکار هم از همین مسئله نشات میگیرد. انتظار ما این است که اصلاحات با رویکرد توانمندسازی ظرفیت فعالیت تشکلی، کاهش تصدیگری دولت در سپهر اقتصاد کشور و واسپاری امور در این عرصه به بخش خصوصی، دنبال شود.
تعدد قوانین آفت تجارت
ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران :
قانونگذاری و نظارت دو وظیفه بزرگ مجلس است. در کشور ما خلأ قانون وجود ندارد، بلکه تورم قوانین زیاد است. مجلس باید برای برخی قوانین مانند قانون تجارت وقت بیشتری بگذارد، زیرا قانون تجارت کشور دچار نقصهای بزرگی است. این قانون بهروز نشده و با کارکردهای جهانی همگونی ندارد و نیازمند اصلاحات ساختاری است. از سوی دیگر تجارت الکترونیک نیاز به قوانین بسیار محکمی دارد. در نتیجه مجلس باید در این رابطه ورود سنجیدهتری داشته باشد.
امیدواریم مجلس دوازدهم از وضع قوانین جدید جلوگیری کند و مانع تعدد قوانین شود. بیشک باتوجه به شعار سال، مجلس راهکارهای بسیاری برای رشد تولید در نظر دارد و باید کارگروهی برای تحقق این موضوع تشکیل دهد. در همه ادوار، مجلس همراهی خوبی با فعالان اقتصادی داشته، اما اثرگذاری بر قوانین و جریانات اقتصادی تنها با یک قوا امکانپذیر نیست و باید سایر قوا نیز همراهیهای لازم را داشته باشند و در مسیری حرکت کنند که شاهد تاثیرات مثبت بر چرخه اقتصاد باشیم.
پیگیر اجرای قوانین باشید
افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور :
باید همه اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس در رشتههای مختلف کشاورزی متخصص یا خودشان فعالیتهای کشاورزی و دامداری داشته باشند تا بتوانند با آگاهی کامل از مسائل و مشکلات بخش کشاورزی نسبت به رفع آنها اقدام کنند. درخواست ما این است که طرحهای حوزه کشاورزی و دامپروری که در شرایط دشواری قرار دارند، در مجلس شورای اسلامی با نگاه تخصصیتری بررسی شوند. نمایندگان مجلس بهویژه اعضای کمیسیون کشاورزی باید برای کشاورزان و دامداران و بهطور کل فعالان بخش کشاورزی وقت بگذارند و پای صحبت آنها بنشینند. کشاورزان باید به نمایندگانشان برای طرح مسائل و مشکلاتشان دسترسی داشته باشند. البته این وقت گذاشتن صرفا نباید به یک درددل کردن ختم شود، بلکه نماینده باید آن را در کمیسیون مطرح و کمیسیون آن را تا حل موضوع پیگیری کند. امیدواریم در مجلس دوازدهم کمیسیون کشاورزی قویتر از کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم باشد. انتظار ما از مجلس آینده ملزم کردن دولتها به اجرای قوانین از جمله قانون نظام جامع دامپروری، قانون افزایش بهرهوری بخش کشاورزی، قانون بهبود محیط کسبوکار و سایر قوانینی است که از فعالیت بخش خصوصی و تعاونی حمایت میکند و مانع دخالتهای بیمورد بخش دولتی در فضای کسبوکار و فعالیتهای اقتصادی بخش غیردولتی میشود. همچنین امیدواریم هنگامی که طرحی به مجلس ارائه میشود، نمایندگان مجلس حتی بعد از تصویب نیز پیگیر اجرای آن باشند. همچنین امیدواریم در اتاق نمایندگان همیشه به روی کشاورزان، روستاییان و دامداران باز باشد.
مجلس تنها دو راه دارد...
یحیی آلاسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق:
انتظار همه این است که باتوجه به اینکه مسائل اصلی کشور عمدتا محور اقتصادی دارند، اولویت مجلس نیز اقتصاد باشد. البته رسیدگی به حوزههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و روابط بینالملل از وظایف مجلس است، اما نخ تسبیح همه این موارد مسائل اقتصادی است. اگر اولویت مجلس و راهبردهایش مسائل اقتصادی نباشد، باز هم شاهد چالشهای بزرگ در چرخش اقتصاد خواهیم بود. به هر حال نمایندگان باید به این موضوع واقف باشند که مجلس فرصت محدودی دارد و عمر آن به پایان میرسد؛ در نتیجه باید اولویت خود را بر ضرورتها یعنی قوانین مادر و راهبردهای اقتصادی و روابط بینالملل صحیح بگذارند.
مجلس دو راه دارد؛ راه اول این است که تمام زمان خود را برای امور جاری یا توافقات و برنامهها بگذارد. راه دیگر نیز این است که فرصت خود را تقسیم کند و قسمتی از آن را صرف امور جاری و قسمت دیگر را صرف موارد تثبیتی کند. مسائل اقتصادی کشور باید ریشهای حل شود و گرفتاریهای روزمره تنها وقت مجلس را میگیرد. درباره مسائل اقتصادی که شامل تجارت، تولید، کشاورزی، صنعت و معدن است، چالشهای بسیاری چون قیمتگذاری، بخشنامهها و... وجود دارد.
گوش شنوای بخش خصوصی باشید
مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامینکنندگان برنج ایران:
امیدوارم نقش بخش خصوصی در تامین امنیت غذایی پررنگ شود. در نتیجه این اتفاق بهطور شاخص در موضوع واردات برنج برای قشر آسیبدیده جامعه و تنظیم بازار، بخش خصوصی در عالیترین سطح ظاهر خواهد شد. در غیر این صورت مانند سالهای گذشته بهدلیل عدم ارتباط با بخش خصوصی شاهد تصمیمگیریهایی ناگهانی و به زیان بازار از کمیسیون کشاورزی خواهیم بود که ناشی از بیاطلاعی است. در نهایت عدم هماهنگی با بخش خصوصی منجر به تصمیماتی میشود که بازار را تحت تاثیر قرار خواد داد. متاسفانه هیچ تحقیق و بررسی پیش از تصویب یک قانون صورت نمیگیرد، زیرا اغلب افراد بدون تخصص نسبت به اغلب وارد بهارستان میشوند. نمایندگان مجلس پیش از اتخاذ هرگونه تصمیمی باید با نظرخواهی از فعالان هر حوزه اطلاعات دقیقی درباره موضوع کسب کنند. برای مثال گاهی اعلام میشود مجلس پیش از اعلام یک تصمیم جلساتی با اتاق بازرگانی ایران داشته، اما این در نظر گرفته نشده که هزاران صنف و تولیدی زیرمجموعه اتاق بازرگانی ایران فعالیت دارند. متاسفانه این نقد به نمایندگان مجلس وارد است که هیچگاه گوش شنوایی برای حرفهای ما نداشتند و همیشه سراغ مسائل مفهومی بودند، نه واقعیتهایی که روزانه رخ میدهد.
سخن پایانی
چالشهای بسیاری تجارت را تهدید میکند و دیگر ارائه شعارها نیز کارساز نیست. وضعیت اقتصادی کشور روند خوبی را طی نمیکند و باید تکانی به آمارهای تجاری داد تا به این واسطه شاهد ورود ارز به کشور باشیم. اما با این حال نه تنها باری از دوش فعالان اقتصادی برداشته نمیشود بلکه سنگهای جدیدی نیز با اعلام بخشنامهها و مصوبههای مختلف نیز پیش پای آنها گذاشته میشود. اما باز هم امیدواریم مجلس دوازدهم مسیر تجارت را هموارتر ساخته و روزهای روشنی را برای تجارت کشور رقم بزند.