همان طور که انقلاب صنعتی یا انقلاب اطلاعاتی، عصر جدیدی را برای بشر به وجود آورد، فضای مجازی هم دقیقاً جهان جدیدی را به وجود آورده و خواهد آورد. در این اتفاق و تحول که می‌توان تحول تمدنی فضای مجازی نام نهاد؛ سازوکارها و ساختارهای اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تغییر پیدا می‌کند. در تغییر و تحول این ساختارها مفاهیم و بازیگران جدید به وجود می‌آید و ساختارهای جدید جایگزین ساختارهای قدیم می‌شود و شناخت این ساختارها و بازیگران جدید در تحلیل ارزهای دیجیتال مهم است. اگر با همین نگاه ارزهای دیجیتال را تحلیل کنیم، باید ابتدا اشاره به ساختارها و بازیگران جدید در نظام ارزهای دیجیتال کنیم.

ساختارها، مفاهیم و بازیگران جدید بازار رمز ارزها

یکی از مفاهیم جدید، مفهوم استخراج و نقش استخراج‌کننده‌ها است. مفهوم دوم ترید یا خریدوفروش است که همچنین اصلاح نهنگ برای افرادی به کار برده می‌شود که نبض بازار در دست آن‌ها است. صرافی‌های ارز دیجیتال و کیف پول‌های الکترونیک (والت‌ها) و ارائه‌دهندگان آن‌ها نیز مفهوم سوم و چهارمی است که در این نظام جدید مطرح هستند. همچنین افرادی تحت عنوان اعتباردهنده در بازار ارزهای دیجیتال هستند که در برابر ارزهای دیجیتال کالا و خدمات ارائه می‌دهند و نقش پنجم را ایفا می‌کنند. تمام این نقش‌ها و بازیگران بر بازار اثراتی دارند و هر سیاست و تصمیمی که توسط کشورها و مجموعه‌ها گرفته شود که به یکی از این عوامل اثر بگذارد، شاهد نوسان قیمت ارزهای مجازی (کاهش یا افزایش قیمت‌ها)خواهیم بود.

به عنوان مثال زمانی که چین قانون منع استخراج را تدوین کرد و تمامی استخراج‌کننده‌ها به اجبار مهاجرت کردند، بازار با افت قیمت روبه‌رو شد. همچنین در زمانی که قانون منع خریدوفروش صرافی‌ها اجرایی می‌شود، باز شاهد ریزش در بازار بودیم. آمریکا نیز در هفته گذشته یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال که ساختار متفاوت با ساختار ارزهای سنتی داشت را تحریم کرد.

این اقدام منجر به کاهش قیمت بیت کوین شد. در خصوص اعتباردهنده‌ها هم می‌توان به ایلان ماسک اشاره کرد که یک محل رجوع به حساب می‌آید. این به اصطلاح سلبریتی اعتباری نزد مردم دارد. توئیت‌ها و اظهارنظرهای او تأثیر بر بازار دارد. لذا زمانی که مطرح شد، تسلا بر روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کند، مشاهده می‌کنید که قیمت‌ها هیجانی بالا می‌رود.

عکس‌العمل‌های چین در بازار ارزهای دیجیتال

نظام اقتصادی چین مقابل نظام اقتصادی امریکا قرار دارد و سال‌ها است که جنگ اقتصادی را تجربه کرده‌اند. فعالیت این دو کشور ضدونقیض هم است. در ابتدا دولت چین استخراج ارزهای دیجیتال را آزاد گذاشت و به عنوان بزرگ‌ترین کشور استخراج‌ کننده ارزهای دیجیتال شناخته شد، اما با ممنوعیت استخراج فعالان این حوزه مهاجرت کردند و به کشورهای دیگر رفتند. در ۱۰ سال گذشته گزارش‌ها حکایت از این دارد که چین در سه‌ماهه آخر سال‌های میلادی که روند بیت کوین صعودی می‌شود، با اعمال سیاست‌ها روند این رمز ارز را کاهش داده است. رویدادهای اخیر هم نشان می‌دهد که چین به دنبال ریزش قیمت در بازار ارزهای دیجیتال است. اگر اقدام چین و امریکا نبود، در حال حاضر شاهد افزایش قیمت بیت کوین بودیم و در ماه‌های آینده پیش‌بینی می‌شود که قیمت‌ ها افزایش داشته باشند.

چه آینده‌ای در انتظار ارزهای دیجیتال است؟

برای پاسخ مناسب به این سؤال باید توجه کرد که در انقلاب صنعتی با گسترش فناوری چاپ پول‌های اسکناسی جایگزین پول‌های فلزی شدند. به عبارتی نقش پول‌های فلزی و مسکوکات فلزی کم‌رنگ شد. در نتیجه با توجه به تاریخ می‌توان گفت که نسل بعدی پول‌ها، متعلق به پول‌های مبتنی بر فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال خواهد بود. در این دوران گذار طبق مطالعات آینده‌پژوهی می‌توان پیش‌بینی کرد که شاهد اتفاق و انفجار در ۵ سال آینده خواهیم بود. انفجار بعدی نیز در ۲۰ سال آینده روی خواهد داد. در انفجار اول ارزهای دیجیتال جایگزین کامل پول‌های اسکناسی خواهند شد.

از نظر علمی و مباحث نظری اقتصاد هم می‌توان اشاره کرد که بشر در طول تاریخ هرآنچه را که هزینه کمتر و سرعت بیشتر در مبادلات داشته، به‌عنوان پول برگزیده است. لذا به همین دلیل بشر مسکوکات فلزی و طلا را که ارزش ذاتی داشتند، کنار گذاشته و به سراغ پول‌های اسکناسی بدون ارزش رفت. زیرا زمانی که حجم تجارت جهانی افزایش یافت، برای نقل انتقال طلا نیازمند زمان و زحمت بود.

در نتیجه رفته‌رفته از برات و برگه‌های اعتباری استفاده شد. حالا امروزه ارزهای دیجیتال کارمزد و هزینه تراکنش‌ها را به شدت کاهش داده است. از سویی دیگر سرعت نقل و انتقالات را افزایش داده است. لذا در نگاه بلندمدت جایگزین پول‌ها خواهند شد و اولین مسئله دولت‌ ها و حکومت‌ها با ارزهای دیجیتال این هست که جای پول ملی را در نزد مردم خواهند گرفت.

در نتیجه کشورها باید سیاست ایجابی و سلبی برای این موضع داشته باشند. متأسفانه در ایران به این موضوع اهمیت داده نشده است. زمانی که مردم از بازار سرمایه به سمت بازار رمز ارزها حرکت کردند، دولت در یک اقدام منفعلانه خریدوفروش را ممنوع اعلام کرد. در حال حاضر فرصت‌های زیادی از دست رفته است. از این فرصت‌ها می‌توانیم به عنوان یک راه میانبر برای کاهش شکاف میان علم و دانش با سایر کشورهای سلطه‌گر و پیشرو جهان استفاده کنیم و از دست رفتن این فرصت‌ها منجر می‌شود که در آینده تهدیدهای فراوانی برای کشور، نظام اقتصادی و مردم ایجاد شود.