فشار امریکا بر چین

یکی از پیامدهای مهم تصمیم ترامپ، افزایش فشار اقتصادی بر چین است. کارشناسان اقتصادی معتقدند، این فشارها ممکن است پکن را به گسترش همکاری با کشورهای غیرغربی، به‌ویژه ایران، وادار کند. ایران و چین که پیش‌تر با امضای سند همکاری ۲۵ساله روابط خود را مستحکم کرده‌اند، اکنون می‌توانند در سایه تنش میان واشنگتن و پکن، فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌های اقتصادی پیدا کنند.

چین به‌دلیل موقعیت اقتصادی و ژئوپلتیکی ایران، تمایل زیادی به حفظ و گسترش روابط تجاری با این کشور دارد.

فشار تعرفه‌ای امریکا ممکن است به بازنگری در سیاست‌های اقتصادی چین منجر شود و این کشور را به‌سمت همکاری بیشتر با ایران سوق دهد.

افزایش تقاضای چین برای نفت ایران

یکی از مهم‌ترین زمینه‌های همکاری ایران و چین، تجارت نفت است. ایران که همچنان تحت‌تاثیر تحریم‌های امریکا قرار دارد، بخش عمده‌ای از نفت خود را به چین صادر می‌کند. تعرفه‌های جدید ممکن است چین را به افزایش واردات نفت از ایران تشویق کند، چراکه این کشور در شرایط جدید به‌دنبال منابع انرژی با هزینه‌های کمتر و شرایط انعطاف‌پذیرتر خواهد بود.

از سوی دیگر، چین می‌تواند با استفاده از تخفیف‌های قیمتی یا قراردادهای ویژه، اثرات تعرفه‌های امریکا را کاهش داده و واردات نفت از ایران را به یک معامله برد ـ برد تبدیل کند. این فرصت می‌تواند به ایران کمک کند تا بخشی از درآمدهای نفتی خود را افزایش دهد و از فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌ها بکاهد.

گسترش صادرات کالاهای ایرانی به چین

تعرفه‌های سنگین ترامپ بر کالاهای چینی، هزینه‌های تولید و صادرات چین را افزایش خواهد داد. این امر ممکن است به ایجاد فرصت‌های جدیدی برای کالاهای ایرانی در بازار چین منجر شود. ایران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود در تولید محصولات کشاورزی، معدنی و صنعتی، می‌تواند جایگزین مناسبی برای برخی کالاهای وارداتی به چین باشد.

کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که دولت ایران با تقویت زیرساخت‌های صادراتی و ارائه مشوق‌های مالی و تجاری، زمینه ورود بیشتر محصولات ایرانی به بازار چین را فراهم کند. در صورتی که این اقدامات به‌درستی انجام شود، ایران می‌تواند از فرصت پیش‌آمده برای تنوع‌بخشی به سبد صادراتی خود استفاده کند.

سرمایه‌گذاری چین در زیرساخت‌های ایران

سند همکاری ۲۵ساله ایران و چین، فرصت‌های بسیاری را برای توسعه زیرساخت‌ها در ایران فراهم کرده است. با افزایش فشارهای امریکا، چین ممکن است برای حفظ روابط استراتژیک خود با ایران، سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در پروژه‌های کلیدی مانند انرژی، حمل‌ونقل و فناوری انجام دهد. این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند به توسعه اقتصادی ایران کمک کرده و زمینه‌ساز همکاری‌های بلندمدت میان دو کشور شود.

چین همچنین می‌تواند با انتقال فناوری و تقویت صنایع داخلی ایران، نقش مهمی در ارتقای توان رقابتی این کشور در بازارهای جهانی ایفا کند. این همکاری‌ها نه‌تنها روابط اقتصادی دو کشور را تقویت می‌کند، بلکه به مقابله با اثرات منفی تحریم‌ها نیز کمک می‌کند.

ایران، پل تجاری چین به منطقه

موقعیت جغرافیایی ایران و قرار گرفتن آن در مسیر کریدورهای تجاری بین‌المللی، از جمله طرح «یک کمربند، یک راه» چین، اهمیت ویژه‌ای به این کشور در روابط تجاری با پکن می‌بخشد. چین می‌تواند از ظرفیت‌های لجستیکی و استراتژیک ایران برای تسهیل تجارت خود با اروپا، آسیای میانه و خاورمیانه استفاده کند.

ایران نیز با بهره‌گیری از این فرصت، می‌تواند نقش محوری خود را در تجارت منطقه‌ای تقویت کند و از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شود. تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتباطی در ایران، یکی از اولویت‌هایی است که می‌تواند این اهداف را محقق کند.

چالش‌ها و موانع پیش‌رو

باوجود فرصت‌های موجود، چالش‌هایی نیز در مسیر گسترش روابط تجاری ایران و چین وجود دارد. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، تحریم‌های اقتصادی ایران و محدودیت‌های بانکی و مالی است. این مسئله می‌تواند مانعی بر سر راه سرمایه‌گذاری چین در ایران و انتقال کالاها و خدمات باشد.

همچنین بی‌ثباتی اقتصادی و مشکلات داخلی ایران، از جمله تورم و نوسانات ارزی، می‌تواند تاثیر منفی بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشد. برای بهره‌برداری از فرصت‌های جدید، ایران نیازمند ایجاد ثبات اقتصادی و بهبود سیاست‌های تجاری است.

فرصتی برای تقویت روابط ایران و چین

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره تاثیر احتمالی تعرفه ۶۰ درصدی ـ که ترامپ برای تجارت با چین در نظر گرفته ـ بر روابط تجاری ایران و چین به صمت گفت: این موضوع تاثیر مستقیمی بر تجارت ایران با چین ندارد، به‌ویژه که حجم تجارت چین و امریکا به‌مراتب بیشتر از تجارت ایران با چین و رقم این تجارت چندین برابر بیشتر از تجارت ایران و چین است. بنابراین، تغییرات در روابط تجاری چین و امریکا، احتمالا تاثیر زیادی بر روابط تجاری ایران با چین نخواهد گذاشت.

وی در ادامه افزود: البته، این بدان معنا نیست که تغییرات در روابط تجاری چین و امریکا هیچ‌گونه تاثیر غیرمستقیم بر ایران نداشته باشد. به‌ویژه در مواردی که تعرفه‌های سنگین‌تر بر واردات از چین وضع شود، احتمال افزایش هزینه‌های واردات برای ایران وجود دارد. در این صورت، نرخ کالاهایی که از چین وارد می‌شوند، ممکن است افزایش یابد. اما به‌طورکلی این تغییرات، تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر روابط تجاری ایران با چین نخواهد داشت.

حریری ادامه داد: در واقع، آنچه می‌تواند بیشترین تاثیر را بر روابط تجاری ایران با چین داشته باشد، تحولات سیاسی و اقتصادی در سطح جهانی است. به‌طورخاص، در صورتی که تنش‌ها میان چین و امریکا شدت بیشتری پیدا کند و چین وارد جنگ تجاری شدیدتری با امریکا شود، ممکن است چین تصمیم بگیرد که به تحریم‌های امریکا علیه ایران واکنش نشان دهد. در این شرایط، چین می‌تواند همکاری‌های تجاری خود با ایران را گسترش دهد و برخی تحریم‌های امریکا علیه ایران را نادیده بگیرد.

رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در ادامه اشاره کرد: در حال‌ حاضر، چین به‌شکلی غیررسمی برخی تحریم‌های امریکا علیه ایران را نادیده می‌گیرد و بسیاری از شرکت‌های چینی باوجود تحریم‌ها، روابط تجاری خود با ایران را ادامه می‌دهند. اما در صورتی که تنش‌های تجاری میان چین و امریکا بیشتر شود، چین ممکن است به‌طوررسمی به این سیاست ادامه داده و روابط اقتصادی خود با ایران را گسترش دهد. این وضعیت، مشابه وضعیت فعلی ایران و روسیه است که به‌دلیل تحریم‌های غرب علیه روسیه، شاهد افزایش مبادلات تجاری ایران و روسیه هستیم. حریری در پایان گفت: در نهایت، تاثیر این تحولات بر ایران به نحوه مدیریت و رویکردهای کشور در مواجهه با این شرایط بستگی دارد. ایران باید از فرصت‌هایی که در این تحولات به‌وجود می‌آید، به‌درستی استفاده کند و استراتژی‌های خود را براساس تغییرات جهانی و منطقه‌ای به‌روز کند تا بتواند روابط تجاری خود با چین و سایر کشورها را تقویت کند.

سخن پایانی

تعرفه‌های ۶۰ درصدی ترامپ بر کالاهای چینی ممکن است در نگاه اول تهدیدی برای روابط تجاری ایران و چین به‌نظر برسد، اما تحلیل‌های کارشناسان نشان می‌دهد که این اقدام می‌تواند فرصتی طلایی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی دو کشور باشد.

فشارهای امریکا بر چین، ممکن است پکن را به‌سمت گسترش روابط خود با ایران سوق دهد و زمینه‌ساز افزایش تجارت نفتی و غیرنفتی میان دو کشور شود.

ایران نیز با اتخاذ سیاست‌های مناسب و تقویت زیرساخت‌های اقتصادی، می‌تواند از این فرصت برای کاهش وابستگی به غرب و تنوع‌بخشی به تجارت خارجی خود استفاده کند.

در نهایت، این تحولات می‌توانند به تقویت جایگاه اقتصادی ایران و چین در برابر فشارهای امریکا کمک کنند و روابط استراتژیک دو کشور را به سطح جدیدی ارتقا دهند.