پیش‌بینی می‌شود سیاست‌های سختگیرانه ترامپ دوباره بر تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی تاثیر بگذارد و این موضوع به سرعت بر نرخ خودروها در بازار ایران اثرگذار باشد. در روزهای اخیر، بازار خودرو با تحولات قابل‌توجهی روبه‌رو شده است و افزایش قیمت‌ها به وضوح مشاهده می‌شود. نرخ خودرو خلاف دفعات گذشته واکنش سریعی به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات امریکا نشان داد و بازار خودرو شاهد افزایش قیمت‌ها در روز تعیین نتیجه انتخابات بود. فعالان بازار در این روزها گمانه‌زنی‌های متعددی از سیاست‌های ترامپ در قبال ایران و سختگیری‌های تحریمی او دارند. برخی می‌گویند سیاست‌های او در دوره بایدن هم ادامه یافته، اما برخی درباره نظارت و اجرای بیشتر تحریم‌ها نگران هستند. در این گزارش، به بررسی تاثیر بازگشت ترامپ بر بازار خودرو ایران پرداخته‌ایم.

بازگشت نگران‌کننده ترامپ

بازگشت دونالد ترامپ به دنیای سیاست و احتمال تاثیرگذاری دوباره بر بازارهای جهانی، به‌ویژه در کشورهایی که تحت تحریم‌های سنگین قرار دارند، موجی از نگرانی‌ها را در بین فعالان اقتصادی ایران ایجاد کرده است. بازار خودرو به‌عنوان یکی از حساس‌ترین بازارهای ایران، به سرعت به تغییرات سیاسی در ایالات‌متحده واکنش نشان می‌دهد. این بار نیز با انتشار خبر احتمال بازگشت ترامپ به قدرت و سیاست‌های سختگیرانه‌اش، نرخ خودروها به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. بازار خودرو ایران در روزهای اخیر با تحولات چشمگیری روبه‌رو شده است. با اعلام نتایج احتمالی بازگشت ترامپ به ریاست جمهوری ایالات‌متحده، بازار خودرو ایران بلافاصله به این خبر واکنش نشان داد. قیمت‌ها در این بازار افزایش یافته و این روند همچنان در حال صعود است. براساس آمارهای موجود، نرخ خودروهای داخلی و خارجی به‌دلیل نگرانی از سیاست‌های ترامپ دوباره رو به افزایش گذاشته است. فعالان بازار و تحلیلگران اقتصادی معتقدند که بازگشت ترامپ، احتمال بازگشت تحریم‌های سنگین‌تر و حتی اعمال محدودیت‌های بیشتر بر صنایع خودروسازی ایران را تقویت می‌کند.

سیاست‌های ترامپ در قبال ایران

مهم این است که سیاست‌های ترامپ در قبال ایران و آیا تحریم‌ها باز هم شدیدتر می‌شوند؟ سیاست‌های ترامپ در قبال ایران همیشه بر محور تحریم‌ها استوار بوده است. این سیاست‌ها در دوران بایدن کاهش چشمگیری پیدا نکرد، اما بازگشت ترامپ نگرانی‌ها را از شدت یافتن این تحریم‌ها دوچندان کرده است. اگرچه برخی معتقدند در صورت بازگشت ترامپ، سیاست‌های تحریمی او تفاوتی با دوران بایدن نخواهد داشت، اما عده‌ای دیگر پیش‌بینی می‌کنند که نظارت و سختگیری بیشتری در اجرای این تحریم‌ها صورت خواهد گرفت. به‌عنوان مثال، تحریم‌های جدید ممکن است تاثیر مستقیمی بر واردات قطعات خودرو و حتی تولیدات داخلی داشته باشد، چراکه بسیاری از قطعات و مواد اولیه صنعت خودروسازی ایران از خارج وارد می‌شوند. این امر می‌تواند نه‌تنها به افزایش قیمت‌ها بلکه به کاهش تولید خودرو و حتی بیکاری کارکنان این صنعت منجر شود.

منازعات داخلی

جنگ بین وزارتخانه‌ها در سیاست‌گذاری اقتصادی موضوع دیگری است که در این میان مطرح می‌شود. بازگشت احتمالی ترامپ و افزایش نگرانی‌ها از بازگشت تحریم‌های شدید، اختلافاتی را بین وزارتخانه‌های مختلف دولت ایران ایجاد کرده است. در این میان، اختلافات بین وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) و وزارت اقتصاد به وضوح مشهود است. محمد اتابک، وزیر صمت، به تازگی در جلسه هیات دولت صراحتا مخالفت خود را با برخی سیاست‌های اقتصادی که در وزارت اقتصاد دنبال می‌شود، اعلام کرده است. این اختلافات و نبود هماهنگی بین وزارتخانه‌ها، بازار خودرو را نیز به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده و به نگرانی‌های مردم دامن زده است. وزارت صمت بر این باور است که باید از تولیدات داخلی حمایت بیشتری صورت گیرد و تحریم‌ها فرصتی برای خودکفایی کشور باشد، اما وزارت اقتصاد معتقد است که بدون باز شدن مسیرهای واردات و رفع تحریم‌ها، کنترل قیمت‌ها و تامین نیاز مردم به‌راحتی ممکن نخواهد بود.

گرانی ادامه‌دار است؟

سیاست‌های اقتصادی دولت بر نرخ خودرو همچنان ادامه دارد و سوال این است که آیا گرانی خودرو ادامه خواهد داشت؟ بازار خودرو ایران در چند سال گذشته تحت‌تاثیر سیاست‌های مختلف داخلی و خارجی دچار نوسانات شدیدی بوده است. با هر تغییر در سیاست‌های اقتصادی و هر تصمیمی در حوزه تحریم‌ها، نرخ خودرو به سرعت تغییر می‌کند. بازگشت احتمالی ترامپ، هم‌زمان با مشکلات داخلی، فشار مضاعفی را بر این بازار وارد کرده است. هرچند دولت ایران تلاش دارد با سیاست‌های حمایتی خود، تولید خودرو را افزایش داده و قیمت‌ها را کنترل کند، اما واقعیت این است که تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی به‌شدت بر صنعت خودرو تاثیرگذار هستند. به‌عنوان نمونه، واردات قطعات خودرو که بخش مهمی از تولیدات خودروهای داخلی را تشکیل می‌دهند، تحت تاثیر تحریم‌ها به‌شدت محدود شده و این محدودیت، تولید خودروهای داخلی را دچار مشکل کرده است. ازاین‌رو، خودروها در بازار ایران کمیاب شده و همین کمیابی به افزایش قیمت‌ها دامن زده است.

پیش‌بینی آینده بازار

وضعیت آینده بازار خودرو چگونه است و قیمت‌ها تا کجا خواهند رفت؟ پرسشی است که این روزها ذهن بسیاری از خریداران و فروشندگان خودرو را به خود مشغول کرده است. آیا افزایش قیمت‌ها در این بازار ادامه خواهد داشت؟ برخی تحلیلگران اقتصادی معتقدند که با آمدن ترامپ دوباره به قدرت، دور جدیدی از تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی آغاز خواهد شد که بدون شک تاثیر مستقیمی بر نرخ خودرو خواهد گذاشت.

از سویی، با توجه به منازعات داخلی و اختلافات بین وزارتخانه‌ها، به نظر می‌رسد دولت ایران نیز در سیاست‌گذاری‌های خود با چالش‌های زیادی روبه‌رو باشد. این وضعیت پیچیده، آینده بازار خودرو را مبهم و نامشخص کرده و این احتمال وجود دارد که حتی قیمت‌ها به سطحی بالاتر از انتظارات فعلی برسد.

تاثیرات مقطعی انتخابات امریکا بر بازار خودرو

بررسی بازار خودرو ایران نشان می‌دهد این بازار پر تلاطم از تیغ هیچ خبری در امان نمی‌ماند. بازار خودرو طی سالیان گذشته، دو رویکرد تاثیرات قطعی و تاثیرات مقطعی را در مواجه با اخبار گوناگون نشان داده است. تاثیرات قطعی با حباب قیمتی همراه بوده است و به عوامل زیادی برای بازگشت قیمت‌ها به کانال سابق خود نیاز داشته است. در صورتی که این مسئله برای تاثیرات مقطعی به این شکل نبوده و پس از فروکش تاثیرات روانی اخبار، نرخ بازار خودرو به سرعت به کانال خود بازگشته است. پس از گذشت چند روز از اعلام نتایج انتخابات امریکا، بازار خودرو ایران با دو رویکرد مذکور بررسی می‌شود، اما تاثیر پیروزی ترامپ بر بازار خودرو ایران چگونه خواهد بود؟ تاثیرات قطعی یا تاثیرات مقطعی؟ برخی کارشناسان معتقدند اهمیت انتخابات امریکا نباید تا این حد بر بازارهای داخلی، به ویژه بازار خودرو، تاثیر بگذارد. به گفته آنها، تحریم‌ها و مسائل اقتصادی همچنان ادامه دارند و تغییرات در فضای بین‌المللی نباید تاثیرات عجیب و غریبی بر قیمت‌ها و بازار خودرو بگذارد. تجربه‌های گذشته نشان داده که واردات خودرو، حتی به شکل محدود و قطره‌چکانی، تاثیر مستقیمی بر شکستن حباب قیمتی محصولات چینی گذاشته است.

این دسته معتقدند با توجه به تعرفه‌های بالای واردات و محدودیت‌هایی که برای خودروهای وارداتی وجود دارد، این خودروها به‌ندرت تاثیر مستقیمی بر بازار خودروهای داخلی گذاشته‌اند، اما با افزایش عرضه خودروهای وارداتی در نهایت بازار متعادل‌تر شده و قیمت‌ها را به سطح واقعی نزدیک‌تر کرده است.به گفته کارشناسان مدافع تاثیرات مقطعی، دولت قیمت‌ها را تثبیت خواهد کرد. این کارشناسان علت کاهش تقاضای خودرو را پرریسک بودن بازار خودرو دانسته‌اند که طی سالیان گذشته منجر به کاهش اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری شده است. این دسته از کارشناسان معتقدند با توجه به تنش‌های منطقه و مواضع ترامپ نسبت به ایران، اقتصاد کشور وارد بحرانی پیچیده خواهد شد.

افزایش نرخ در انتظار بازار خودرو ایران

امیرحسن کاکایی کارشناس حوزه خودرو و عضو هیات علمی دانشگاه نیز در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به تحلیل وضعیت کنونی بازار خودرو پرداخت و گفت: بازار ایران این روزها در شرایط عجیبی قرار دارد. به‌تازگی دلار تا مرز ۷۰ هزار تومان افزایش یافت، اما به‌طورکلی بازارها طی شش ماه گذشته راکد شده‌اند. منطقه ما در شرایطی قرار دارد که به نظر می‌رسد قیمت‌ها به‌زودی افزایش پیدا کنند، اما تاکنون این افزایش در بازار خودرو مشاهده نشده است.

وی ادامه داد: یک عامل می‌تواند این باشد که جامعه به‌نوعی خسته شده است؛ خستگی از تلاطم‌های اقتصادی و شکست در سرمایه‌گذاری‌های مختلف. مردم دیگر نمی‌دانند کجا سرمایه‌گذاری کنند و به بن‌بستی در این زمینه رسیده‌اند. باوجود افزایش قیمت‌ها در یک ماه اخیر، شاهد تغییرات قابل‌توجهی در بازار خودرو یا مسکن نبوده‌ایم.

کاکایی اضافه کرد: در حالت معمول، وقتی نرخ ارز بالا می‌رود، باید نرخ کالاهایی مانند خودرو نیز افزایش یابد. اما در شرایط کنونی، این روند در بازار خودرو مشاهده نمی‌شود. این ممکن است به دلیل تغییرات اجتماعی و اقتصادی در کشور باشد که برخی افراد به فکر خروج سرمایه‌هایشان از ایران افتاده‌اند.

او با اشاره به ابهام در سیاست‌های دولت و تناقضات موجود گفت: درحالی‌که نرخ کالاهای اساسی روزبه‌روز افزایش می‌یابد، دولت نگران کنترل نرخ خودرو است. این تناقضات باعث سردرگمی مردم و درنتیجه رکود بازارها شده است.

کاکائی همچنین به تحولات سیاسی بین‌المللی اشاره کرد و افزود: با توجه به حضور ترامپ و تحولات سیاسی احتمالی، احتمال تغییر در رفتار بازار وجود دارد. هرچند هنوز مشخص نیست این تحولات به چه صورت بر بازار اثر خواهد گذاشت، اما به نظر می‌رسد که این شرایط می‌تواند باعث ایجاد تغییرات در قیمت‌ها شود.

بی‌تفاوتی نسبت به بحران‌های اقتصادی

وی با انتقاد از عملکرد دولت در مواجهه با بحران‌ها گفت: دولت در شرایط فعلی به نظر می‌رسد تمرکز زیادی بر مسائل داخلی ندارد. بحران‌هایی همچون ناترازی برق، گاز، و آب در کشور وجود دارند، اما دولت به‌نظر می‌رسد بیشتر بر مسائل خارجی و تنش‌های سیاسی متمرکز است.

این رویکرد بی‌تفاوتی نسبت به مسائل اقتصادی داخلی می‌تواند بحران‌های بیشتری را به همراه داشته باشد.

کاکایی در پایان اظهار کرد: با ورود ترامپ و تشدید تنش‌های بین‌المللی، وضعیت اقتصادی داخلی کشور تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت. در شرایط کنونی، تمرکز دولتمردان بیشتر بر مسائل خارجی است تا مشکلات اقتصادی داخلی که این امر می‌تواند وضعیت اقتصادی کشور را پیچیده‌تر کند.

در مجموع بازار خودرو ایران در واکنش به پیروزی ترامپ و تحولات سیاسی خارجی، احتمالا دچار تغییراتی خواهد شد، اما اینکه این تغییرات به صورت مقطعی باقی بماند یا به تاثیرات بلندمدت و قطعی منجر شود، بستگی به روند تحولات اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی دارد.

سخن پایانی

در مجموع، بازگشت ترامپ و احتمال بازگشت تحریم‌ها، فضای اقتصادی ایران را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده است. بازار خودرو به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازارهای ایران، به سرعت به این تغییرات واکنش نشان داده و با افزایش قیمت‌ها مواجه شده

است. منازعات داخلی و عدم‌هماهنگی بین وزارتخانه‌ها نیز این وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. با توجه به شرایط موجود، به نظر می‌رسد روزهای سخت‌تری در انتظار بازار خودرو و خریداران این بازار باشد. و باید منتظر پس لرزه‌های این زلزله بود.