آثار تاریخی حلقه مفقوده گردشگری کرمانشاه
کرمانشاه یکی از کهنترین استانهای ایران است که در دوران باستان با نامهایی چون الیپی، کامبادن و قرمسین شناخته میشد و بعدها نام کرمانشاهان و کرمانشاه به خود گرفت. کلمه کرمانشاه نخستین بار در حدود سال ۲۷۹ هجری قمری توسط بان فقیه همدانی در کتاب «مختصرالبلدان» به کار رفته است. استان کرمانشاه یکی از استانهای غربی کشور با جمعیت قریب به ۲ میلیون نفری است که مرکز آن کلانشهر کرمانشاه نهمین شهر پرجمعیت کشور بهشمار میآید مرکزیت غرب کشور را داراست. از نظر وسعت هفدهمین استان کشور به شمار میرود، که از سمت شمال با استان کردستان، از جنوب با استان لرستان و ایلام، از شرق با استان همدان و از غرب با کشور عراق همجوار است و بهدلیل همسایگی با کشور عراق و واقع شدن در مسیر شهرهای زیارتی کربلا و بغداد و داشتن حدود ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک با دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان از اهمیت ویژهای برخوردار است.
استان کرمانشاه با داشتن ۴هزارو ۲۰۰ اثر تاریخی که نیمی از آنها به ثبت ملی رسیده، سومین استان غنی کشور از نظر تعدد آثار تاریخی است که آن را در صدر پُر جاذبهترین مناطق کشور قرار داده است. تعدد آثار تاریخی، وجود طبیعت بکر و زیبا، سرابها و چشمههای خروشان، خوراکهای رنگارنگ و خوش طعم، صنایع دستی غنی، آداب و رسوم کهن و اصیل، تنوع آب و هوایی و حتی یادمانهای دفاع مقدس تنها بخشی از جاذبههای کرمانشاه برای گردشگران است. اگر اهل گردش و سفر باشید به هر بهانهای و از هر مسیری که وارد این استان شوید با دیدنیها و جاذبههای کم نظیری از تاریخ و میراث کهن کشورمان رو به رو میشوید که میتواند مقصدی جذاب و خاطره انگیز برای مهمان خود باشد. صنعت گردشگری به عنوان صنعتی بسیار سودآور در سراسر جهان، گردش مالی بسیار بالایی برای کشورهای مختلف به دنبال دارد، طبیعت بکر و میراث فرهنگی از ارکان مؤثر در پذیرش توریست از سراسر دنیا به حساب میآید. استان کرمانشاه علاوه بر موقعیت جغرافیایی و سیاسی مناسب از منابع خدادادی نفت و معادن طبیعی با ارزش بینظیری برخوردار است، در این میان به طور خاص میتوان به منطقه اورامانات، معادن بینظیر قیر طبیعی گیلانغرب و آثار تاریخی بهجا مانده از دوران پیش از تاریخ تا قاجار و پهلوی اشاره کرد.
تاریخ استان کرمانشاه آثار بینظیر و درخشانی از دوران پیش از تاریخ از پارینه سنگی گرفته تا نوسنگی و مس سنگی و عصر مفرغ و آهن، لولوبیان، دوران ماد، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، صدر اسلام، سلجوقیان، ایلخانان، صفوی، زندیه، قاجار و پهلوی در استان کرمانشاه به یادگار گذاشته که با بیتوجهی، عدم معرفی درست و رسیدگی نامناسب تمامی این آثار را به بشکههای نفتی رها شده تبدیل کرده است. آثار باستانی و ظرفیتهای گردشگری و تاریخی استان کرمانشاه میتواند معادل هزاران بشکه نفت در روز برای این استان درآمدزایی کند، اما متأسفانه بهرهبرداری از این ظرفیت انجام نشده و آثار تاریخی خاک میخورند.
غفلت از معرفی ظرفیتهای گردشگری
عدم معرفی درست و رسیدگی به آثار تاریخی و میراث فرهنگی تا جایی پیش رفته که حتی کرمانشاهیان از ظرفیتهایی همچون دروازه نجف و طاقبستان غافل و حتی بیخبر هستند.
در جای دیگری میراث گرانبهایی همچون طاقبستان که بنا به گفته وزیر میراث فرهنگی دولتهای قبل به دلیل عدم آزادسازی حریمش امکان ثبت جهانی ندارد به حال خویش رها شده و عدم اقدام به موقع و یا مدیریت مناسب در این زمینه سبب از بین رفتن فرصت جهانی شدن و ایجاد اشتغال به واسطه توسعه و رونق گردشگری این اثر شده است.
عدم تخصیص منابع مالی کافی برای نگهداری، مرمت و فضاسازی مناسب اطراف آثار باستانی و غفلت چندین ساله در آزادسازی محوطههای آثار باستانی از سوی دیگر بر مظلومیت و محرومیت صنعت گردشگری در کرمانشاه افزوده است. صنایع دستی هم که همچون میراث فرهنگی این استان ظرفیتی ناب برای جذب گردشگر به حساب میآید به حال خود رها شده است تا گلیمبافی، جاجیمبافی، کاشی هفت رنگ، لباس محلی، معرق، سنگ، چاقوسازی، ساخت و سازهای سنتی، منبت، نمدمالی و ساخت زیورآلات فقط در اذهان نمادی از کرمانشاه باشد.
وضعیت گردشگری رضایتبخش نیست
حجتالاسلام حبیب الله غفوری، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه کرمانشاه در خطبههای نماز جمعه کرمانشاه با تبریک روز گردشگری، گفت: کرمانشاه در حوزه گردشگری حرفهای زیادی برای گفتن دارد که متاسفانه آنچنان که باید در این حوزه رشد نداشتیم و مشکلات داخلی و موانع داخل استانی نیز از سرمایهگذاری در این حوزه در استان کرمانشاه جلوگیری کرده است.
وی ادامه داد: شکوفایی گردشگری، هم میتواند به اشتغال استان و هم به رونق اقتصادی و معیشتی مردم کمک کند، پس دانشگاهها نیز وظیفه دارند با معرفی و ترویج رشتههای مربوط به گردشگری جوانان را نسبت به این حوزه توانمند کنند.
خطیب جمعه کرمانشاه ادامه داد: وضعیت گردشگری کرمانشاه رضایت بخش نیست و برای تعالی این حوزه باید تلاش شود.
تدوین برنامه جامع گردشگری کرمانشاه
داریوش فرمانی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه نیز در نشست خبری با اصحاب رسانه کرمانشاه به مناسبت هفته گردشگری اظهار کرد: معرفی جاذبههای گردشگری و توسعه زیرساختها در اماکن تاریخی اولویت ادارهکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه است. وی افزود: برای معرفی استان کرمانشاه طی یک سال گذشته سعی کردهایم از ظرفیت نخبگان و کارشناسان استفاده کنیم که در این راستا برنامه جامع گردشگری استان با همراهی و کمک جهاد دانشگاهی تهیه و تدوین شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه تصریح کرد: اجرای جشنوارههای مختلف، شبهای فرهنگی، رویدادسازی معرفی استان کرمانشاه در قسمتهای مختلف از جمله بخشهای طرح جامع گردشگری استان کرمانشاه است.
اعتبار ۶۰ میلیارد تومانی برای اجرای برنامه جامع
فرمانی با بیان اینکه طرح جامع گردشگری استان کرمانشاه برای اجرا نیازمند تأمین اعتبار است، گفت: این طرح ۶۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که درخواست آن به سازمان مدیریت و برنامهریزی ارائه شده است.
وی خاطرنشان کرد: برای اجرای برنامههای مختلف طرح جامع گردشگری استان کرمانشاه با برنامهریزی صورت گرفته تلاش میکنیم تا گردشگران را از دفاتر مسافرتی سایر استانها به کرمانشاه بیاوریم تا شاهد رونق بیشتری در این حوزه باشیم. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با اشاره به اقدامات انجامشده گرفته در زیرساختی، بیان کرد: حدود ۱۳ میلیارد تومان برای روشنایی طاقبستان، سراب نیلوفر، ویس القرن و بیستون اعتبار اختصاص یافته است. فرمانی ادامه داد: استان کرمانشاه ظرفیت مناسبی در حوزه خوراک دارد و تلاش میکنیم کرمانشاه را به عنوان مهد خوراک ایران تبدیل کنیم که در این راستا در حال برنامهریزی برای رویدادها و راهاندازی آکادمی آن هستیم وی اضافه کرد: تمام مشکلات مناطق نمونه گردشگری استان کرمانشاه شناسایی و احصا شدهاند تا موانع زیرساختی آنها رفع و ۵۰ منطقه نمونه گردشگری استان ساماندهی شوند که در همین راستا به نیروی ماهر متخصص در این حوزه نیازمندیم. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با بیان اینکه مسیرهای جدید گردشگری را باید در استان کرمانشاه معرفی کنیم، خاطرنشان کرد: در ایام پیک سفرها شاهد عزیمت حجم زیادی از مسافران به منطقه اورامانات به ویژه پاوه هستیم که مسافران را با مشکل ارائه خدمات رفاهی مواجه کرده است.
فرمانی با بیان اینکه آزادسازی اطراف محوطه تاریخی بیستون ۶ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، گفت: کل بودجه تملک میراث فرهنگی استان کرمانشاه در سال گذشته یک میلیارد تومان بوده است.
سخن پایانی
کرمانشاه ظرفیتهای بسیار بالایی در بحث گردشگری دارد و میتواند یکی از مقاصد مهم گردشگرپذیر کشور باشد، اما این امر مستلزم همکاری برخی دستگاههای ذیربط برای بهبود وضعیت زیرساخت هایمان است.