مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهم‌ترین انواع مالیات است که در کشور اخذ می‌شود. به طور متوسط حدود نیمی از مجموع مالیات و عوارض ارزش افزوده وصول شده توسط سازمان امور مالیاتی طی سال‌های 1400 تا 1403 به مالیات بر ارزش افزوده اختصاص دارد.

درآمدهای ناشی از مالیات بر ارزش افزوده به بخش‌های مختلف اختصاص می‌یابد. در سال ۱۴۰۳، 262 هزار میلیارد تومان از محل این درآمد، صرف امنیت، آموزش، بهداشت و درمان و حقوق بازنشستگان شد. 244 هزار میلیارد تومان نیز به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها در اقصی نقاط کشور اختصاص داده شد تا در امور محوله هزینه کنند.

مالیات به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت‌ها مطرح است. در کشورهای پیشرفته به دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده اقدام می‌شود. به نحوی که مبالغ مستقیماً به حساب خزانه‌داری واریز می‌شود و سریعاً در اختیار بخش‌های موردنظر قرار می‌گیرد.

قبلاً دریافت مالیات بر ارزش افزوده به صورت آنی از مشتری و مصرف‌کننده نهایی صورت می‌گرفت، اما با تأخیر به حساب خزانه‌داری واریز می‌شد. در سازوکارهای جدید، 8 درصد از مالیات بر ارزش افزوده به صورت برخط به حساب خزانه‌داری می‌رود. این امر دسترسی سریع دولت را به درآمدهای ناشی از مالیات بر ارزش افزوده امکان‌پذیر کرده است.

نظرات محمد بیات، نماینده خمین در مجلس را در خصوص مزیت دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده و ضرورت دسترسی سریع دولت به درآمدهای ناشی از دریافت این نوع مالیات و به کار انداختن آن در امور زیرساختی کشور می‌خوانید.

بیات با اشاره به این موضوع که دنیای مدرن امکانات پیشرفته‌ای را در اختیار دولت برای مالیات‌ستانی قرار داده است، تصریح کرد: استفاده از سازوکارهای به روز برای دریافت مالیات از اهمیت بالایی برخوردار است. ضمن استفاده از این روش‌ها، امکان دسترسی سریع دولت به درآمدهای مالیاتی به وجود می‌آید.

وی ادامه داد: مالیات جدیدی وضع نشده است و قرار نیست هزینه اضافه‌ای اخذ شود. بر اساس تبصره 1 ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده، دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده در دستور کار است. به نحوی که 8 درصد از مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌های زنجیره‌ای، پلتفرم‌های نمایش خانگی و... به صورت برخط و مستقیم به حساب خزانه‌داری واریز می‌شود. 2 درصد مابقی هم در زمان تسویه حساب مودی با سازمان امور مالیاتی تعیین تکلیف می‌شود.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: روندهای نوین مالیات‌ستانی علاوه بر این که دسترسی سریع دولت را به درآمدهای مالیاتی امکان‌پذیر می‌کند، زمینه فساد و سوءاستفاده‌های احتمالی را هم از بین می‌برد. قبلاً این امکان وجود داشت که مالیات بر ارزش افزوده اخذ شود، اما به حساب خزانه‌داری واریز نشود. حالا طی روند دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده این امکان از بین می‌رود.

بیات گفت: دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده به شائبه‌ها پایان می‌دهد. قبلاً این انتقاد وجود داشت که چرا باید مالیات بر ارزش افزوده به عنوان بخشی از بیت‌المال چند ماه در حساب یک شرکت، مرکز و مودی باقی بماند و با تأخیر به حساب خزانه‌داری واریز شود. دریافت برخط مالیات بر ارزش افزوده این مسائل را حل و فصل می‌کند.

وی ادامه داد: درآمدهای ناشی از مالیات بر ارزش افزوده صرف بخش‌های مختلف از جمله امنیت، شهرداری‌های و دهیاری‌ها، حوزه سلامت، تأمین اجتماعی و... می‌شود. دسترسی سریع این بخش‌ها به منابع مشخص شده اهمیت زیادی دارد و از انباشت وظایف آن‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد.

این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: بر اساس قانون، درآمدهای مالیاتی دولت ناشی از مالیات بر ارزش افزوده باید صرف امور زیرساختی شود. بر این اساس، با دسترسی سریع و بدون معطلی دولت به منابع مالیات بر ارزش افزوده با اخذ برخط آن، دولت می‌تواند به پیشبرد پروژه‌های زیرساختی و امور زیربنایی اقدام کند.

وی ادامه داد: مالیات بر ارزش افزوده بخش زیادی از درآمدهای مالیاتی دولت را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، انضباط‌بخشی به دریافت این نوع مالیات اهمیت دارد. در همین راستا، تعیین نرخ مالیات بر ارزش افزوده بیش از 3 میلیون و 500 هزار کالا و خدمت مثبت ارزیابی می‌شود. زیرا زمینه بروز درگیری میان مودی و مأمور مالیاتی را از بین می‌برد.

بیات گفت: این که حاکمیت به دنبال حل مشکلات مودیان در زمینه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است، موضوع بسیار مهم و قابل توجهی است. به طور مثال، ایجاد امکان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده پس از تسویه حساب نهایی معاملات اقدامی در راستای حمایت از مودیان است. این طور اقدامات، ضمن این که به افزایش تحرک اقتصادی در کشور می‌انجامد، اعتماد مودیان را نسبت به روندهای مالیاتی کشور افزایش می‌دهد.