براساس قانون جرایم رایانه ای در ماده 1 افرادی اطلاعات و داده های یک شخص یا شرکت را به سرقت ببرند، به حبس از 91 روز الی یک سال یا پرداخت جریمه نقدی بین 5 تا 20 میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد.

طبق ماده 13 این قانون، چنانچه مجرمین از این طریق مالی کسب کنند، حبس 1 تا 5 سال، جریمه نقدی 20 تا 100 میلیون ریال و بازگرداندن مال به صاحب اصلی آن محکوم خواهند شد.

ماده 740 قانون مجازات اسلامی در صورتی که اطلاعات به سرقت رفته همچنان نزد صاحب اصلی باشد، مجازات تنها جریمه نقدی 1 تا 20 میلیون ریال است.

براساس ماده 741 قانون مجازات اسلامی: هرگونه دستکاری غیرمجاز در سیستم رایانه ای یا مخابراتی که منجر به آسیب و منفعت یا امتیازات مالی منجر شود، علاوه بر پس دادن مال، حبس 1 تا 5 سال یا جریمه نقدی 20 تا 100 میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

جرم فیشینگ چیست

در دنیای دیجیتال ، یکی از تهدیدها که کاربران با آن مواجه هستند، پدیده ای به نام “فیشینگ” یا درگاه های پرداخت جعلی است.

این کلاهبرداری مدرن، اغلب از طریق ایمیل یا پیامک ها صورت می گیرد.

تصور کنید در حال بررسی ایمیل های خود هستید و ناگهان با پیامی مواجه می شوید که ظاهرا از یک سازمان دولتی معتبر است.

این پیام از شما می خواهد برای دیدن یارانه تعلق گرفته به شما روی لینک کلیک کنید، اما غافل از اینکه لینک ، یک بدافزار است.

روش های کلاهبرداری از این روش

1. درگاه جعلی : مجرمان با طراحی صفحات پرداخت بانکی ( کاملا مشابه اصلی ) ، اطلاعات کارت بانکی کاربران را سرقت و کارت آنها را خالی می کنند.
2. از طریق ایمیل : کلاهبرداران با ارسال ایمیل های تحریک آمیز، با یک لینک جعلی از مردم سوءاستفاده می کنند.
3. پیامک جعلی: ارسال اس ام اس همراه لینک های آلوده به گوشی همراه
4. ایجاد نسخه جعلی یک سایت معتبر برای سرقت اطلاعات کاربران.
5. دستگاه کارتخوان: برخی از دستگاههای کارت خوان جعلی می باشد و اطلاعات کارت را کپی می کند.
6. ربات تلگرامی: استفاده از ربات جعلی در تلگرام برای کلاهبرداری از کاربران.

نحوه شکایت از کلاهبرداران

قربانیان کلاهبرداری اینترنتی اغلب از حقوق قانونی خود علم نداشته یا به دلیل طولانی شدن روند رسیدگی، از پیگیری قضایی منصرف می شوند.

برای بررسی صحت حرف خود از وکیل کلاهبرداری کمک گرفته ایم که طبق صحبت ایشان برای شکایت دو راه قانونگذار مشخص کرده است :

1. همراه پرینت حساب و دیگر مدارک برای ثبت شکایت به پلیس فتا مراجعه کنید.
2. مراجعه به دادسرای ویژه جرایم رایانه ای در تهران یا دادسرای عمومی در سایر شهرها، با ارائه شکواییه

با توجه به الکترونیکی شدن مراحل ثبت شکایات، دیگر نیازی به حضور فیزیکی در پلیس فتا یا دادسرا نیست.

افراد می توانند با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، شکایت خود را به صورت الکترونیکی ثبت کنند.

مراحل رسیدگی به جرم درگاه جعلی

دادگاه عمومی کیفری محل وقوع جرم، مرجع رسیدگی به پرونده های کلاهبرداری می باشد.

در مورد جرم فیشینگ، شکواییه به مرجعی ارسال می شود که عمل مجرمانه در آن محل رخ داده است.

قاضی پس از دریافت پرونده، بلافاصله رسیدگی را آغاز کرده و حکم مقتضی را صادر می کند.

پس از صدور حکم قطعی در دادسرای محل وقوع جرم، اجرای حکم بر عهده دادسرا خواهد بود.

دادگاه کیفری رای صادره را به دادسرا ارسال و اجرای حکم به صورت خودکار شروع می شود.

برای اجرای احکام کیفری، نیازی به ارسال درخواست جداگانه از طرف شاکی نیست. دادسرا به محض دریافت رای از دادگاه، روند اجرای حکم را آغاز می کند.

نحوه اثبات جرم فیشینگ

برای اثبات جرم فیشینگ، سه شرط لازم باید احراز شود:

1. مرتکب باید واجد شرایط مسئولیت کیفری باشد ( عقل، بلوغ و اختیار)
2. کلاهبرداری با قصد و نیت انجام شده باشد
3. جرم در فضای مجازی رخ داده باشد

راهکارهای مقابله با فیشینگ:

• روی لینک نانشناس کلیک نکنید
• به تبلیغات های وسوسه انگیز و تخفیفات عجیب غریب اعتماد نکنید.
• از کارتی برای خرید استفاده کنید ، که مبلغ کمی داخلش پول است.
• به درگاه پرداخت و لینک آن دقت کنید.
• توجه به نشان قفل سبز در نوار آدرس مرورگر
• بررسی کنید کد امنیتی با هر رفرش تغییر می کند.
• نصب آنتی ویروس و برانامه های محافظتی

مرجع رسیدگی به جرایم سایبری

با توجه به ماهیت جرایم سایبری بخصوص جرم فیشینگ، مرجع رسیدگی به این جرم دادسرا است.

پس از بررسی و صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود.

در تهران، دادسرای تخصصی جرایم رایانه ای و در شهرستان ها، دادسرای عمومی و انقلاب به این جرایم رسیدگی می کنند.

طبق رأی وحدت رویه شماره 729 مورخ 1/12/1391 هیات عمومی دیوان عالی کشور، در مواردی که جرم در حوزه های متخلف قضایی رخ داده باشد ( برای مثال در چند محل جرم اتفاق رخ داده باشد ) ، دادگاهی که شاکی در آن شعبه بانک افتتاح کرده، دادگاهی که مربوط به همان شعبه یعنی به محل وقوع جرم مربوط است صالح به رسیدگی شکایت خواهد بود.

کلام آخر

در پایان باید گفت، فیشینگ ، چه از طریق پیامک، ایمیل یا وب سایت جعلی، جزوء جرایم سایبری محسوب و شخص مرتکب باید مجازات شود.

قربانیان این جرم می توانند با مراجعه به دادسرا یا پلیس فتا، شکایت خود را مطرح کنند.

شکایت علیه مجرمین نه تنها به احقاق حق شاکی کمک می کند، بلکه مانع از ادامه فعالیت مجرمانه کلاهبرداران دیگر یا همان شخص می شود.