تقریبا 5 سال پیش، شرکت بریتیش پترولیوم (BP) تلاشی بلندپروازانه برای تبدیل خود از یک شرکت نفتی به یک کسب و کار متمرکز بر انرژی کم کربن آغاز کرد. این شرکت انگلیسی اکنون برای رقابت با رقبا، تقویت نرخ سهام خود و رفع نگرانی‌های سرمایه‌گذاران در مورد سودهای آتی، در تلاش است تا به ریشه‌های خود به‌عنوان یک بازیگر بزرگ نفت و گاز با ظرفیت رشد، بازگردد.

تغییر جهت آنها منعکس‌کننده دو تحول بزرگ است که یکی شوک انرژی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین و دیگری، کاهش سودآوری بسیاری از پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، به خصوص بادی فراساحلی، به دلیل هزینه‌های فزاینده، مسائل زنجیره تامین و مشکلات فنی است.

موری آچینکلاس، مدیرعامل شرکت بریتیش پترولیوم، در تلاش برای بهبود عملکرد و افزایش سوددهی، قصد دارد میلیاردها دلار برای توسعه جدید نفت و گاز، از جمله در منطقه گلف کاست امریکا و خاورمیانه، سرمایه‌گذاری کند. بریتیش پترولیوم همچنین فعالیت‌های کم کربن را آهسته کرده است و ۱۸ پروژه هیدروژنی را که در مراحل اولیه بودند، متوقف کرده و برنامه‌هایی برای فروش فعالیت‌های بادی و خورشیدی اعلام کرده است. منابع شرکت به رویترز گفتند: به تازگی، نیمی از تیم هیدروژن خود در لندن را تعدیل کرده و شمار آن را به ۴۰ نفر کاهش داده است.

وائل ساوان، مدیرعامل شل وعده داده است که رویکردی بی‌محابا برای بهبود عملکرد و بازدهی و کاهش شکاف ارزش‌گذاری با رقبای امریکایی بزرگ‌تر شامل اکسون موبیل و شورون در پیش بگیرد. این شرکت فعالیت‌های کم کربن از جمله پروژه‌های بادی و هیدروژن دریایی شناور را کاهش داده، از بازارهای برق اروپا و چین عقب‌نشینی کرده، پالایشگاه‌ها را فروخته و هدف کاهش کربن در سال ۲۰۳۰ را پایین برده است. به گفته منابع آگاه، شرکت شل به دنبال خریدارانی برای شرکت استرالیایی «سلکت کربن» است که در سال ۲۰۲۰ خریداری کرد و در توسعه پروژه‌های کشاورزی برای جبران انتشار کربن متخصص است.

کمبود مهارت؟

برخی از کارمندان بریتیش پترولیوم در این فکرند که آیا این شرکت کارکنان کافی با تجربه و مهارت‌های لازم برای معرفی مجدد خود به عنوان یک شرکت بزرگ نفت و گاز دارد یا خیر.

4 کارمند این شرکت به رویترز گفتند: کارمندان در یک جلسه آنلاین که اواخر اکتبر با مدیرعامل برگزار کردند، موری آچینکلاس را که برخی از جزئیات برنامه‌های خود برای تغییر مسیر شرکت را شرح می‌داد، در این باره سوال پیچ کردند. وی به آنها گفت: بریتیش پترولیوم خلاف استراتژی برنارد لونی، مدیرعامل سابق این شرکت، برای ایجاد دارایی‌های تولید تجدیدپذیر، تولید نفت و گاز جدید را توسعه خواهد داد. برخی از کارمندان در گفت‌وگو با رویترز، گفتند: تردید دارند که بریتیش‌پترولیوم پس از تعدیل صدها کارمند بخش بالادستی از سال ۲۰۲۰، مهندسان کافی برای شروع رشد تولید نفت و گاز داشته باشد. شرکت اکوئینور که تامین‌کننده اصلی گاز طبیعی برای اروپا از سال ۲۰۲۲ است، بازنگری کسب‌وکار کم کربن خود را آغاز کرده است که شامل حذف چندین پروژه اولیه برای تمرکز بر پروژه‌های بادی پیشرفته‌تر فراساحلی است.

هنگامی که از اکوئینور خواسته شد در این باره توضیح دهد، اعلام کرد این شرکت با واقعیت‌های بازار تطبیق می‌یابد. هدف تقویت رقابت‌پذیری و رقابت موثر در زمانی که است صنعت پس از چرخه نزولی فعلی، بهبود می‌یابد. اما این شرکت‌ها سرمایه‌گذاری در انرژی کم کربن را به طور کلی رها نکرده‌اند. بلکه مدیران آنها گفتند: بر روی حوزه‌هایی مانند سوخت‌های زیستی تمرکز می‌کنند که مطمئن هستند می‌توانند به سرعت سودآوری کنند. شرکت‌های شل، بریتیش پترولیوم و اکوئینور همچنین به توسعه برخی از پروژه‌های بادی فراساحلی در دست ساخت، ادامه داده و می‌گویند در صورت رقابتی بودن بازده، می‌توانند بیشتر سرمایه‌گذاری کنند. آنها همچنین در حال توسعه پروژه‌های هیدروژن هستند تا از آنها برای کاهش ردپای کربن فعالیت‌های پالایشی خود استفاده کنند. در این بین، شرکت توتال انرژی فرانسه متمایز مانده و به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های کم کربن ادامه می‌دهد و از ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر شل و بریتیش پترولیوم با قدرت پیشی گرفته است.

اقدام متوازن‌کننده

کندی برنامه‌های‌گذار انرژی این شرکت‌ها با این هشدارها مصادف شده است که جهان به هدف مورد حمایت سازمان ملل برای محدود کردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سانتیگراد تا پایان قرن و جلوگیری از تاثیر فاجعه‌بار تغییرات آب و هوایی، نخواهد رسید. در حالی که مدیران صنعت بر افزایش بازدهی کوتاه مدت از طریق صرف هزینه بیشتر در نفت و گاز تمرکز می‌کنند، چشم‌انداز مصرف سوخت فسیلی به میزان فزاینده‌ای نامعلوم است.

آژانس بین‌المللی انرژی ماه گذشته اعلام کرد با رشد فروش خودروهای برقی، انتظار دارد تقاضای جهانی برای نفت تا پایان دهه جاری، به اوج خود برسد. بر اساس گزارش رویترز، سرمایه‌گذاران همچنان در مورد توانایی غول‌های نفتی اروپایی برای حفظ سود تردید دارند. حتی در شرایطی که سرمایه‌گذاران متمرکز بر آب و هوا، از عقبگرد این شرکت‌ها از انرژی‌های تجدیدپذیر ابراز تاسف کرده‌اند، سهام آنها نسبت به رقبای امریکایی عملکرد ضعیف‌تری داشته است.