کتاب و سینما همچنان نارفیق!
به مناسبت هفته دفاع مقدس، به بررسی میزان تولیدات فیلمهای دفاع مقدس و همین طور مبحث اقتباس در تولیدات سینمایی پرداختیم.
نگاه اجمالی به بازار دو حوزه کتاب و سینما خبر خوبی برای اهالی فرهنگ و هنر نخواهد داشت. نه از کتاب استقبال درخوری میشود و نه آنچنان که باید مخاطب از سینما؛ البته به جز آثار کمدی! طبق آمار رسمی منتشر شده صرفا مخاطبین سینما نسبت به ایام کرونا که لاجرم خانهنشین بوده با رشد روبهرو شده است. هر چند این رشد، نوری کمسو در دنیای فرهنگ و هنر است؛ اما قابل اتکا نیست و باید برای این تن رنجور فرهنگ و هنر چارهاندیشی کرد. در حوزه کتاب آثار بهنام کم نداریم. نمیتوانیم نبود مخاطب را به نداشتن آثار خوب مربوط دانست. حرفما تعامل این دو بستر فرهنگساز و پیدا کردن پل ارتباطی بین کتاب و سینما است. راهی که از قبل آن کتاب و سینما هر دو بهرهمند شوند. به نظر می رسد سینما برای حل مشکل فیلمنامه و کمک به یار مهربان جامعه میتواند از در اقتباس سینمایی وارد شود و دست کتاب را بگیرد و از رسانهای دیگر محتوای آن را به جامعه منتقل کند. حوزه کتاب و سینما بسیار وسیع و گسترده است. از این رو به آثار دفاع مقدس و اقتباس های سینمایی روی آورده ایم تا کمی با این موضوع ملموس تر شویم.
اگر بخواهیم آثار اقتباسی سینما در حوزه دفاع مقدس را بشماریم کموبیش میتوانیم از «۲۳ نفر» به کارگردانی مهدی جعفری با اقتباس از «آن ۲۳ نفر»احمد یوسفزاده، «اتوبوس شب» از کیومرث پوراحمد به اقتباس از داستانهای«شهر جنگی» حبیب احمدزاده ، «پاداش سکوت» از مازیار میری با اقتباس از «من قاتل پسرتان هستم»به قلم احمد دهقان و «غریب» ساخته محمدحسین لطیفی با اقتباس از روی کتاب «محمد، مسیح کردستان»نام ببریم که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
23نفر
۲۳ نفر فیلمی به کارگردانی مهدی جعفری و با هنرمندی ۲۳ نوجوان از سراسر ایران است که در سال ۱۳۹۷ ساخته شد. این فیلم برای نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و در ۲۰ آذر ۱۳۹۸ در سینماهای ایران اکران شد. این فیلم اقتباسی از کتاب «آن بیست و سه نفر» به قلم مهدی جعفری است.
اتوبوس شب
اتوبوس شب فیلمی به کارگردانی کیومرث پوراحمد محصول سال ۱۳۸۵ است. این فیلم به صورت سیاه و سفید منتشر و در جشنواره فیلم فجر و جشن خانه سینما در رشتههای کارگردانی، فیلم، فیلمنامه و بازیگری برنده جوایز مختلفی شدهاست. این اثر اقتباسی از کتابی به نام «شهر جنگی»به نویسندگی احمد یوسفزاده است.
پاداش سکوت
پاداش سکوت فیلمی به کارگردانی مازیار میری و نویسندگی فرهاد توحیدی ساخته سال ۱۳۸۵ است. فرهاد توحیدی برای این فیلم کاندیدای بهترین فیلمنامه و سیما تیرانداز برنده جایزه بهترین بازیگر نقش دوم زن از جشن خانه سینما شد. این فیلم اقتباسی از کتاب « من قاتل پسرتان هستم » به قلم احمد دهقان است.
غریب
غریب به کارگردانی محمدحسین لطیفی و به نویسندگی و تهیهکنندگی حامد عنقا محصول سال ۱۴۰۱ است. این فیلم دربارهی محمد بروجردی است که نقش او توسط بابک حمیدیان ایفا شدهاست. این فیلم براساس کتاب « محمد، مسیح کردستان » است. حال اینکه چرا اقتباس در زمینه دفاع مقدس کمرنگتر شدهاست شاید دلیل مشخصی نداشتهباشد اما شاید بازهم نظریه مولف در این زمینه بیتقصیر نباشد. اینکه فیلمسازان ما دوست دارند قصههای خودشان را روایت کنند؛ چیز بدی هم نیست. در زمینه دفاع مقدس اما بهلحاظ بالابودن هزینهها بهتر است از قصه و درست بودن اصول آن اطمینان حاصل شود. اقتباس راهحلی است بهمنظور اطمینان از قصه، هرچند فیلمساز هم نقش مهمی در روایت قصه دارد اما اگر فیلمنامه که ستون اصلی فیلم است به درستی بنا شود احتمال ساخت فیلمی بهتر بیشتر خواهد شد.