احتمالاً شما نیز در مورد بازاریابی شنیده‌اید و با آن آشنایی دارید. بازاریابی موضوعی است که سبب شده طی چند دهه اخیر، عرضه و فروش کسب‌وکارها، تغییرات زیادی را تجربه کند و تغییرات بزرگ و عمیقی در سودآوری آن‌ها رقم بزند. گستردگی موضوع بازاریابی به حدی بالاست که پرداختن به آن را تا حدی مشکل کرده، ولی می‌توان آن را از جنبه‌های خاص و منحصربه‌فردی زیر ذره‌بین قرار داد. در این مطلب می‌خواهیم به موضوع بازاریابی یا مارکتینگ بپردازیم و آن را از جنبه‌های مختلف با فروش و تبلیغات مقایسه کنیم.

مارکتینگ چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر کمی عمیق‌تر نگاه کنیم، خیلی زود پی می‌بریم که بازاریابی یک تعریف جامع ندارد و بسیاری از نوابغ و صاحب‌نظران علوم اقتصادی و دنیای کسب‌وکار، آن را با یک تعریف خاص به مخاطب ارائه کرده‌اند. اما اگر بخواهیم خیلی ساده و کلی، یک تعریف از آن ارائه دهیم، باید بگوییم که بازاریابی علم ارائه کالا یا خدماتی است که بر اساس آن بتوان یک مشتری را به نیاز و خواسته خود رساند.

بسیاری نیز بازاریابی را به اشکال دیگری تعریف کرده‌اند که ازجمله آن‌ها می‌توان گفت بازاریابی علم فروش است. این تعریف کوتاه و دقیق، بیانگر آن است که بازاریابی یک ابزار مکمل برای تبلیغات و همچنین یک روش مؤثر در فروش است. باید دقت کنیم که مفاهیم تبلیغات و فروش، رابطه نزدیکی با بازاریابی دارند. به همین دلیل سال‌هاست که متخصصان این حوزه روی تعاریف و کاربردهای مارکتینگ (و این سه موضوع در کنار هم) بحث و تبادل‌نظر دارند.

کاربرد و فایده بازاریابی چیست؟

برای درک بهتر کاربرد بازاریابی باید با موضوع فروش و اهمیت آن آشنا شویم. همان‌طور که احتمالاً می‌دانید، فروش در دنیای تجارت و کسب‌وکار، موضوعی بسیار مهم و حیاتی تلقی می‌شود. بزرگانی همچون دارن هاردی، نویسنده کتاب مشهور اثر مرکب، در کتاب دیوانگان ثروت ساز خود به این موضوع اشاره کرده است که چرا فروش برای یک شرکت موضوعی حیاتی و مهم است. فروش برای شرکت‌ها، اصلی‌ترین دلیل وجودی آن‌هاست. زیرا بدون فروش، یک شرکت نیز وجود ندارد.

اگرچه بازاریابی و تبلیغات روابط تنگاتنگی دارند، اما می‌توان این موضوع را نیز بیان کرد که بازاریابی برخلاف تبلیغات، فرآیندی است که از طریق آن، یک کسب‌وکار اقدام به ارائه محصولات یا خدمات خود به جامعه خاص‌تر و نزدیک‌تری از مشتریان می‌کند. درواقع باید تبلیغات را یک ارائه عمومی دانست و بازاریابی را نیز یک ارائه خصوصی که جامعه مشتریان خاصی را هدف می‌گیرد. مارکتینگ یا بازاریابی اگرچه تعاریف متعددی دارد، اما کاربرد و دلیل وجود آن کاملاً مشخص است؛ افزایش فروش از طریق یک فرآیند خاص و تأثیرگذارتر.

چه تفاوتی بین بازاریابی و مارکتینگ وجود دارد؟

اغلب این تصور وجود دارد که دو مفهوم یادشده با هم تفاوت دارند؛ بااین‌حال این دو مفهوم اصولاً یکی هستند و تنها تفاوت آن‌ها به فارسی و انگلیسی بودن کلمات آن‌ها مربوط می‌شود. همان‌طور که گفته شد، بازاریابی اغلب با مفاهیم دیگری مثل فروش و تبلیغات مقایسه می‌شود. برای درک بهتر ماجرا باید گفت که بازاریابی در کنار تبلیغات و فروش، سه عنصر اصلی در افزایش رشد یک کسب‌وکار هستند. فروش اصلی‌ترین مرحله فعالیت یک کسب‌وکار است که به کمک تبلیغات (ارائه عمومی) و بازاریابی (ارائه خصوصی) می‌توان آن را ارتقاء بخشید و بقای یک بیزینس را تضمین کرد.

رابطه بین بازاریابی، فروش و تبلیغات

در مقام مقایسه می‌توان گفت بازاریابی با فروش نیز تفاوت‌های مهمی دارد. فروش اصولاً یک فرآیند ساده و عاری از پیچیدگی‌های موجود در بازاریابی است. مرحله فروش اصولاً مرحله‌ای است که مشتری به دنبال فروشنده است، درحالی‌که در فرآیند مارکتینگ، این فروشنده است که مستقیم یا غیرمستقیم، به دنبال مشتری می‌گردد.

در بازاریابی، بازاریاب اصولاً باید مهارت و تخصص بالایی برای فهم ارزش کالا یا خدمات داشته باشد و بتواند به‌واسطه دیدار حضوری یا غیرحضوری، چنین ارزش‌هایی را برای مشتری بیان کند و تأثیرات آن را نیز مشخص سازد. همچنین بین تبلیغات و فروش نیز روابط نزدیکی وجود دارد و این دو مفهوم از جهات مختلفی قابل‌مقایسه هستند.

اصولاً هدف از تبلیغات، ارائه و شناساندن یک کالا یا خدمات به تمام مخاطبین است؛ تبلیغات، فرآیندی با رویکرد عامه‌پسندانه است که تلاش دارد نیاز مخاطب را هدف قرار دهد و با برانگیختن حس مشتری نسبت به کالا یا خدمات معرفی‌شده، وی را از یک مخاطب به یک مشتری تبدیل کند. همچنین ذکر این نکته لازم است که تبلیغات تأثیر مستقیم بر فروش یک کالا یا خدمات دارد.

تصورات غلط درباره بازاریابی

بعد از بررسی مفهوم مارکتینگ یا بازاریابی و همچنین بررسی رابطه آن با تبلیغات و فروش، بد نیست نگاهی به تصورات غلطی که اغلب در مورد بازاریابی وجود دارد نیز بپردازیم. متأسفانه باوجود اینکه بازاریابی یک علم بوده و تأثیر آن به‌وضوح قابل‌مشاهده است، اما رفتار اشتباه و غیرتخصصی تیم بازاریابی سبب می‌شود تا تصور عامه از بازاریابی، تحت تأثیرات منفی قرار گیرد.

بازاریابی روشی حیله‌گرانه برای جذب مشتری با استفاده از قدرت کلام و تحت‌تاثیر قرار دادن فرد است.

پاسخ : دلیل به وجود آمدن این تصور در عامه مردم، تخصصی رفتار نکردن تیم بازاریابی است. آن‌ها نمی‌دانند که باید مفاهیم پایه و اصلی علم بازاریابی را درست درک کنند و با تطبیق نیاز مشتری نسبت به کالا و خدمات عمل کنند.

بازاریابی یک بخش اضافه، لوکس و کم‌کاربرد است که صرفاً بودجه زیادی به خود اختصاص می‌دهد، اما خروجی آن ناچیز است.

پاسخ : تیم مارکتینگ در یک شرکت باید اولویت اول خود را بر شناسایی مشتری مناسب یک کالا یا خدمات قرار داده و در گام بعدی، نیازهای این مشتری را درک کنند تا بتوانند در گام سوم، نیاز مشتری را به کالا یا خدمات خود تطبیق دهند.

سخن نهایی

در این مطلب مفهوم بازاریابی موردبحث قرار گرفت و کاربرد و فواید آن بیان شد. همچنین رابطه بازاریابی با تبلیغات و فروش در کنار تأثیر این سه مفهوم بر یکدیگر موردبررسی قرار گرفت. به‌عنوان سخن پایانی باید گفت که مارکتینگ یک روش آزموده شده و مطمئن برای افزایش فروش است که اگر بتوان آن را به‌صورت اصولی و منطبق با استانداردهای جهانی پیاده‌سازی کرد، بی‌شک تأثیر فوق‌العاده آن بر یک کسب‌وکار قابل‌مشاهده است. مجله آسمونی یکی از بهترین رسانه‌های مدرن فارسی‌زبان است که با ارائه مطالب مختلف در حوزه سینما، فرهنگ، هنر، ورزش، تاریخ و ده‌ها موضوع دیگر توانسته است یک مرجع تخصصی برای کسانی باشد که به خواندن مطالب این حوزه علاقه‌مند هستند.

برچسب ها : بازاریابی,مارکتینگ