اگر زخم بستر با عفونت همراه شود، باقی بدن نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

دلایل ایجاد زخم بستر

زخم بستر زمانی ایجاد خواهد شد که فشار زیادی و طولانی مدتی بر پوست وارد شود. این موضوع باعث کاهش جریان خون به ناحیه شده و بدون وجود خون کافی با مردن پوست و ایجاد زخم مواجه می شویم. اگر یکی از شرایط زیر برای شما صادق است احتمال ابتلا به زخم بستر در شما بیشتر خواهد بود:

• استفاده از ویلچر یا ماندن در تخت برای مدت زمان طولانی
• داشتن سن بالا
• عدم توانایی حرکت بخش های بخصوصی از بدن بدون کمک
• ابتلا به یک بیماری که جریان خون را متاثر میکند (مانند دیابت یا بیماری های عروقی)
• ابتلا به بیماری آلزایمر یا مشکلات دیگری که وضعیت روانی شما را تحت تأثیر قرار می دهد.
• داشتن پوست نازک و شکننده
• عدم توانایی در کنترل ادرار یا مدفوع
• عدم دریافت مواد غذایی کافی

مراقبت های خانگی زخم بستر

مراحل اول و دوم زخم بستر معمولاً با مراقبت‌های دقیق قابل درمان خواهند بود. وقتی زخم بستر در مرحله سوم و چهارم باشد، درمان سخت تری خواهد داشت و بهبود آن نیز به مدت زمان طولانی نیاز خواهد داشت. در اینجا به نکاتی درباره مراقبت های خانگی از زخم بستر خواهیم پرداخت.

فشار وارده بر یک ناحیه را کاهش دهید.

• از بالشها یا تشک های مخصوص به منظور کاهش فشار در یک ناحیه از بدن استفاده کنید؛ بعضی تشک ها مانند تشک پر شده از آب یا هوا می‌تواند به این فرآیند کمک کند. اینکه از چه نوع بالش یا تشکی استفاده می کنید به زخم شما و اینکه تا چه زمانی در تخت یا روی ویلچر خواهید بود، بستگی دارد. با پزشکتان صحبت کنید و نظر او را درباره گزینه های مختلفی که می تواند برای شما بهتر باشد (از جمله شکل و نوع مواد مصرفی در بالش یا تشک) را بخواهید.
• حالت خود را به صورت مرتب تغییر دهید؛ اگر روی ویلچر می نشینید، سعی کنید تا هر ۱۵ دقیقه موقعیت خود را تغییر دهید و اگر روی تخت دراز کشیده اید باید هر دو ساعت حرکت کنید.

همانطور که پزشکتان دستور داده است از زخم تان مراقبت کنید؛ به منظور پیشگیری از بروز عفونت زخمتان را تمیز کنید و هر زمان که پانسمانتان را عوض میکنید زخمتان را نیز تمیز کنید.

• اگر زخم بستر در مرحله اول قرار داشته باشد، می توانید آن را با آب و صابون ملایم بشویید. در صورت نیاز از کرم مرطوب کننده برای محافظت از پوست ناحیه متاثرشده در مقابل مایعات بدن استفاده کنید و برای این کار نظر پزشکتان درباره نوع کرم مرطوب کننده را بخواهید.
• زخم بستری که در مرحله دوم قرار دارد را باید با محلول آب و نمک تمیز کنید تا بافت مرده و شل شده از روی محل برداشته شود و یا اینکه پزشکتان ممکن است یک ماده تمیز کننده به خصوص را پیشنهاد کند.
• از مواد شوینده با پایه هیدروژن پروکساید یا یودین استفاده نکنید، چرا که آنها می‌تواند باعث ایجاد آسیب به پوست شوند.

از ایجاد آسیب یا اصطکاک بیشتر پوست خودداری کنید.

• روی ملحفه خود را با پودر ملایم بپوشانید تا بین پوست و ملحفه اصطکاک ایجاد نشود
• به هنگام حرکت، از سر خوردن یا کشیدن پوست بر روی ملحفه خودداری کنید. سعی کنید از موقعیت هایی که باعث وارد شدن فشار بیشتر بر زخم بستر می‌شود، خودداری کنید.
• با تمیز و مرطوب نگه داشتن پوست از آن مراقبت کنید
• هر روز پوستتان را مورد معاینه قرار دهید تا نشانه های بروز زخم فشاری را در اولین روزهای ایجاد ببینید. از یک فرد قابل اطمینان بخواهید تا قسمتهایی از بدنتان را که خودتان قادر به دیدن آن نیستید، معاینه نماید
• اگر تغییری در زخم فشاری ایجاد شد و یا یک زخم جدید تشکیل شد، آن را با پزشکتان در میان بگذارید

مراقب سلامتی خود باشید.

• غذاهای سالم مصرف کنید؛ مصرف مواد مغذی مناسب به بهبود زخم کمک می کند.
• وزنتان را در حالت ایده‌آل حفظ کنید
• استراحت مناسبی داشته باشید
• نظر پزشکتان را درباره انجام تمرین ورزشی سبک و کششی بخواهید، چراکه این کار می تواند به بهبود گردش جریان خون منجر شود.
• پوست زخم بستر یا اطراف آن را ماساژ ندهید، چراکه این کار منجر به ایجاد آسیب بیشتری خواهد شد.

همچنین از بالشت های به شکل دونات یا حلقه ای استفاده نکنید، این بالش ها باعث کاهش جریان خون به ناحیه و ایجاد زخم بستر خواهد شد.

چه زمان با پزشک تماس بگیرم؟

اگر با تاول یا زخم‌باز مواجه شدید، با پزشک متخصص زخم بستر تماس بگیرید؛ اگر با نشانه های عفونت مانند موارد زیر مواجه شدید بلافاصله به دنبال شماره تماس پزشکتان باشید:

• بوی گند از زخم بستر
• ترشح چرک از زخم
• قرمزی و حساسیت اطراف زخم
• قرمزی و تورم پوست نزدیک زخم
• تب

اقدامات پزشکی برای زخم بستر

پانسمان زخم بستر

از مدل های ویژه پانسمان زخم بستر برای پوشاندن زخم استفاده کنید؛ این کار جلوی عفونت را گرفته و باعث حفظ رطوبت زخم و کمک به بهبود آن میشود. نظر پزشکتان درباره نوع پانسمان مصرفی را بخواهید. با توجه به اندازه اینکه زخم در چه مرحله‌ای است، ممکن است از یک نوار، گاز استریل، ژل، فوم یا انواع دیگری از پانسمان استفاده کنید.

دبریدمان بخش های آسیب دیده

گاهی اوقات لازم است تا به منظور کمک به فرآیند بهبود زخم بستر، بخشی از بافت های مرده زخم بستر برداشته شود که این فرآیند تحت عنوان دبریدمان زخم بستر شناخته می شود. اگر مقدار اندکی از بافت مرده در زخم بستر وجود داشته باشد، می‌توان آن را با استفاده از ابزارهای استفاده شده در پانسمان زخم، از محل زخم بستر جدا کرد. مقادیر بیشتر بافت های مرده در زخم بستر با استفاده از موارد زیر تحت دبریدمان قرار می گیرد:

• جریان پرفشار آب
• امواج صوتی
• ابزار جراحی مانند تیغ جراحی

باید از ماده بی حسی موضعی به منظور بی حس کردن ناحیه اطراف زخم استفاده شود تا فرآیند دبریدمان باعث ایجاد درد در بیمار نشود.

جراحی

زخم های فشاری شدید شاید به خودی خود درمان نشود؛ اگر چنین باشد می توان با استفاده از جراحی محل زخم را بسته و به تسریع فرآیند بهبود و حداقل سازی احتمال ایجاد عفونت کمک کرد. روند جراحی زخم بستر عبارت است از:

• پاکسازی زخم و بستن آن با چسباندن لبه های زخم به یکدیگر
• پاکسازی زخم و استفاده از بافت های سالم پوست (از نقاط دیگر بدن) برای بستن زخم بستر

با توجه به وضعیت ضعیف سلامتی افرادی که به زخم بستر مبتلا می شوند، جراحی می تواند فرآیند چالش برانگیزی باشد. خطراتی که بعد از جراحی ممکن است وجود داشته باشد عبارتند از:

• جوش نخوردن بافت پیوند زده شده
• مسمومیت خونی
• عفونت استخوانی
• آبسه
• ترومبوز وریدی عمقی

اگر گزینه جراحی برای رفع مشکلتان پیشنهاد شد، درباره مزایا و خطرات آن از پزشکتان بپرسید.