در نهضت ایجاد و احداث جنگل‌های همگن با اقلیم، نهال‌کاری و ایجاد جنگل‌های دست‌کاشت و همچنین حفظ و مراقبت از آنها، علاوه بر افزایش پوشش سبز، به کاهش آلودگی هوا کمک کرده و به‌عنوان ابزاری برای آرامش و سعادتمندی نسل‌های امروز و فردا به‌شمار می‌آیند. جنگل‌ها از این حیث برای ما اهمیت بالایی دارند، زیرا هر هکتار جنگل، سالانه قادر به ذخیره‌سازی هزار تا 2هزار مترمکعب آب است. زمان نفوذ یک لیتر آب در جنگل حدود ۷ دقیقه و در اراضی کشاورزی ۴۶ دقیقه است، در حالی که در مناطق غیرجنگلی این زمان به حدود ۴ ساعت افزایش می‌یابد.

کاشت درختان مناسب در مکان‌های صحیح باید برای تمام نقاط کشور مدنظر قرار گیرد. اگر درخت نامناسبی در محلی ناهمگن با اقلیم کاشته شود، می‌تواند بیش از آنکه سودمند باشد، ضررآور باشد. مطالعات نشان داده‌اند که بهترین حافظان و احیاکنندگان جنگل‌ها، جوامع محلی هستند که نقش کلیدی در موفقیت پروژه‌های نهال‌کاری ایفا می‌کنند و اغلب این جنگل‌نشینان هستند که بیشترین بهره را از نگهداری از جنگل‌ها در آینده می‌برند.

اما آنچه امروزه تحت‌عنوان «تنفس جنگل» مشاهده می‌شود، این است که به نام «طرح تنفس جنگل»، متاسفانه تنه، شاخه و سرشاخه‌ها از جنگل‌ها خارج می‌شوند. این‌گونه طرح‌ها قبل از اینکه به جنگل کمک کنند، موجب نابودی آن می‌شوند. زیرا برداشت تنه، شاخه و سرشاخه و برگ درختان از جنگل‌های طبیعی به‌هیچ‌وجه مجاز نیست. برداشت این منابع به‌عنوان سوخت و ... در جنگل‌های زاگرس و سایر جنگل‌های هیرکانی، تعریف اکوسیستم طبیعی جنگل را خدشه‌دار کرده و مفهوم تولیدکنندگان اکوسیستم (یعنی گیاهان)، تجزیه‌کنندگان (یعنی میکروارگانیسم‌ها) و مصرف‌کنندگان اکوسیستم (یعنی جانوران) را زیرسوال می‌برد. جنگلی سالم است که بتواند درختان و تمامی گیاهان و جانوران موجود در خود را حفظ کند. اگر خواستار بقای گونه‌های گیاهی و جانوری موجود در جنگل‌ها هستیم، باید به فکر سلامت جنگل‌های خود باشیم.

اگر قصد داریم جنگل‌کاری کنیم، شیوه‌ای که هم‌اکنون در ایران متداول است، یعنی کاشت درختان در چاله‌هایی ردیفی و با فاصله معین، کاملا اشتباه است. احداث جنگل مراحل مختلفی دارد که ابتدا شامل انتخاب گونه مناسب همگن با اقلیم هر منطقه است. اگر گونه درخت به‌درستی انتخاب نشود، حتی اگر سایر عملیات با دقت و مراقبت زیادی انجام شود، باز هم به هدف موردنظر نخواهیم رسید. نکته بسیار حائزاهمیت دیگر این است که برای ایجاد جنگل‌های آمیخته، بهتر است بذر و نهال‌های مختلف درختان جنگلی که مناسب با شرایط رویشگاهی محل نهال‌کاری هستند، به‌طورمخلوط کشت شوند و نه اینکه فقط یک گونه درخت یا نهال غرس شود.

 متاسفانه آنچه امروزه در جنگل‌ها مشاهده می‌شود، این است که در سال‌های گذشته بین واژه‌های «اقتصاد» و «محیط زیست»، این بخش محیط‌زیست بوده که آسیب دیده است. اگر هر یک از این واژه‌ها در جایگاه خود قرار می‌گرفت، جنگل‌ها در ارتفاعات به ویلا و باغ تبدیل نمی‌شدند. درختان جنگلی در هنگام رشد، دی‌اکسیدکربن را از هوا جذب می‌کنند و کاشت درخت و احیای جنگل می‌تواند به‌عنوان یک تکنیک مهندسی زمین برای حذف CO۲ از جو مورد استفاده قرار گیرد. اما هنگامی که جنگل‌ها به‌عنوان ابزاری اقتصادی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، غافل از این هستیم که با این کار به نابودی آب، هوا و خاک کمک می‌کنیم.

برای اینکه بتوانیم به محیط‌زیست کمک کنیم و جنگل‌ها را احیا کنیم و زندگی با نشاط‌تری را تجربه کنیم، باید شرایطی را برای جنگل‌کاری رعایت کنیم که عبارتند از: اول، حداقل رطوبت نسبی هوا کمتر از ۵۰ درصد نباشد؛ دوم، مجموع بارندگی در 4 ماه خرداد، تیر، مرداد و شهریور که ماه‌های حساس برای رویش گیاه هستند، از ۱۰۰میلیمتر کمتر نباشد.

نکته مهم این است که جنگل‌کاری (ایجاد جنگل‌های جدید همگن با اقلیم یا احیای پوشش جنگلی) به‌طورمستقیم بخشی از مدیریت منابع آب محسوب می‌شود؛ زیرا پوشش گیاهی و جنگل‌ها نقش بسیار مهمی در چرخه آب دارند.

در ارتباط با احداث جنگل‌های همگن با اقلیم، من طرحی را تهیه، تنظیم و تدوین کرده‌ام که در مرکز تحقیقات جنگل‌ها و سازمان منابع‌طبیعی نیز مورد بررسی قرار گرفته است و در آینده نزدیک به‌عنوان پایلوت کشوری در شهرستان دماوند اجرا خواهد شد.