ضعف روابط عمومی‌ها عامل پنهان‌کاری است
خسرو رفیعی - رئیس انجمن روابط عمومی ایران
در طول سال‌های اخیر، گسترش شبکه‌های مجازی، رسانه‌های دیجیتال و پایگاه‌های خبری موجب شده آگاهی مردم افزایش یابد. آنها حق‌وحقوق خود را از سازمان‌های بزرگ کشور بیشتر کرده و انتظار دارند متولیان امر پاسخگو باشند.
ضعف سازمان‌ها در به ثمر نشستن پروژه‌ها، ارائه خدمات مطلوب، انتخاب مدیران و کارشناسان شایسته، هرگونه فعالیتی را بسیار سست و ناپایدار کرده است. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سازمان‌ها، عدم‌انتخاب مدیر توانمند در بخش روابط عمومی برای پاسخگویی، درخواست از متخصصان و ارائه راه‌حل است.
اگر وزیر، مدیرعامل یا هر مسئولی چه در سازمان‌های دولتی و چه در سازمان‌های خصوصی دیگر، خود را در برابر نوع و میزان خدماتی که به مردم ارائه می‌دهد، مسئول نداند، تمام زیرمجموعه‌های خود از جمله روابط عمومی سازمان را همگون با یک نگرش اصولی نمی‌تواند سازمان‌دهی کنند.
این موضوع اساس تحولی است که باید در روابط عمومی ایجاد شود. اگر ارتباط سالم و موثر و دو سویه بین مردم و سازمان برقرار نشود که تاکنون به همین روش بوده، سازمان تهی شده و ارتباط منفعل روابط عمومی‌ها با رسانه‌های جمعی و مردم از بین می‌رود.
آیا در طول چهل سال گذشته، سازمان‌های ما تعریف درستی از روابط عمومی داشته‌اند. بدیهی است کتاب‌های با ارزشی چاپ شده و در دروس دانشگاهی به آن پرداخته شده و در تعریف نمودار سازمان‌ها از این بخش سخن بسیار گفته شده است.
اما یک روابط عمومی حرفه‌ای باید بتواند با استفاده از نرم‌افزارهای ایجاد شده و رسانه‌هایی که در اختیار دارد، تصویری مثبت برای سازمان خود ایجاد کند و استراتژی‌های ویژه برای توسعه برند هر شرکت داشته باشد و باید مخاطبان هدف سازمان خود را شناسایی کرده و توسعه و تولید محتوا را برای هدف و تصویر مثبتی از سازمان ایجاد کنند.
یک متخصص روابط عمومی باید بتواند بررسی محیطی موثری داشته باشد و نقش مهمی در شناخت محیط پیرامون سازمان خود ایفا کند و بتواند برای تصمیم‌گیران سازمان خود آنچه نیاز دارند، جمع‌آوری کنند. یک متخصص روابط عمومی باید همیشه در خدمت سازمان خود باشد. او ساعت کاری مشخص ندارد و تمام‌وقت باید حساسیت جامعه را برای پاسخگویی درک کند.
به‌راستی روابط عمومی‌های با چه میزان مفهوم ارتباط را برای خود تعریف کرده‌اند؟ آیا تعریف واضحی از آن در ذهن خود و مخاطبان ایجاد کرده‌اند. شک دارم بعد از فکر کردن پاسخ درستی برای بیشتر روابط عمومی خود داشته باشیم. به‌راستی برای چه منظور سازمان‌های ما به روابط عمومی نیاز دارند و مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت می‌کنند؟ ارتباط فرآیندی است که برای اعتمادسازی و جلب اطمینان به آن نیاز داریم.
دکتر نطقی، استاد بی‌نظیر روابط عمومی می‌گوید هر سازمانی شایسته همان روابط عمومی است که دارد و اگر می‌خواهیم سازمانی را بشناسیم باید مدیر روابط عمومی آن را بشناسیم. آنچه از این پند می‌فهمیم این است که سازمان‌های ما روابط عمومی را نمی‌شناسند و برای توجیه خود آن را نیاز دارند. امروز روابط عمومی‌های ما به‌جای کار حرفه‌ای، سپر بدرفتاری مدیران و مسئولان خود شده‌اند و کارهای اشتباه آنها را پنهان می‌کنند. ما بحران داریم و رفتار مخرب این دو با هم متفاوت است. نتایج رفتار بد را باید پیش‌بینی کرد و رفتارهای غیراخلاقی را باید اصلاح کرد. سازمان‌های ما در پشت روابط عمومی‌ها، رفتارهای غلط خود را تکرار و ضعف‌های خود را پنهان می‌کنند و روابط عمومی با تبلیغات نادرست، این ضعف‌ها را توجیه می‌کنند. یادمان باشد مردم ما به‌ویژه نسل جدید را نمی‌توان به‌سادگی فریب داد.
مدیریت و مسئولیت در یک سازمان، نیاز به تقویت و آشنایی به نحوه مدیریت دارد و نباید به‌راحتی هر فرد ناآگاهی را برای رهبری تعیین کنیم که نتیجه آن را مشاهده می‌شود. ما ابتدا باید مهارت‌های رهبری را بدانیم تا بتوانیم یک مدیر شایسته روابط عمومی را انتخاب کنیم.
مثال ساده آن، مدیریت در بخش آب کشور است. وضعیت را به‌جایی کشانده‌ایم که تکلیف خود را برای مقابله با بحران آب نمی‌دانیم. قطعا سال ۱۴۰۴ یکی از سخت‌ترین سال‌های مواجه به کمبود آب است که روابط عمومی نقش بسیار مهمی در مقابله با آن باید ایفا کند. عدم‌مدیریت اصولی بر بخش آب کشور و درنتیجه مجبور شدن به انتقال آب از سر شاخه‌های دیگر برای آب شرب مرکز کشور موجب از بین رفتن سایر مناطق خواهد شد. دشت قزوین از بین رفته همان‌گونه که در شرق تهران این فاجعه برای دشت‌های گرمسار و ورامین به وجود آمده و هر روز شاهد فرونشست زمین‌های بیشتر مناطق کشور هستیم.
عدم‌استفاده از مشارکت مردم و همراهی همه سازمان‌های ذی‌ربط، مشکلات این صنعت را بزرگ‌تر می‌کند، وقتی اطلاعاتی که به مردم می‌دهیم، غلط است، قطعا باید متوجه آسیب‌های آینده آن باشیم.
اگر عدالت را چاشنی فعالیت‌های خود کنیم، رفتار عادلانه با مردم را در نظر بگیریم و با این حرکت می‌توانیم حرفه‌ای بودن، وقار، احترام را به‌دست آورده و در جهت تصمیم‌گیری درست و ارتباط شفاف حرکت کنیم.
روابط عمومی سوپاپ اطمینان سازمان است، به‌شرط آنکه ضعف‌ها و اشتباهات را اصلاح خود را پشت این نارسایی‌ها پنهان نکند. قبول کنیم که ضعف بسیار داریم و با آشکارشدن راه برای اصلاح آن بسیار سخت‌تر می‌شود.
با آرزوی آنکه هر چه زودتر این مشکلات را درک کرده و برای آن راه‌حل پیدا کنیم و اجازه ندهیم بحران‌ها بیشتر شود. اعصاب و روان مردم را به بازی نگیریم و برای اصلاح ساختارها، آمایش سرزمین، مدیریت پایدار از توان علمی روابط عمومی بیشتر بهره‌مند شویم. روابط عمومی حرفه‌ای نباید تضعیف شده و سررشته کار را از دست بدهد. فریب، دروغ و پنهان‌کاری ما را به سر منزل مقصود نمی‌رساند.
