مس یکی از فلزات اساسی مهم در جهان است که نقش مهمی در توسعه صنایع گوناگون و حرکت به‌سمت فناوری‌های نوین ایفا می‌کند. این فلز به‌دلیل ویژگی‌هایی نظیر هدایت الکتریکی و حرارتی بالا و مقاومت در برابر خوردگی و دوام، جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف از جمله انرژی، ساخت‌وساز، خودرو و الکترونیک دارد.

 با گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر و حرکت به‌سمت اقتصاد سبز، تقاضا برای مس بیش از پیش افزایش یافته است. در ادامه به بررسی وضعیت تولید مس، ظرفیت معادن، چالش‌های استخراج در آینده و پیش‌بینی نرخ آن می‌پردازیم.

وضعیت تولید جهانی و ظرفیت معادن مس

براساس گزارش‌های اخیر، تولید معادن مس جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی رشد قابل‌توجهی داشته است. در نیمه نخست این سال، تولید کنسانتره مس با افزایش ۲ درصدی و تولید به روش استخراج حلالی و الکترووینینگ (SX-EW) با رشد ۷ درصدی مواجه بوده، در مجموع تولید جهانی مس حدود ۳.۱ درصد افزایش نشان داده است.

ظرفیت معادن مس نیز به ۲۱ میلیون و ۳۲۹ هزار تن رسیده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد ۴.۲ درصدی را نشان می‌دهد. این افزایش ظرفیت عمدتا به‌دلیل توسعه پروژه‌های معدنی جدید در کشورهایی مانند کنگو و مغولستان بوده است.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تولید معادن مس تا پایان سال ۲۰۲۴ میلادی با رشد ۱.۷ درصدی همراه خواهد بود و در سال ۲۰۲۵ میلادی این رشد به ۳.۵ درصد خواهد رسید.

پروژه‌های بزرگی مانند معدن «کاموا-کاکولا» در کنگو و «ایوتولغوی» در مغولستان از جمله پروژه‌هایی هستند که به افزایش ظرفیت تولید جهانی کمک می‌کنند. این در حالی است که بسیاری از معادن قدیمی با کاهش عیار سنگ مواجه شده‌اند که استخراج مس را چالش‌برانگیزتر کرده است.

سختی‌های استخراج مس در آینده

یکی از چالش‌های اساسی پیش‌روی صنعت مس در آینده، کاهش عیار سنگ‌های معدنی است. در بسیاری از معادن قدیمی، ذخایر باکیفیت به پایان رسیده و تولیدکنندگان مجبور به استخراج از ذخایر کم‌عیارتر شده‌اند. این موضوع به‌معنای افزایش هزینه‌های استخراج و نیاز به فناوری‌های پیشرفته‌تر برای بهره‌برداری است. علاوه بر این، معادن جدید اغلب در مناطق دورافتاده و سخت‌دسترس قرار دارند که این مسئله نیز هزینه‌های لجستیک و زیرساختی را افزایش می‌دهد.

یکی دیگر از مشکلات صنعت مس، افزایش مقررات زیست‌محیطی است. استخراج مس فرآیندی پرهزینه و انرژی‌بر است که تاثیرات زیست‌محیطی زیادی به‌همراه دارد. کشورهایی که معادن مس در آنها قرار دارند، برای کاهش اثرات زیست‌محیطی قوانین سختگیرانه‌تری اعمال کرده‌اند که ممکن است بر سرعت توسعه پروژه‌های جدید تاثیر بگذارد.

پیش‌بینی نرخ مس در آینده

افزایش تقاضا برای مس در صنایع نوظهور و انرژی‌های تجدیدپذیر باعث شده است که تحلیلگران چشم‌انداز مثبتی برای نرخ این فلز در آینده داشته باشند. تحلیلگران بانک امریکا پیش‌بینی کرده‌اند که نرخ مس تا سال ۲۰۲۶ میلادی به حدود ۱۲ هزار دلار در هر تن خواهد رسید. سیتی‌گروپ نیز برآورد مشابهی ارائه داده است و دلیل اصلی افزایش نرخ را رشد تقاضا در بخش‌هایی مانند تولید خودروهای برقی و توسعه زیرساخت‌های انرژی سبز می‌داند.

تقاضای روزافزون برای مس در صنایع مختلف، از جمله ساخت باتری‌های لیتیوم ـ یونی، توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی، نقش مهمی در افزایش نرخ این فلز داشته است. برای مثال، هر خودروی برقی به‌طورمتوسط حدود ۸۰کیلوگرم مس نیاز دارد که این مقدار چندبرابر بیشتر از خودروهای سوخت فسیلی است. این امر نشان می‌دهد که با رشد بازار خودروهای برقی، تقاضا برای مس نیز به‌طورقابل‌توجهی افزایش خواهد یافت.

چالش‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت مس

باوجود چشم‌انداز روشن برای آینده مس، این صنعت با چالش‌های جدی نیز روبه‌روست. یکی از مشکلات مهم، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان برای توسعه پروژه‌های جدید است. برآوردها نشان می‌دهد که صنعت مس تا سال ۲۰۳۴ میلادی به سرمایه‌گذاری بیش از ۲۵۰میلیارد دلار نیاز خواهد داشت. این سرمایه‌گذاری‌ها عمدتا برای توسعه معادن جدید، بهبود فناوری‌های استخراج و کاهش اثرات زیست‌محیطی موردنیاز است. در مقابل، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این صنعت نیز چشمگیر است. کشورهایی که منابع غنی مس دارند، می‌توانند با جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و توسعه زیرساخت‌های معدنی، سهم بیشتری از بازار جهانی مس را به خود اختصاص دهند. همچنین، شرکت‌هایی که توانایی کاهش هزینه‌های استخراج و بهبود بهره‌وری را دارند، می‌توانند در این بازار رقابت‌پذیرتر باشند.