افسردگی و ابزارهای الکترونیک
قربانعلی تنگ شیر - مدرس دانشگاه
ارتباطات در جهان کنونی با سرعت لحظهای در حال پیشرفت است و انسانها ناگزیر به استفاده از آنها هستند و در این میان استفاده درست به کمک داشتن سواد رسانهای مناسب میتواند ما را از آسیبهای آنها دور نگاه دارد. به ویژه در خانوادهها و مدارس که از مهمترین جاهای استفاده از ابزارهای هوشمند امروزی است.
نقاط مثبت
-شبکههای اجتماعی امکان برقراری ارتباط سریع و آسان با دوستان، خانواده و افراد جدید را فراهم میکنند.
-کاربران توانایی بالا بردن آگاهی عمومی را دارند به کمک دسترسی به اخبار و محتواهای آموزشی و مقالات
-تبادل نظر و مشارکتسازی برای ارتقای آگاهی اجتماعی به کمک مشارکت در مباحث اجتماعی و فرهنگی
-ابراز خلاقیت و استعدادهای فردی با به اشتراک گذاشتن آثار هنری و نوشتههای موثر
-ایجاد فرصتهای شغلی و تعاملات کسب و کار با ارتباط با مشتریان
نقاط منفی
-افزایش اضطراب و افسردگی، استفاده مداوم از شبکههای اجتماعی ممکن است منجر به افزایش حس تنهایی، اضطراب و افسردگی شود به ویژه هنگام مقایسه خود با دیگران
-اعتیاد به استفاده بسیاری از کاربران و استفاده مکرر از شبکههای اجتماعی وابسته میشوند که این موضوع میتواند به کاهش بهرهوری و مشکلات خواب منجر شود
-انتشار اطلاعات نادرست، شبکههای اجتماعی میتوانند بستری برای انتشار اخبار جعلی و اطلاعات نادرست باشند که میتوانند به گمراهی افراد و ایجاد ترس بینجامد.
-حفاظت از حریم خصوصی، کاربران ممکن است از حریم خصوصی خود بیخبر باشند و اطلاعات شخصیشان ممکن است بدون مجوز در دسترس دیگران قرار گیرد.
-تاثیرات منفی بر روابط واقعی، استفاده زیاد از شبکههای اجتماعی ممکن است به کاهش تعاملات و ارتباطات واقعی منجر شود وقت کمتر ی را با دوستان و خانواده بگذارند باید تعادل مناسبی بین فعالیتهای آنلاین و زندگی واقعی خود برقرار کنند.
-در خانوادهها باعث کاهش ارتباطات واقعی میشود و فاصله عاطفی را زیاد میکند وگفتوگوهای رودررو را کاهش میدهد.
-اضطراب و استرس به ویژه در جوانان زیادتر میشود و خود را با دیگران مقایسه میکنند این به خاطر استفاده مداوم از شبکههای اجتماعی و ابزارهای الکترونیک است.
-اختلال در خواب، وخواب ناکافی و تاثیرات جسمی روحی از آثار منفی بسیار بد استفاده بیش از حد شبکههای اجتماعی است.
-سلامت جسمی بر اثر نشستن طولانی مدت و عدم فعالیتهای جسمانی باعث چاقی بیماریهای قلبی و اختلالات اسکلتی وعضلانی منجر میشود.
-سوق دادن جوانان و رفتارهای پرخطر با دسترسی آسان به محتواهای نامناسب و خطرناک
راهکارهایی برای کنترل و مدیریت بهتر
-محدودیت زمانی؛ والدین باید برای فرزندان حتما محدودیت زمانهای مشخصی تعیین کند.
-الگوی رفتاری خود والدین هم با ایجاد تعادل و زمانبندی مناسب به فرزندان خود نشان دهند که چگونه و چقدر باید از شبکههای اجتماعی استفاده کنند.
-گفتوگو و آگاهی بخشی، والدین باید با فرزندان خود در باره مضرات و معایب و استفاده بیرویه از ابزارهای الکترونیک صحبت کنند و خطرات آنلاین حقوقی و مسئولیت را به آنها آموزش دهند.
- باید گردشهای خانوادگی و ورزش همگانی در خانواده توسعه یابد.
-استفاده از ابزارهای کنترل، استفاده از نرمافزارها و اپلیکیشنها میتوانند به والدین کمک کند تا نظارت بیشتری بر زمان و نوعی محتوایی که فرزندشان مصرف میکنند، داشته باشند.
-استفاده صحیح از ابزارهای الکترونیک کمک میکنند که فرزندان ما بتوانند فضایی امن و سالم داشته باشند و مزایا و امکانات خوبی برای آنها به ارمغان بیاورد.
-برای کودکان زیر ۱۳ سال به هیچ عنوان گوشی هوشمند تهیه نکنید باید از ابزارهای الکترونیک پدر و مادر با نظارت آنها استفاده کنند زیرا شکاف نسلی را زیاد میکند چون بچههای ما همه شاکی هستند و هم ناراضی و این از دوران کودکی شروع میشود، کنار هم هستیم ولی حضور فیزیکی نداریم بچهها به تنهایی در اتاق خودشان هستند، دور میز غذا نیستیم، جدا غذا میخوریم، والدین هم در حد ضرورت صحبت میکنند نه بیشتر، احساس و علاقه واقعی هم وجود ندارد، انسان مدرن امروز انسان تنهایی است آرامش خود را خرج آسایش نسبی میکند. زیرا اضطراب ما در بسیاری از اختلالات است باید از اضطراب دوری کرد که به افسردگی منتهی نشود. برای جلوگیری از این روند میتوان اقداماتی آگاهانه انجام داد. بهعنوان نمونه خبرهای تلخ و تکان دهنده را قبل از خواب نبینیم، انزوای فردی و خود بزرگ بینی در نسل زد ما بیشتر دیده میشود و برای استفاده بیش از حد ابزارهای هوشمند، گوشه نشینی میکنند و نبودن در جمع با ولگردی در دنیای مجازی به اوج خود میرسد فرزندان ما در ۱۲ سال آموزش با ۱۶ هزار ساعت کار در معرض آموزشهای متضاد خانواده و آموزش و پرورش هستند. به یاد داشته باشیم که فرزندان ما چیزی را که ما به عنوان والدین میگوییم را نمیشنوند که بلکه آنها تنها به رفتارهای والدین و بزرگترها توجه داشته و ما را میبینند و از ما الگو میگیرند. با این تعبیر کودکان ما از ما الگو میگیرند نه از مدارس و محیط آموزشی. علاوه بر موارد یاد شده؛ رسانههای اجتماعی در هر شرایط مفید و سودمند بوده و ما باید راههای استفاده درست از آن را بیاموزیم. با سواد رسانهای مناسب میتوان به این مهم رسید. بدون شک درصورت بیتوجهی به الزامات استفاده از رسانههای اجتماعی و غوطهور شدن در این فضا بدون سواد رسانهای، ممکن است تنها به یک معتاد رسانهای تبدیل شویم که بخش زیادی از عمر و جوانی خود را بیهوده هدر میدهیم و به افسردگی نیز خواهیم رسید.