به‌تازگی بانک مرکزی از پول جدیدی به نام «رمزریال» رونمایی کرد.

سوال این است که این موجود جدید که نوعی پول است، کدام مشکل را حل خواهد کرد؟ برای پاسخ به سوال مطرح‌شده، اول باید تفاوت و شباهت‌های رمزریال، پول و رمزارزها را تحلیل کرد و در پایان بررسی کرد که این پول جدید، کدام مشکل را حل خواهد کرد.

رمزریال چیست؟

رمزریال، براساس اطلاعاتی که توسط مدیران بانک مرکزی در رسانه‌ها منتشر شده، واجد همه مشخصات و ویژگی‌های پول است. این پول، بدهی بانک مرکزی است و به کوچک‌ترین واحد (یک ریال) قابل‌تقسیم است.

همچنین، به‌ازای صدور هر واحد آن، معادل ریالی‌اش در حساب بانک مرکزی مسدود می‌شود. رئیس کل بانک مرکزی هم بارها گفته‌اند که رمزریال همان پول نقد الکترونیک است و در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد تا نیازهای خرد جامعه را تامین کند...»، بنابراین رمزریال تفاوت محسوسی با اسکناس و پول نقد در دست مردم یا بانک‌ها ندارد، مگر آنکه به‌صورت دیجیتالی است.

 این پول دیجیتالی از بانک مرکزی مستقیم به کیف پول دیجیتالی افراد قابل‌انتقال نیست، بلکه حتما باید بانک عاملی واسطه این کار باشد و تراکنش‌ها را تایید کند. به‌همین‌دلیل، در بحث رمزریال، سیستم بانکی در واقع نقش ماینرها در رمزارزها برای تایید تراکنش‌ها را برعهده دارد.

به‌دلیل قابل‌نظارت و سیاست‌گذاری بودن، رمزریال با رمزارز متفاوت است، چراکه مهم‌ترین ویژگی رمزارزها که آن را برای گروه‌های خاصی جذاب کرده، غیرمتمرکز بودن تولید و تبادل این دارایی است.

 همین غیرمتمرکز بودن است که باعث عدم‌امکان ردیابی آنها و عدم‌تاثیرپذیری آنها از سیاست‌های پولی بانک مرکزی می‌شود. در حالی که رمزریال به‌گفته مدیران بانک مرکزی نه‌تنها هیچ‌یک از این دو ویژگی را ندارد، بلکه کمک موثری برای اجرای سیاست دقیق پولی خواهد بود. علاوه بر این، ارزش ریال دیجیتال، تعیین‌شده است و بازار نقشی در تعیین آن ندارد.

یعنی ریال‌دیجیتال مشابه بیت‌کوین یا هر نوع رمزارز غیرمتمرکز دیگری که توسط جامعه و بدون سیاست‌های مستقیم بانک مرکزی تعیین می‌شوند، نیست. همچنین، رمزریال قابلیت ماینینگ یا استخراج توسط سایرین جز بانک مرکزی و سیستم بانکی را ندارد.

نوآوری رمزریال چیست؟

سوال این است که اگر رمزریال تفاوتی با پول‌های دیگر یعنی اسکناس، سکه یا حساب‌های همراه بانکی، برای مردم ندارد، چرا مردم باید از آن استقبال کنند؟ در صورت عدم‌استقبال مردم، چرا باید سیاست پولی تسهیل شود؟ سوال دیگر اینکه رمزریال تفاوتی اساسی با رمزارزها دارد، یعنی بخش عمده‌ای از مزیت‌های رمزارزها را ندارد، بنابراین چرا باید از آن استقبال شود و کدام مشکل را حل می‌کند؟ باتوجه به محدودیت‌هایی که دولت‌ها براساس قوانین مبارزه با پولشویی برای حمل اسکناس و گردش آن وضع کرده‌اند که نظارت بر آن را تسهیل کرده، چرا باید به‌سمت رمزریال رفت؟ 4 دلیل را به‌عنوان مزیت‌های این ابزار جدید پرداخت می‌توان مطرح کرد؛نخست تلاشی در راستای توسعه بانکداری الکترونیک است.

 دوم، کارآیی حوزه نظارت بر پرداخت را برای بانک مرکزی افزایش می‌دهد و چون مستقیما به کیف پول افراد واریز می‌شود، عملیات سیاست پولی را نیز تسهیل می‌کند.

 سوم، ابزاری برای پدافند غیرعامل است و به کاهش آثار تحریم کمک می‌کند و چهارم، مقدمه اجرای ریال‌آفشور است.

با بررسی مزیت‌های ذکرشده، می‌توان گفت همه این امکانات با ابزارهای فعلی پولی هم وجود دارد.

در حال‌ حاضر، کارت‌های بانکی، امکان نقل و انتقال پول را به‌سادگی و فوریت فراهم می‌آورند و همراه‌بانک‌ها هم مانند کیف‌پول دیجیتالی در اختیار مردم هستند، از این‌رو از نظر مردم نوآوری خاصی به‌حساب نمی‌آید.

 به‌بیان‌ساده‌تر، از آنجا که مشخص نیست، چرا مردم باید از رمزریال که نظارت بانک مرکزی بر آن دقیق‌تر و قوی‌تر است، استفاده کنند، مشخص نیست، چرا باید از این پول استقبال شود و سهم آن در حجم پول اقتصاد افزایش یابد؟