مطالعات آینده (Future Studies)، که به آن «آینده‌پژوهی» نیز گفته می‌شود، حوزه‌ای میان‌رشته‌ای از تحقیق است که به تحلیل و پیش‌بینی سناریوهای احتمالی در مورد آینده و تأثیرات آنها می‌پردازد. این رشته به منظور درک و آمادگی برای تغییرات آینده در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد، فناوری، محیط زیست، سیاست و جامعه ایجاد شده است.

در حقیقت هر پژوهشی با هدف خاصی انجام می‌شود که در ابتدا پژوهشگر هدف خود را مشخص می‌کند. پس از تعیین هدف پژوهش، نوع پژوهش نیز تعیین می‌شود. معمولا در ابتدای مقالات یا پایان نامه به نوع پژوهش از حیث هدف اشاره می‌شود لذا آشنایی پژوهشگر با انواع پژوهش از حیث هدف می‌تواند به او کمک کند.

پژوهش کاربردی (Applied research) نوعی از تحقیق است که

به دنبال حل مشکلات یا یافتن راه‌حل‌های عملی برای مسائل دنیای واقعی است. این نوع تحقیق از یافته‌های پژوهش بنیادی استفاده می‌کند و آنها را به کار می‌برد تا به نتایج ملموس و قابل استفاده منجر شود.

 در واقع می‌توان گفت پژوهش‌های بنیادی پایه و اساس پژوهش‌های کاربردی هستند.

• تعریف مطالعات آینده

 مطالعات آینده به معنای پیش‌بینی دقیق آینده نیست، بلکه هدف اصلی آن بررسی روندهای کنونی، شناسایی نیروهای تأثیرگذار، و توسعه سناریوهایی برای آینده‌های محتمل است. به عبارت دیگر، آینده‌پژوهی به دنبال شناخت عدم قطعیت‌ها و ایجاد آمادگی برای مواجهه با تغییرات است.

•اهداف مطالعات آینده

 مطالعات آینده به منظور ارائه درکی عمیق از روندهای در حال تغییر و شناخت فرصت‌ها و چالش‌های آینده صورت می‌گیرد. این مطالعات به سازمان‌ها، دولت‌ها و افراد کمک می‌کند تا با چالش‌های نوظهور مواجه شده و تصمیمات استراتژیک اتخاذ کنند. برخی از اهداف اصلی عبارتند از:

۱_ شناخت روندهای کلان (Mega Trends):

 شناسایی و تحلیل روندهای بلندمدت که می‌توانند بر آینده جوامع و سازمان‌ها تأثیرگذار باشند.

۲_ پیش‌بینی فناوری‌های نوظهور:

بررسی فناوری‌هایی که می‌توانند زندگی بشری را در دهه‌های آینده متحول کنند.

۳_ آمادگی برای مواجهه با بحران‌ها:

شناسایی ریسک‌های احتمالی مانند تغییرات اقلیمی، بحران‌های اقتصادی یا اجتماعی و توسعه راهکارهای مقابله با آن‌ها.

۴_ توسعه سناریوهای مختلف:

ارائه سناریوهای مختلف برای آینده و تحلیل پیامدهای هر یک از آن‌ها.

• رویکردها و روش‌ها در مطالعات آینده

مطالعات آینده از رویکردها و روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. این روش‌ها بسته به نوع مسئله و هدف مطالعات می‌توانند متفاوت باشند:

- پیش‌بینی تکنیکی (Trend Analysis): تحلیل روندهای موجود برای پیش‌بینی تحولات آینده.

- سناریوسازی (Scenario Planning): توسعه سناریوهای مختلف برای آینده‌های محتمل، بر اساس اطلاعات و داده‌های کنونی.

- تحلیل دلفی (Delphi Method): روشی است که در آن کارشناسان مختلف به صورت جمعی نظر می‌دهند تا آینده‌های ممکن و محتمل شناسایی شود.

-تحلیل سیستم‌ها (Systems Analysis): بررسی تعاملات پیچیده میان عوامل مختلف و تأثیرات آنها بر آینده.

- تحلیل پیش‌بینی مشارکتی (Participatory Forecasting): مشارکت افراد و جوامع مختلف در فرآیند پیش‌بینی آینده، به منظور درک گسترده‌تر و جامع‌تر از مسائل.

به نظر می‌رسد باید به مطالعات کاربردی که توسط نسل جوان‌مان شناخته می‌شوند ایمان داشت زیرا آنها می‌توانند بهتر از ما فکر کنند و بامطالعات خود زندگی بهتری داشته باشند.