در حوزه آموزش و پرورش کشور، تلاش‌هایی برای بهینه‌سازی فضا، زیرساخت‌های کالبدی و تجهیزات مدارس به‌منظور تحقق اهداف نظام تعلیم و تربیت اسلامی ـ ایرانی انجام گرفته است. در این سیاست‌ها، توجه به اصول معماری اسلامی ـ ایرانی، مکان‌یابی و توزیع فضا به تناسب نیازها، طراحی و ساخت مجتمع‌های آموزشی و تربیتی و همچنین مشارکت مردم و نهادهای مدیریت شهری در احداث و نگهداری مدارس موردتاکید قرار گرفته است.

با این حال، واقعیت این است که هنوز با چالش‌های جدی در حوزه توسعه، تجهیز، تعمیر و نگهداری فضاهای آموزشی روبه‌رو هستیم. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مدیران مدارس، عدم‌تخصیص حداقل اعتبار لازم برای انجام تعمیرات اساسی یا جزئی است. به‌نظر می‌رسد، باید تمرکز بیشتری بر ساخت فضاهای جدید با استفاده از اعتبارات ملی یا استانی صورت گیرد، چراکه به نگهداری و تجهیز این فضاها به‌صورت کمتری توجه می‌شود.

هنوز هم یکی از بزرگ‌ترین مشکلات مدیران مدارس در استقبال از سال تحصیلی جدید، نبود حداقل اعتبار لازم برای انجام تعمیرات اساسی یا جزئی است. گویا اراده بر آن است به هر قیمتی فضاهای جدید به مدد اعتبارات ملی یا استانی احداث شود، اما نگهداری و گاهی هم تجهیز آنها، به قضا و قدر محول شود. کم نیستند مدارس نوسازی که با گذشت چند سال از احداث آنها به‌دلیل فقدان پشتیبانی‌های لازم، به فرسودگی و ناکارآمدی گراییده‌اند. چالش‌هایی مانند کمبود اعتبار، نداشتن  توجه کافی به نگهداری و تجهیز فضاهای آموزشی و فرسودگی ساختمان‌های جدید نشان می‌دهند که هنوز مسیری طولانی برای بهبود و بهینه‌سازی سیستم آموزش و پرورش در کشور باقی مانده است.

عدم‌تخصیص اعتبارات کافی برای تعمیرات و نگهداری مدارس، چالش بزرگی است. این موضوع ممکن است به‌علت محدودیت‌های بودجه‌ای، عدم‌اولویت‌بندی صحیح یا بی‌توجهی به ضرورت نگهداری مناسب باشد. بدون تخصیص اعتبار کافی، تعمیرات اساسی یا جزئی در مدارس به‌تعویق می‌افتد و ممکن است منجر به فرسودگی و ناکارآمدی تجهیزات و ساختمان‌های آموزشی شود. برای حفظ عملکرد بهینه مدارس، نیاز است تا پشتیبانی مناسبی در زمینه تجهیزات، ساختمان و سیستم‌های فنی و مکانیکی صورت پذیرد، اما عدم‌پشتیبانی مداوم و انجام نگرفتن تعمیرات به‌موقع، می‌تواند باعث کاهش کیفیت آموزش و پرورش شود و در نتیجه تاثیر منفی روی عملکرد دانش‌آموزان و معلمان داشته باشد.

برخی مدارس نوسازی که با هزینه‌های بالا ساخته شده‌اند، به‌دلیل عدم‌پشتیبانی و نگهداری صحیح، پس از مدتی به فرسودگی و ناکارآمدی می‌رسند. آموزش و پرورش یکی از اولویت‌های مهم در کشور است، اما تلاش‌هایی که برای بهبود و بهینه‌سازی سیستم آموزش و پرورش انجام گرفته، کافی نیست و مشکلات زیادی وجود دارد که باید تغییر خودسرانه کاربری مدارس از دوره ابتدایی به متوسطه، هنرستان و فضای اداری و اعمال تغییرات سلیقه‌ای مدیران که به اشکال مختلفی مانند پارتیشن‌بندی راهروها و تبدیل کلاس به دفتر مدرسه ظاهر می‌شود را به این مشکلات افزود.

تخصیص بودجه‌های بیشتر به آموزش و پرورش از سوی دولت، از طریق افزایش درآمدهای عمومی و تحقق اهداف توسعه‌ای، بهبود وضعیت مالی سیستم آموزش و پرورش را هدف می‌گیرد. این افزایش بودجه می‌تواند به تجهیز و نگهداری بهتر فضاهای آموزشی کمک کند.

اکنون تعداد زیادی هنرستان وجود دارند که حتی پس از ساخت، به تجهیزات سخت‌افزاری ضروری دست پیدا نکرده‌اند، فراتر از این موضوع، حتی در دبیرستان‌های تازه‌تاسیس هم، برای راه‌اندازی میز آزمایشگاه و تهیه ادوات اولیه آنها، مدیر مدرسه مجبور است با والدین تماس بگیرد و تقاضای کمک کند. نوسازی به این معنی نیست که فقط به تغییر در دیوارها و سقف‌ها محدود شود، بلکه باید دوره تولید مدرسه را شامل ساماندهی و نگهداری منظم ساختمان‌ها و ارائه پشتیبانی‌های لازم در نظر بگیریم تا مدارس به‌سرعت به وضعیت فرسوده و تخریبی نرسند.

از این پس، بهتر است مجلس و دولت در توزیع اعتبارات عمرانی آموزش و پرورش، با بازنگری مجدد به شاخص‌های مختلف مانند: تراکم دانش‌آموزی، سهم مدارس فرسوده، توجه کنند و به‌جای آن، به ملاک‌های دیگری مانند سرانه فضاهای ورزشی، تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی، به‌ویژه هزینه نگهداری مدارس، توجه داشته باشند. احتمالا استان‌هایی وجود دارند که در حال حاضر ساخت‌وساز کافی را تامین کرده‌، اما به داد دیوار در حال ریختن، سقف نم‌داده، پکیج و شوفاژ ازکارافتاده، آزمایشگاه بی‌امکانات نرسیده‌اند. به‌جای اینکه اعتبار تعمیرات از طریق کانال‌های مختلف و ناهماهنگ به ادارات آموزش و پرورش تزریق شود، بهتر است یک بخش قابل‌توجهی از اعتبارات عمرانی به آنها اختصاص داده شود تا به سر و روی مدارس رسیدگی کرده و برخی از نگرانی‌ها و مشکلات مدیران، معلمان، دانش‌آموزان و والدین کم شود.