اقدامات موثر در بهرهبرداری از مسکن کارگری
علی رسولیان ـ مدیرعامل پیشین شرکت شهرکهای صنعتی ایران
اقدامات موثر در بهرهبرداری از مسکن کارگری، کمابیش در حدود ۴ استان وارد فاز عملیاتی شده و پیگیری و مکانیابی سایر شهرکها نیز در دست بررسی است و بهزودی اجرایی میشود. اکنون در و کرمان، مکانیابیهایی صورت گرفته و در مرحله اخذ جوازهای لازم برای بهرهبرداری و ساخت مسکن کارگری هستند. همچنین، در منطقه ایوانکی نیز، سرمایهگذاریهایی برای ساخت مسکن در جوار شهرکهایی صنعتی صورت گرفته است.از سویی، توافقاتی با وزارت راه و شهرسازی صورتگرفته که بخشی از مناطق هدف برای ساخت نهضت ملی مسکن، در اختیار سرمایهگذاران و بخش خصوصی قرار بگیرد تا اقدام به ساخت مسکن برای کارگران در جوار شهرکهای صنعتی انجام گیرد. اکنون قدم بزرگی برای خانهدار کردن اقشار کمدرآمد و کارگران برداشته شده و این تفاهمنامه سودمند، استان به استان در حال پیگیری و اجرایی شدن است. باتوجه به این نکته که این طرح تاکنون در کشور اجرا نشده و کاملا جدید است، میتوان گفت که نحوه همکاریها تا حد زیادی مثبت و قابلاتکا بوده است. البته بهدلیل تغییر مدیریت شرکت عمران شهرهای جدید، بعد از عقد این تفاهمنامه و استعفای وزیر راه و شهرسازی، سرعت عملیاتی این پروژه اندکی کاهش پیدا کرد، اما این موضوع مانعی بر سر راه این طرح نشد و با پیگیریهای مجدد مدیران شهرکهای صنعتی، دوباره چرخ اجرایی این پروژه به حرکت افتاد.
عمدتا اختیارات اجرایی کردن پروژههای مسکنی در کشور برعهده وزارت راه و شهرسازی است و شهرکهای صنعتی تنها در حیطه اختیارات خود میتواند اقدام کند، در نتیجه این سازمان بیشتر با پیگیریها و درخواستهای مکرر خود میتواند به اجرایی شدن چنین پروژهایی در قالب ساخت مسکن کمک کند. در روزهای اخیر نیز جلساتی با مدیران راه و شهرسازی گذاشته و ضرورت اجرایی شدن این تفاهمنامه به مسئولان ذیربط یادآوری شد تا با افزایش همکاریها، این پروژه هرچه سریعتر اجرایی شود.برای سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی مقدور نیست که بخواهد بهتنهایی برای این اجرایی شدن این پروژه هزینه کنند، ازاینرو، از فعالان اقتصادی و انبوهسازانی که علاقهمند به ساخت مسکن در جوار شهرکهای صنعتی هستند، دعوت به همکاری میشود تا برای اجرایی شدن پروژهها با این سازمانهای مشارکت کنند. بدون شک اجرای طرح مذکور در شهرهای جدید فرصتی مناسب برای توسعه این شهرها بهشمار میرود. در شرایط فعلی کشور که نرخ مسکن در شهرهای بزرگ بهشدت افزایش یافته است، ضرورت تامین مسکن برای اقشار کمدرآمد، بهویژه در شهرکهای صنعتی و همچنین برنامهریزی دقیق و هماهنگ برای رفع نیازهای گستردهای از کارگران و شاغلان در این حوزه وجود دارد. با گزارشهای ارائهشده، درحالحاضر ۱۱ محور صنعتی در نقاط مختلف کشور وجود دارد. خوشبختانه، در اطراف برخی از این محورها، شهرهای جدیدی مانند سهند، بینالود، ایوانکی، پرند و...، مکانیابی و احداث شدهاند. بنابراین، درحالحاضر ظرفیت کافی برای ساخت مسکن موردنیاز شاغلان در شهرکهای صنعتی وجود دارد. همچنین، شرکت عمران شهرهای جدید آمادگی دارد تا در زمینه محورهایی که شهر یا ظرفیت ساخت مسکن در نزدیکی آنها وجود ندارد، مطالعات جدیدی انجام داده و برنامههای احداث شهر یا شهرک جدید را در دستور کار خود قرار دهد. باتوجه به شرایط فعلی، استقرار نیروی کار در شهرکهای صنعتی در مناطق مذکور بدون شک، فواید بسیاری از جمله کاهش ترافیک، هزینههای تردد، مصرف سوخت، آلودگی هوا و افزایش ایمنی را بههمراه خواهد داشت و عملکرد صنعت و اقتصاد را تحتتاثیر قرار خواهد داد. خوشبختانه، شرکت عمران شهرهای جدید با اخذ دستورالعمل ترویج شهرکسازی، قادر است با صدور پروانههای موردنیاز، مجوز ساخت شهرکهای مسکونی را به شهرکهای صنعتی ارائه دهد تا این واحدها بتوانند بهطورمستقل و با رعایت الگوهای استاندارد شرکت عمران شهرهای جدید، شهرکهای مسکونی را ساخته و بهعنوان مدیر آنها عمل کنند. برای مثال، شهر جدید ایوانکی با داشتن اراضی دولتی و نداشتن معایب زیاد، شرایط مناسبی را برای واگذاری اراضی بهصورت نقدی یا اقساط، برای ساخت شهرکهای مسکونی ایجاد کرده است و میتواند با هماهنگی مناسب با واحدهای صنعتی، این زمینها را اختصاص دهد. از طرف دیگر، مدیران و مجموعههای سطح بالای شهرکهای صنعتی میتوانند از خانههایی که در شهرها و شهرکهای جدید ساخته شدهاند، بهعنوان خانه دوم استفاده کنند. ما تلاش میکنیم تا با ارائه کیفیت بالا در ساخت و ایجاد تنوع اجتماعی در سکونت در این شهرها و شهرکها، از قرار دادن برچسبها و عناوین خاصی مانند شهرهای کارگری و... در این مناطق جلوگیری کنیم.
اجرای پروژههای مسکن در کشور، بیشتر در اختیار وزارت راه و شهرسازی است و شهرکهای صنعتی تنها در حیطه اختیارات خود میتوانند فعالیت کنند. با این حال، با پیگیریها و درخواستهای مداوم، شهرکهای صنعتی میتوانند به اجرای پروژههای مسکن کمک کنند. در جلسات اخیر با مدیران وزارت راه و شهرسازی، لزوم اجرای این تفاهمنامه به مسئولان ذیربط یادآوری شده است تا با افزایش همکاریها، این پروژه بهسرعت اجرا شود.