ارزش ذخایر مس ایران ۵۵۰ میلیارد دلار است
فلز مس، پس از فولاد و آلومینیوم، سومین فلز پرمصرف دنیا به‌لحاظ تناژ و دومین فلز دنیا از منظر ارزش محسوب می‌شود. اهمیت ویژه فلز مس از آنجا مشخص‌تر می‌شود که این فلز یکی از ۵ عنصر فلزی مورداستفاده درفرآیندهای کم‌کربن است. اهداف جهانی تعریف‌شده درحوزه حذف انتشار کربن تا سال ۲۰۵۰، مهم‌ترین روندی است که مصرف فلز مس را در سال‌های پیش‌رو تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
ارزش ذخایر مس ایران ۵۵۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود، بنابراین تکیه بر این ذخایر می‌تواند مسیر توسعه صنعتی، اقتصادی و اشتغالزایی را در کشور تسهیل کند. در همین‌حال توجه به ذخایر مس کشور فرصتی برای تحقق هدف جهش تولید را مهیا می‌کند.
با توجه به آینده مس در صنایع نوین، ایران می‌تواند از این فرصت برای ایجاد جهش اقتصادی استفاده کند. به گزارش روابط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، علی رستمی، مدیرعامل هلدینگ توسعه زنجیره مس ایران در سلسله نشست‌های کارگروه فنی و تخصصی مدیریت روابط بین‌الملل ایمیدرو و شرکت‌های تابعه عنوان کرد: ایران دارای ظرفیت بالایی در حوزه مس است به‌گونه‌ای که تنها با اکتشاف ۷ درصد از کشور و در عمق ۲۵۰ تا ۳۰۰ متری، ۵۴ میلیون تن ذخایر مس محتوی در اختیار دارد که از ارزش برجای حدود ۵۵۰ میلیارد دلاری برخوردار است.
به گفته رستمی، ایران با این میزان ذخایر در رتبه پنجم ذخایر مس جهان قرار دارد که در صورت توسعه اکتشافات می‌تواند به رتبه اول یا دوم نیز ارتقا یابد. وی ضمن مقایسه وضعیت ایران با سایر کشورهای جهان در حوزه مس افزود: ذخایر ماده معدنی مس ایران حدود ۲۰ میلیارد تن است و سال گذشته با تولید ۳۴۵ هزار تن مس محتوی توانستیم در رتبه چهاردهم جهان جای بگیریم.
رشد تقاضای مس
رستمی از رشد تقاضا و مصرف مس طی سال‌های آینده به دلیل افزایش تقاضای مصرف خودروهای برقی و انرژی‌های نو خبر داد و تصریح کرد: میانگین رشد مصرف سالانه کاتد مس جهان تا سال ۲۰۲۰ میلادی ۳.۵ درصد بود که پیش‌بینی می‌شود با روند رو به رشدی که پیش رو است میزان مصرف فلز سرخ به ۲ برابر ارتقا یابد بنابراین باید هم در استخراج و هم در فرآوری مس در کشور، توسعه ایجاد شود.
وی میزان تولید کاتد مس کشور طی سال گذشته را ۲۸۹ هزار تن اعلام کرد که از این میزان ۱۵۰ هزار تن مصرف داخلی و مابقی نیز صادرشده است. از سال ۲۰۲۶ میلادی صنعت مس با کسری عرضه ۸ میلیون تنی مواجه خواهد شد و نرخ این فلز نیز افزایش خواهد یافت.
سرمایه‌گذاری‌های خارجی صنعت مس
مدیرعامل هلدینگ توسعه زنجیره مس ایران تولید اسیدسولفوریک به‌عنوان محصول جانبی از بزرگ‌ترین موانع توسعه صنعت مس ایران عنوان کرد و گفت: در حوزه بین‌الملل و سرمایه‌گذاری خارجی اقداماتی همچون امضای قرارداد با سرمایه‌گذاران خارجی برای ایجاد کارخانه تولید اسید فسفریک در بندرعباس، ایجاد شهرک تخصصی مس به پیشنهاد اروپایی‌ها در کازرون و نیز احداث شهرک تخصصی مس در منطقه ویژه اقتصادی لامرد، در برنامه است.
وی به استفاده مس در بخش‌های مختلف همچون سوخت‌های پاک و توسعه صنعت سبز، بهینه‌سازی مصرف انرژی، وسایل حمل‌ونقل سبک و سنگین، ترانسفورماتورها، مبدل‌های حرارتی، دارویی، کشاورزی، هوشمندسازی، ساختمان و لوازم‌خانگی اشاره کرد.
مس، نفت آینده
مدیرعامل هلدینگ توسعه زنجیره مس ایران افزود: مس، نفت آینده جهان است و همانطورکه تاکنون نفت موتور محرکه جهان بوده است، طی ۲ قرن آینده نیز، مس به‌جای نفت موتور محرکه صنعتی جهان خواهد بود.
وی با اشاره به اهمیت صنعت مس و افزایش تقاضای این فلز طی سال‌های آتی خاطرنشان کرد: ایمیدرو باید توان خود را معطوف به حوزه مس کند تا بتواند همگام و هم‌جهت با توسعه جهان فعالیت کند. اگرچه، ایمیدرو برای پاسخگویی به این روند هلدینگ توسعه زنجیره مس ایران را تعریف کرده است.
رستمی اهداف این هلدینگ را توسعه اکتشاف، استخراج و فرآوری مس، توسعه و تکمیل زنجیره ارزش مس، توسعه صادرات محصولات نهایی با ارزش‌افزوده بالای مس و مولدسازی بیان کرد.
فضل اله حیدری، مدیر امور بین‌الملل ایمیدرو نیز در این نشست عنوان کرد: با توجه به اهمیت حوزه زیرساخت در صنعت مس، نیاز به اقدام‌هایی برای سرمایه‌گذاری خارجی در این حوزه هستیم که در این راستا نیز برنامه‌هایی در دست اجرا است.
وی با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری خارجی افزود: در فضای تجارت بین‌الملل فرصت‌های مناسبی وجود دارد به‌عنوان‌مثال مس و صنایع پایین‌دستی آن و نیز فولاد و صنایع پایین‌دستی آن از جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاری خارجی برخوردار هستند که در این راستا نیز مذاکراتی در حال انجام است.
سخن پایانی
ایران از دیرباز به‌عنوان یکی از پتانسیل‌های مهم اقتصادی مس پورفیری در دنیا شناخته‌شده است و ازنظر مس‌زایی در بهترین شرایط کانی‌زایی قرارگرفته است. مجموع ذخایر اقتصادی مس در جهان حدود 880 میلیون تن (معادل محتوی مس) برآورد می‌شود که ایران با 54 میلیون تن ذخیره، 6 درصد آن را در اختیار دارد. ایران در بین کشورهای تولیدکننده مس با سهم 2 درصدی از تولید جهانی در جایگاه پانزدهم قرارگرفته است.
بر اساس بررسی‌های انجام‌شده معادن مس در کشور دارای مقیاس تولید متوسط و بزرگ است که نسبت به سایر معادن کشور وضعیت بهتری ازنظر هزینه‌های تمام‌شده و میزان تولید دارند. در اختیار داشتن منابع اولیه مس، برای تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا یک مزیت نسبی محسوب می‌شود؛ بااین‌حال آمار تجارت جهانی نشان می‌دهد عدم دسترسی به این منابع، محدودکننده نیست.
