در این راستا، آموزش و مهارت‌آموزی فراگیران این صنعت، نقش بسیار مهمی در پیشرفت آن دارد. باتوجه به اهمیت آموزش و مهارت‌آموزی در پیشرفت صنعت ساختمان، بسیاری از شرکت‌های این صنعت تلاش می‌کنند تا برنامه‌های موثرتری برای افزایش سطح آموزش و مهارت فراگیران به‌وجود آورند. آموزش و مهارت‌آموزی باعث افزایش دانش فنی و عملی فراگیران، بهبود کیفیت تولید، افزایش سرعت و دقت در انجام کارها، کاهش خطاها و اشتباهات، بهبود ایمنی و بهره‌وری و افزایش توانایی رقابت با سایر شرکت‌ها می‌شود. همچنین، آموزش و مهارت‌آموزی به فراگیران این صنعت، امکان پیشرفت در مسیر شغلی و افزایش درآمد را نیز فراهم می‌کند.

باتوجه به پیچیدگی و تنوع فعالیت‌های صنعت ساختمان، آموزش و مهارت‌آموزی می‌تواند شامل موضوعاتی همچون طراحی، ساخت، مدیریت پروژه، ایمنی، محیط‌زیست و بهره‌وری انرژی باشد؛ بنابراین، تلاش برای افزایش سطح آموزش و مهارت فراگیر، به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی در صنعت ساختمان به‌شمار می‌رود و بهبود آن، می‌تواند در موفقیت و پیشرفت این صنعت تاثیرگذار باشد. صمت در این گزارش به مناسبت روز ملی کارآفرینی و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، نقش آموزش در رشد صنعت ساختمان را بررسی کرده است.

عوامل مهم در بهبود عملکرد صنعتی کلیدی

آموزش و مهارت‌آموزی از جمله عوامل مهم در بهبود عملکرد صنعت ساخت‌وساز است. باتوجه به رشد روزافزون صنعت ساخت‌وساز در کشورهای مختلف، آموزش و مهارت‌آموزی می‌تواند به‌عنوان یک عامل موثر در بهبود کیفیت و کارآیی در این صنعت مطرح شود.یکی از اصلی‌ترین مزایای آموزش و مهارت‌آموزی در صنعت ساخت‌وساز، افزایش دقت و کارآیی در اجرای پروژه‌های عمرانی است. با آموزش بهترین روش‌ها و رویه‌های کاری، کارکنان می‌توانند به‌صورت بهینه‌تری از زمان و منابع خود استفاده کنند و این بهبود در کیفیت و کارآیی نیز منجر به‌ صرفه‌جویی در هزینه‌ها خواهد شد.

همچنین، آموزش و مهارت‌آموزی در ساخت‌وساز باعث ارتقای سطح تخصصی کارکنان و کاهش خطاهای احتمالی در پروژه‌های ساختمانی می‌شود. با افزایش تخصص و مهارت کارکنان، احتمال خطا در اجرای پروژه‌ها کاهش خواهد یافت و این موضوع بهبود کیفیت و اعتماد مشتریان را نیز به‌همراه خواهد داشت.

در ضمن، آموزش و مهارت‌آموزی می‌تواند به‌عنوان یک عامل موثر در افزایش سطح ایمنی در پروژه‌های ساخت‌وساز مطرح شود. با آموزش بهترین شیوه‌های کاری و رعایت نکات ایمنی، کارکنان می‌توانند از خطرات احتمالی جلوگیری کنند و این بهبود در سطح ایمنی را در پروژه‌های ساخت‌وساز باعث می‌شود. در نتیجه، آموزش و مهارت‌آموزی می‌تواند به‌عنوان یک عامل موثر در بهبود عملکرد صنعت ساخت‌وساز و بهبود کیفیت، کارآیی و ایمنی در پروژه‌های ساخت‌وساز مطرح شود؛ بنابراین، شرکت‌ها و سازمان‌های فعال در صنعت ساخت‌وساز باید به‌منظور بهبود کیفیت و کارآیی پروژه‌های خود، به‌طورمداوم برنامه‌های آموزش و مهارت‌آموزی برای کارکنان خود ارائه دهند.

ضرورت آموزش و مهارت‌آموزی در ساخت‌وساز

عباس اکبرپور، عضو سابق هیات‌مدیره نظام مهندسی کشور و عضو هیات‌علمی دانشگاه درباره ضرورت آموزش و مهارت‌آموزی در صنعت ساختمان به صمت گفت: آموزش کارکنان و نیروی کار درگیر در امر ساخت‌وساز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اقدام اگر هم از نظر دانش و هم از نظر رعایت اصول ایمنی به‌خوبی انجام پذیرد، میزان تلفات و آسیب‌های نیروی انسانی را کاهش و در عین حال، کیفیت ساخت‌وساز را به‌مراتب افزایش می‌دهد، البته میزان استهلاک ساختمان‌ها نیز به‌شدت کمتر می‌شود.

وی در ادامه افزود: وزارت کار اصولا در این زمینه؛ فرآیند و دوره‌هایی را برگزار می‌کند. نظام مهندسی نیز در این راستا، گام‌های موثری را برداشته، به‌ویژه برای معماران تجربی دوره‌هایی را در نظر گرفته است. به‌طورکلی مشکل در جایی است که این فرآیندها بروزرسانی نمی‌شود؛ بدین‌معنی که روند کار در ایران با کشورهای پیشرفته نظیر آلمان تفاوت‌های زیادی دارد، چراکه در این کشورها به‌جای توجه به فرآیندهای دانشگاهی، به فرآیندهای آموزشی و بازآموزی کارکنان درگیر در صنعت‌های گوناگون توجه می‌شود و دائما آموزش‌ها بروزرسانی می‌شوند که ما متاسفانه در این امر با کمبودهای زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در زمینه دوره‌های بازآموزی مهندسان، تلاش‌هایی شده و بنده هم در گذشته درگیر تدوین آن بوده‌ام، اما فرآیند چک کردن و نظارت بر نحوه این بازآموزی‌ها به‌خوبی انجام نشده است. البته این موضوعات درباره کارگران ساختمانی نیز صدق می‌کند. همچنین، باید یادآور شوم که صنعت بیمه بزرگ‌ترین صنعت دنیا است، اما در کشور ما شرکت‌های بیمه، خالی از پرسنل متبحر در امر خدمت‌رسانی ساخت‌وساز هستند و به‌صورت حرفه‌ای به این صنعت ورود نمی‌کنند. به‌طورمسلم این معضلات، صنعت بیمه ما را زیرسوال می‌برد.

اکبرپور بیان کرد: HSE مجموعه‌ای از فرآیندها و روش‌ها برای شناسایی خطرات احتمالی یک محیط معین است و بهترین روش‌ها را ارائه می‌دهد تا از شدت این خطرات بکاهد یا آنها را حذف کند. HSE موضوع مهمی در بحث ایمنی و بهداشت در کارگاه‌های ساختمانی به‌شمار می‌رود که متاسفانه این بحث در کشور ما ابتر مانده و زیان‌های زیادی را در صنعت ساختمان به بار آورده است.

عضو سابق هیات‌مدیره نظام مهندسی کشور در این زمینه که چه نهاد و یا سازمانی متولی اصلی نظارت بر امر آموزش در ساخت‌وساز است، به صمت توضیح داد: به شکل مسلم وزارت راه و شهرسازی یکی از ارکان اصلی در این بحث به‌شمار می‌رود و سازمان نظام‌مهندسی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های این وزارتخانه تلقی می‌شود و وظایف مختص به خود را انجام می‌دهد، منتها موضوع اصلی این است که ما باید از بدنه علمی دانشگاه‌ها استفاده کنیم. متاسفانه ضعف سیستم آموزشی باعث شده است تا ‌بروزرسانی در امر یادگیری در سطح پایینی قرار بگیرد. وزارت کار به‌نوبه خود باتوجه به اختیاراتی که دارد، باید از فرصت‌ها بهتر استفاده کند و سنتی‌گرایی را کنار بگذارد. از طرفی، از نقش بازرسان و ناظران هم نباید غافل شویم، چرا که در کشور ما بسیاری از بازرسی‌ها، توسط مهندسان راه و ساختمان انجام نمی‌گیرد و برخی از این مهندسان در گرایش‌های غیرمرتبط تحصیل کرده‌اند. همچنین، بازرسان باید به‌صورت رندوم و تصادفی عوض شوند و تحت‌کنترل قرار بگیرند؛زیرا با این کار، فساد و تخلفات کاهش پیدا می‌کند و پویایی فراموش‌شده در صنعت ساختمان احیا می‌شود.

لزوم آموزش کاربردی در صنعت ساختمان

امیرحسین محبی، کارشناس بازار مسکن به صمت گفت: صنعت ساختمان در کشور ما به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صنایع اقتصادی محسوب می‌شود و آموزش کاربردی در این صنعت به‌عنوان یکی از موارد حیاتی برای توسعه و بهبود آن مطرح شده است. اهمیت آموزش کاربردی در صنعت ساختمان به بهبود کیفیت ساخت‌وساز منجر می‌شود. آموزش کاربردی به کارگران، مهندسان و سایر اعضای گروه ساخت‌وساز کمک می‌کند تا بهبود کیفیت ساخت‌وساز را در پروژه‌های‌شان دنبال کنند. از طرفی، با افزایش توانمندی‌های پرسنل، مشکلات ساخت‌وساز کاهش و کیفیت پروژه‌های ساختمانی بهبود می‌یابد.

وی در ادامه گفت: افزایش بهره‌وری در پروژه‌های ساختمانی به‌عنوان یکی از مزایای آموزش کاربردی موردبررسی قرار می‌گیرد. آموزش کاربردی به اعضای گروه ساخت‌وساز در فعالیت‌شان کمک می‌کند تا با استفاده از تکنولوژی‌های جدید و به‌روز، بهره‌وری را در پروژه‌های ساختمانی افزایش دهند. با افزایش بهره‌وری، هزینه‌های پروژه کاهش می‌یابد و در نتیجه، ساختمان‌ها با قیمتی مناسب‌تر و با کیفیت بهتری ساخته می‌شوند.همچنین استفاده از تکنولوژی‌های نوین در صنعت ساختمان به‌عنوان یکی از مزایای آموزش کاربردی بررسی شده است. با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های ساخت‌وساز نیز تغییر کرده‌اند. آموزش کاربردی به فعالان ساخت‌وساز کمک می‌کند تا با تکنولوژی‌های نوین آشنا شوند و بتوانند آنها را در پروژه‌های‌شان به‌کار ببرند. این امر باعث افزایش کیفیت ساخت‌وساز و کاهش هزینه‌ها می‌شود.

محبی با بیان اینکه افزایش امنیت در پروژه‌های ساختمانی با استفاده از آموزش کاربردی از اهمیت برخوردار است، به صمت گفت: آموزش کاربردی به اعضای گروه ساخت‌وساز کمک می‌کند تا با رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشتی، از ایجاد حوادث و نواقص در پروژه‌های ساختمانی جلوگیری کنند. این امر باعث کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، افزایش اعتماد مشتریان و بهبود روابط با نهادهای نظارتی می‌شود.

آموزش کاربردی در صنعت ساختمان در کشورهای دیگر نیز موردتوجه قرار گرفته و به‌عنوان یکی از موارد حیاتی برای پیشرفت و بهبود صنعت ساختمان شناخته شده است. در کشورهای پیشرفته مانند آلمان، ژاپن و امریکا، آموزش کاربردی در جایگاه یکی از موارد حیاتی برای بهبود کیفیت و افزایش بهره‌وری در صنعت ساختمان به کار گرفته می‌شود. در این کشورها، برنامه‌های آموزشی متنوعی برای ساخت‌وساز، از جمله کارگران، مهندسان و مدیران، تهیه و اجرا می‌شود. این برنامه‌ها شامل آموزش مهارت‌های عملی و کاربردی، استفاده از تکنولوژی‌های نوین، ایمنی و بهداشت در محیط کار، مدیریت پروژه و مهارت‌های ارتباطی است.

وی در پایان گفت: آموزش کاربردی در صنعت ساختمان به‌عنوان یکی از موارد حیاتی برای بهبود کیفیت، افزایش بهره‌وری، استفاده از تکنولوژی‌های نوین و افزایش امنیت در پروژه‌های ساختمانی مطرح شده است. به‌همین‌دلیل، باید توجه به آموزش کاربردی در صنعت ساختمان داشته باشیم و برای پیشرفت در این صنعت، از آن بهره بگیریم.

سخن پایانی

باتوجه به اهمیت ساخت‌وساز در دنیای صنعتی امروز، آموزش در صنعت ساختمان از مهم‌ترین اصول آموزشی کاربردی و فنی به‌شمار می‌رود. آموزش و مهارت‌آموزی در بخش ساخت‌وساز در کشور ما در سال‌های اخیر به‌دلیل اهمیت آن برای توسعه و پیشرفت صنعت ساخت‌وساز، بیشتر موردتوجه قرار گرفته است. در این راستا، بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در کشور، برنامه‌های آموزشی مرتبط با صنعت ساخت‌وساز را در سطوح کارشناسی و کارشناسی‌ارشد ارائه می‌دهند. همچنین، بسیاری از شرکت‌های ساختمانی در کشور، برای بهبود مهارت‌های کارکنان خود، برنامه‌های آموزشی متنوعی را برگزار می‌کنند.

همچنین، دولت نیز باتوجه به اهمیت بخش ساخت‌وساز در اقتصاد کشور، سیاست‌هایی را برای توسعه و بهبود صنعت ساخت‌وساز به کار گرفته است. در این سیاست‌ها، توجه به آموزش و مهارت‌آموزی در بخش ساخت‌وساز، به‌عنوان یکی از موارد اساسی برای توسعه صنعت ساخت‌وساز در کشور، مطرح شده است، اما این نکته را هم باید یادآور شد که تمام این اقدامات آن‌طور که باید اجرایی نمی‌شوند و هنوز جای کار دارد و کشور ما در رابطه با این موضوع با کم و کسری‌های فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند که لازم است مسئولان به آن توجه بیشتری داشته باشند.

به‌طور کلی، می‌توان گفت که آموزش و مهارت‌آموزی در بخش ساخت‌وساز در کشور ما به‌سمت بهبود و توسعه می‌رود، اما سرعت آن کم است. با این حال، همچنان می‌توان در این زمینه‌ها بیشتر فعالیت و برنامه‌های آموزشی متنوع و کامل‌تری برای بهبود مهارت‌های کارکنان و کارشناسان ساخت‌وساز در کشور پیاده‌سازی کرد.