مسکن سوار بر موج بنزین میشود؟
طی روزهای اخیر سرانجام سیاست سهنرخی شدن بنزین پیاده شد؛ سیاستی که بر تورم سبد خانوار و نرخ کالاها تاثیرگذار است. تجربه نشان داده است افزایش نرخ بنزین بیش از آنکه تاثیر واقعی داشته باشد، انتظارات تورمی را تحتالشعاع قرار میدهد. اگرچه بازار مسکن هم از تاثیرات افزایش نرخ بنزین در امان نیست، اما شاهد آن هستیم که طی 2 سال گذشته در رکود سنگینی فرو رفته، بهطوریکه حتی مسیرش را از دلار هم جدا کرده است و خلاف جهت بازارهای موازی حرکت میکند. البته افزایش نرخ بنزین بر هزینه حملونقل مصالح ساختمانی تاثیرگذار است و مسلما نرخ تمامشده مسکن را بالا میبرد. کارشناسان معتقدند؛ از آنجایی که فعلا بازار مسکن تحتتاثیر ابهامات سیاسی قرار دارد، بعید است به افزایش نرخ بنزین واکنشی نشان دهد،زیرا در حال حاضر هزینه ساختوساز بسیار بالا رفته، اما نرخ مسکن حتی کاهش هم یافته است. صمت در گزارش امروز به بررسی تاثیر افزایش نرخ بنزین بر بازار مسکن پرداخته است که در ادامه میخوانید.
نرخ تمامشده مسکن بالا میرود
در همین زمینه حسن محتشم، عضو هیاتمدیره انجمن انبوهسازان تهران با بیان اینکه افزایش نرخ بنزین بر نرخ تمامشده اجناس تاثیرگذار است، به صمت گفت: در بازار مسکن باتوجه به اینکه هزینه حملونقل افزایش مییابد، روی نرخ مصالح ساختمانی تاثیرگذار است و در نهایت نرخ تمامشده ملک را بالا میبرد.
وی افزود: تجربه نشان میدهد؛ هر زمانی نرخ حاملهای انرژی افزایش یافته، نرخ ملک و اجناس دیگر هم بالا رفته است. در دوره فعلی، نرخ مسکن ۶۰ درصد افزایش یافته، بهظاهر افزایش ۲۰۰۰ هزار تومانی بنزین زیاد نیست، اما روی حملونقل مصالح ساختمانی تاثیرگذار است
این عضو هیاتمدیره انجمن انبوه سازان تهران تاکید کرد: در آینده مشخص میشود که چقدر افزایش نرخ بنزین بر بازار مسکن تاثیرگذار است، چراکه فعلا تحتتاثیر مسائل سیاسی کشور است، بهطوریکه خلاف جهت بازارهای موازی حرکت میکند.
احتمال بیتفاوتی مسکن به بنزین وجود دارد
محتشم در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد افزایش نرخ بنزین، بازار مسکن را تکان ندهد، گفت: در حال حاضر عدمتوجه مسکن به افزایش نرخ دلار و نرخ تمامشده ملک، ریشه در مسائل و ابهامات سیاسی دارد، به این ترتیب احتمال دارد باوجود افزایش نرخ بنزین، بازار مسکن واکنشی نشان ندهد، البته نرخ تمامشده مسکن صددرصد بالا خواهد رفت.
وی تصریح کرد: در واقع از آنجایی که در شرایط نه جنگ نه صلح بهسر میبریم، احتمال دارد بازار مسکن واکنشی به نرخ بنزین نشان ندهد. به این ترتیب اگر ابهامات سیاسی برطرف شود و تکلیف تعاملات بینالمللی مشخص شود، مسکن از این حالت سرگردانی خارج خواهد شد.
این عضو هیاتمدیره انجمن انبوهسازان تهران با بیان اینکه سرمایه در جایی سرازیر میشود که امنیت وجود داشته باشد، گفت: زمانی که با ابهامات سیاسی مواجهیم، طبیعی است که سرمایه بهسمت بازارهایی نظیر طلا و دلار خواهد رفت که نقدشوندگی بالاتری دارد و از بازاری نظیر مسکن که نقدشوندگی پایینی دارد، فرار کند.
محتشم گفت: در حال حاضر نهتنها نرخ مسکن همسو با دلار پیش نرفته، بلکه در مناطق مرفه و گران با کاهش نرخ هم مواجه شده است، به این ترتیب جای تعجب ندارد باوجود افزایش نرخ بنزین که هزینههای ساختوساز را بالا میبرد، مسکن تکان نخورد.
وی تصریح کرد: اگر اوضاع سیاسی ایران تعیینتکلیف شود و بهسمت صلح پیش برویم، سرمایهگذاران وارد بازار ملک خواهند شد و نرخ مسکن بالا خواهد رفت، به این ترتیب فاصله قیمتی دلار و مسکن جبران خواهد شد.
این عضو هیاتمدیره انجمن انبوه سازان تهران ادامه داد: اگر قرار باشد، مسکن به افزایش نرخ بنزین واکنش نشان دهد، باتوجه به اینکه میانگین قیمت هر مترمربع ملک، 100 میلیون تومان است تاثیر آنچنانی نخواهد گذاشت، اما مسلما افزایش نرخ بنزین، افزایش نرخ تمام کالاها را بهدنبال خواهد داشت در واقع بیش از آنکه نرخ بنزین بر کالاهای اثر بگذارد، جو روانی حاکم ناشی از افزایش نرخ بنزین بر کالاها تاثیر میگذارد، بنابراین میتوان گفت افزایش نرخ بنزین انتظارات تورمی را بالا میبرد.
نرخ اجاره پس از افزایش نرخ بنزین
محتشم در پاسخ به این سوال که افزایش نرخ بنزین روی بازار اجاره تاثیرگذار است، گفت: زمانی که با افزایش نرخ بنزین انتظارات تورمی بالا برود طبیعی است که نرخ اجاره تاثیر بگذارد. البته ناگفته نماند که افزایش نرخ اجاره ناشی از تقاضای موثر هم است، به این معنی که چون شرایط حاکم بر اقتصاد بهگونهای است که قدرت خرید مردم بهشدت پایین آمده است و توازنی بین عرضه و تقاضا نیست و نرخ اجاره ناخودآگاه بالا میرود.
این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این سوال که آیا زمان آن نرسیده است که سرمایهگذاران طلا و ارز وارد بازار مسکن شوند، چراکه نرخ ملک در پایینترین سطح قرار گرفته است، گفت: افزایش نرخ طلا و ارز سقف ندارد که سرمایهگذاران وارد بازار مسکن شوند. به این ترتیب تا زمانی که امنیت سرمایهگذاری وجود نداشته باشد، امکان ندارد نرخ مسکن همسطح نرخ ارز شود، مگر اینکه اوضاع سیاسی کشور بهبود یابد و نقدینگی از بازارهایی نظیر طلا و ارز وارد بازار ساختوساز شود تا کمبود نقدینگی تولید برطرف شود.
محتشم در پاسخ به این سوال که وضعیت معاملات بازار مسکن را چطور ارزیابی میکنید، گفت: بازار مسکن در حال حاضر در رکود تورمی بهسر میبرد و بیشتر واحدهای مسکونی کوچک و متوسطمتراژ خریدوفروش میشوند، در مقابل واحدهای بزرگمقیاس بسیار محدود و با تخفیف ویژه معامله میشوند. در بخش سرمایهگذاری هم، شاهد آن هستیم که تقاضایی وجود ندارد و بیشتر بهسمت بازارهای طلا و ارز رفتهاند.
مسکن تحتتاثیر مسائل سیاسی
همچنین رامین گوران، دبیرانجمن انبوه سازان مسکن تهران به صمت گفت: بیش از آنکه بازار مسکن تحتتاثیر افزایش نرخ بنزین قرار گیرد، متاثر از انتظارات تورمی است، به این معنی که جو روانی ناشی از افزایش نرخ بنزین روی نرخ تمامشده کالاها تاثیر خواهد گذاشت، به این ترتیب باید شاهد افزایش قیمتها باشیم.
وی تاکید کرد: در بازار مسکن افزایش نرخ بنزین روی هزینههای حملونقل مصالحساختمانی تاثیر مستقیم خواهد گذاشت، بنابراین باید شاهد افزایش هزینههای ساختوساز و در نهایت نرخ تمامشده مسکن باشیم، اما از آنجایی که بهعلت مسائل سیاسی بازار مسکن در رکود بهسر میبرد، بعید است نسبت به نرخ جدید بنزین واکنش نشان دهد.
گوران در پاسخ به این سوال که افزایش نرخ بنزین چند درصد موجب افزایش هزینههای ساختوساز خواهد شد، گفت: در حال حاضر نمیتوان برآورد کرد نرخ بنزین چقدر روی نرخ تمامشده مسکن تاثیرگذار است و در آینده میتوان درباره آن صحبت کرد، اما شاهد آن هستیم در حال حاضر بازار مسکن در رکود تورمی بهسر میبرد و بهدنبال آن بازار ساختوساز هم راکد شده است. در واقع از یکسو، شاهد کاهش شدید قدرت خرید مردم هستیم و از سوی دیگر، با ابهامات سیاسی مواجهیم که موجب شده است بسیاری از سرمایهگذاران از خرید مسکن گرفته تا ساختوساز از این بازار فرار کنند و وارد بازارهایی نظیر سکه و ارز شوند.
دبیر انجمن انبوهسازان مسکن تهران در پاسخ به این سوال که چشمانداز بازار مسکن را در شرایط فعلی چطور ارزیابی میکنید، گفت: طی 2 سال گذشته، بازار مسکن در رکود سنگینی فرو رفته است و بهنظر میرسد تا روشن نشدن شرایط سیاسی، این روند ادامه یابد. چراکه سرمایه به جایی سرازیر خواهد شد که امنیت سرمایهگذاری وجود داشته باشد. در چنین شرایطی نه از خریدار مسکن که قدرت خریدش بهشدت کاهش یافته میتوان انتظار داشت که دست به خرید مسکن بزند و نه از انبوهساز میتوان انتظار داشت ساختوساز انجام دهد.
گوران گفت: در حال حاضر شاهد آن هستیم که واحدهای مسکونی بزرگمقیاس بهصورت تهاتر خرید و فروش میشوند، نه نقدی یا فروشندگان تخفیفهای ویژهای میدهند تا ملک موردنظرشان را بهفروش برسانند، در مقابل ملکهای کوچکمقیاس در مناطق پایینشهر تهران رونق بهتری دارد.
افزایش هزینه ساختوساز
ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوهسازان مسکن تهران گفت: افزایش نرخ سوخت بر نرخ تمامشده مسکن تاثیرگذار است، چراکه نرخ حملونقل مصالح ساختمانی را افزایش میدهد، البته افزایش نرخ بنزین بر تمام کالا تاثیر میگذارد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا افزایش نرخ مسکن موجب گرانی ملک خواهد شد، گفت: از آنجایی که نرخ مسکن طی سالهای گذشته افزایش چشمگیری داشته و قدرت خرید مردم کاهش یافته است، حتی با انفجار نرخ ارز یا افزایش نرخ بنزین تکان نخواهد خورد، چون دیگر ظرفیتی برای افزایش نرخ ندارد.
وی با بیان اینکه هزینه تولید مسکن تبدیل به مانعی بزرگ در مسیر ساخت خانه شده است، گفت: در حال حاضر تورم هزینه تولید از تورم نرخ فروش مسکن پیشی گرفته است، بهطوریکه بخشی از سازندگان با چالش تامین نقدینگی مواجهند و بخشی دیگر ورشکست و از بازار خارج شدهاند. بروز چنین وضعیتی موجب تعمیق رکود صنعت ساختمان نیز خواهد شد.
سخن پایانی
تجربه نشان میدهد، هر زمانی نرخ حاملهای انرژی افزایش یافته، نرخ ملک و اجناس دیگر هم بالا رفته است. در دوره فعلی، نرخ مسکن ۶۰ درصد افزایش یافته، به ظاهر افزایش ۲ هزار تومانی بنزین زیاد نیست، اما روی حملونقل مصالح ساختمانی تاثیرگذار است. در حال حاضر عدمتوجه مسکن به افزایش نرخ دلار و نرخ تمامشده ملک، ریشه در مسائل و ابهامات سیاسی دارد، به این معنی که احتمال دارد باوجود نرخ بنزین، بازار مسکن واکنشی نشان ندهد. البته نرخ تمامشده مسکن صددرصد بالا خواهد رفت. در واقع از آنجایی که در شرایط نه جنگ نه صلح به سر میبریم، احتمال دارد بازار مسکن واکنشی به نرخ بنزین نشان ندهد. به این ترتیب اگر ابهامات سیاسی برطرف شود و تکلیف تعاملات بینالمللی مشخص شود، مسکن از این حالت سرگردانی خارج خواهد شد. وقتی با ابهامات سیاسی مواجهیم، طبیعی است که سرمایه بهسمت بازارهایی نظیر طلا و دلار خواهد رفت که نقدشوندگی بالاتری دارد و از بازاری نظیر مسکن که نقدشوندگی پایینی دارد، فرار کند. افزایش نرخ بنزین صددرصد بر نرخ اجاره تاثیر میگذارد. البته ناگفته نماند که افزایش نرخ اجاره ناشی از تقاضای موثر هم است، به این معنی که چون شرایط حاکم بر اقتصاد بهگونهای است که قدرت خرید مردم بهشدت پایین آمده است و توازنی بین عرضه و تقاضا وجود ندارد و نرخ اجاره هم ناخودآگاه بالا میرود.