عوامل موثر بر نرخ طلا در بازارهای داخلی

نرخ اونس جهانی طلا و هرگونه تحولات داخلی و خارجی از مهم‌ترین عوامل موثر بر نرخ طلا در بازارهای داخلی هستند. همچنین نرخ دلار از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ طلا و سکه در بازار به‌شمار می‌رود. نرخ دلار خود نیز وابسته به عواملی دیگری است که با کم یا زیاد شدن این عوامل، نرخ دلار هم دچار تغییر می‌شود. به‌گفته کارشناسان، مهم‌ترین عامل موثر بر بازار ارز که معمولا اثر آن در بلندمدت نمایان می‌شود، رشد نقدینگی است. رشد نقدینگی در صورتی‌ که بیشتر از رشد تولید باشد، تقاضای مضاعفی در همه بازارها، از جمله بازار ارز ایجاد خواهد کرد.

تورم بالا نیز، موجب افزایش نرخ ارز و کاهش یافتن ارزش پول ملی می‌شود. به‌ویژه در شرایطی که ثبات اقتصاد کلان وجود نداشته باشد، تقاضای سفته‌بازانه برای ارز افزایش یافته و نهایتا جهش نرخ ارز را رقم خواهد زد. از سوی دیگر، افزایش نرخ بهره باعث افزایش ارزش پول یک کشور و در نتیجه کاهش ارزش دلار می‌شود. درحقیقت نرخ بهره بالا، سود بیشتری به وام‌دهندگان می‌رساند و به‌همین‌دلیل سرمایه خارجی را جذب می‌کند که در نهایت اثر خود را در نرخ تبدیل ارز می‌گذارد.

در این محاسبات باید فاکتورهایی مانند مبادلات خارجی و بدهی دولت را نیز در نظر گرفت. تعاملات خارجی یک کشور نشان‌دهنده درآمد آن کشور از سرمایه‌گذاری خارجی است که شامل صادرات، واردات، بدهی و … می‌شود. کاهش این درآمدها باعث کاهش ارزش پول یک کشور و در نتیجه افزایش نرخ دلار می‌شود.

چنانچه افزایش بدهی یک کشور موجب افزایش تورم شود و در نتیجه کاهش ارزش پول کشور را به‌همراه داشته باشد، نرخ دلار در آن کشور افزایش پیدا می‌کند.

باتوجه به موارد یادشده و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری نرخ ارز و طلا بر یکدیگر باید توجه ویژه‌ای بر سیاست‌های ارزی دولت داشت. همان‌گونه که سیاست‌های پولی در سطح جهان بر نرخ اونس جهانی تاثیر می‌گذارند، سیاست‌های پولی داخلی هم نقش مهمی در تغییرات نرخ دلار و در نتیجه طلا ایفا می‌کنند. به‌عنوان‌مثال افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی باعث تغییر در نرخ طلا می‌شود. به‌گفته بسیاری از تحلیلگران بازار، دولت‌ها با استفاده از ذخایر و سیاست‌های ارزی مانند تخصیص ارز به بازار می‌توانند تاثیر کوتاه‌مدتی بر نرخ ارز بگذارند، اما در بلندمدت، شرایط اقتصادی و سیاسی یک کشور تعیین‌کننده است.

منتظر سقوط قیمت‌ها نباشید

نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران، با تحلیل نوسانات اخیر بازار طلا، اعلام کرد؛ فاز اصلاح و کاهش قیمت‌ها پس از یک دوره افزایش دور از انتظار به‌پایان رسیده و بازار به ثبات نسبی دست یافته است. وی بااشاره به اینکه آینده بازار جهانی طلا در بلندمدت صعودی پیش‌بینی می‌شود، به مردم توصیه کرد که منتظر سقوط قیمت‌ها به کانال‌های بسیار پایین‌تر 

نباشند. رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران بااشاره به تحولات بازار جهانی طی هفته‌های گذشته به صمت گفت: حدود 2 هفته پیش، اونس جهانی طلا به اوج نرخ تاریخی خود یعنی ۴هزار و ۳۵۷ دلار رسید. این افزایش شدید و دور از انتظار که تحلیل‌های ابتدای سال میلادی آن را برای پایان سال پیش‌بینی می‌کردند، زودتر از موعد رخ داد و باعث رشد هیجانی در بازارهای جهانی شد. وی افزود: اما پس از ثبت این رکورد، طی 10 روز گذشته شاهد یک کاهش تدریجی و نسبتا خوب بودیم. نرخ اونس جهانی با کاهشی در حدود ۳۵۰ دلار نسبت به اوج خود، به کانال ۴ هزار و ۲ دلار بازگشت.  بذرافشان علت اصلی این کاهش را تقویت ارزش دلار در سطح دنیا دانست و بیان کرد: معمولا هر زمان که شاخص دلار در جهان تقویت می‌شود، شاهد کاهش نرخ طلا هستیم و برعکس؛ تضعیف دلار به رشد بهای این فلز گرانبها منجر می‌شود.

همراهی بازار داخل با نوسانات جهانی

بذرافشان در ادامه به تاثیر این نوسانات بر بازار داخلی پرداخت و گفت: همگام با رشد انس جهانی، قیمت‌ها در بازار داخل نیز به سقف‌های جدیدی رسید. به‌طوری‌که هر گرم طلای ۱۸عیار به مرز ۱۱میلیون و ۴۵۰ هزار تومان و سکه تمام‌بهارآزادی نیز به نرخ ۱۱۷میلیون تومان رسید. خوشبختانه با آغاز روند کاهشی در بازار جهانی، قیمت‌ها در بازار داخل نیز اصلاح قابل‌توجهی را تجربه کردند.

چشم‌انداز بلندمدت طلا

وی با بیان اینکه کاهش فعلی لزوما ادامه‌دار نخواهد بود، تصریح کرد: تحلیلگران برجسته در سطح دنیا معتقدند؛ آینده بازارهای جهانی طلا صعودی است. براساس این تحلیل‌ها، پیش‌بینی می‌شود نرخ هر اونس طلا در سال ۲۰۲۶ به ۵ هزار دلار برسد. این پیش‌بینی‌ها همانند تحلیل سال گذشته که رسیدن اونس به ۴ هزار دلار را مطرح کرده بود و زودتر از موعد محقق شد، قابل‌توجه است.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در تشریح دلایل این چشم‌انداز صعودی اظهار کرد: چندین عامل کلیدی از این تحلیل حمایت می‌کنند، نخست اینکه استخراج طلا در سطح دنیا با کاهش روبه‌رو شده و هزینه‌های تولید و استخراج آن به‌شدت بالا رفته است. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری راهبردی کشورهایی نظیر چین و برخی کشورهای اروپایی در بازار طلا گسترش یافته است. این عوامل اجازه کاهش شدید و پایدار نرخ را در آینده نمی‌دهند.

توصیه نهایی به مردم

بذرافشان در پایان و در پاسخ به این سوال که آیا احتمال سقوط نرخ در هر گرم طلا وجود دارد، خاطرنشان کرد: باتوجه به تحلیل‌های موجود، احتمال کاهش شدید قیمت‌ها و بازگشت به کانال‌های بسیار پایین‌تر، کم است. بازار اوج قیمتی خود را تجربه کرده و اصلاح نسبی آن نیز انجام شده است.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در توصیه‌ای به مردم گفت: طلا همواره به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری امن برای حفظ ارزش پول در برابر تورم مطرح بوده، باتوجه به اینکه بازار کاهش نسبتا خوبی را تجربه کرده و به ثبات رسیده است. مردم منتظر کاهش یا افزایش خاص و هیجانی در کوتاه‌مدت نباشند. در شرایط فعلی می‌توانند مبادلات خود را با آرامش انجام دهند، هرچند نوسانات جزئی یک تا ۵ درصدی، چه افزایشی و چه کاهشی، همواره بخشی از ذات این بازار است.

۳ سناریو برای آینده نرخ فلز زرد

بر همین اساس با فرض نرخ ارز تقریبا ثابت یا با افزایش متوسط ۳ سناریو برای نرخ فلز زرد تا پایان سال پیش‌بینی می‌شود؛

سناریوی خوش‌بینانه: اگر نرخ جهانی طلا به‌سمت سقف پیش‌بینی‌شده حرکت کند (برای مثال حدود ۴ هزار دلار به‌ازای هر اونس) و نرخ دلار نیز با افزایش همراه باشد، نرخ طلا در ایران می‌تواند 20، 30 درصد افزایش تا پایان سال نسبت به سطح فعلی داشته باشد.

سناریوی میانه: اگر نرخ جهانی به حدود میانگین (برای مثال ۳ هزار و ۵۰۰ دلار/اونس) برسد و نرخ دلار افزایش محدودی داشته باشد، می‌توان انتظار داشت نرخ طلا در ایران  10، 20 درصد تا پایان سال افزایش یابد.

سناریوی محتاطانه: اگر نرخ جهانی طلا رشد کمی داشته باشد یا نرخ ارز مطرح ثابت بماند، ممکن است نرخ طلا در ایران عمدتا با افزایش نمادین یا ثابت مواجه شود؛ شاید حدود 5 تا 10درصد رشد یا حتی نوسانی محدود.

سخن پایانی

باتوجه به موارد یادشده، نرخ اونس جهانی و نرخ ارز 2 عامل مهم و موثر بر نرخ طلا در بازار ایران هستند که البته این دو خود تاثیرپذیر از عوامل دیگری هستند. بنابراین هرگونه پیش‌بینی از آینده این بازار با فرض عدم‌وقوع شوک بزرگ اقتصادی یا سیاسی مانند تحریم، نوسان شدید دلار، جنگ یا هرگونه بحران اقتصادی مطرح می‌شود. ناگفته پیداست که نرخ داخلی طلا بیشتر از نرخ اونس جهانی تحت‌تاثیر نرخ ارز و عوامل داخلی است و بدون شک افراد جامعه طلا را به‌عنوان یک دارایی امن و بهترین راه‌حل برای سرمایه‌گذاری در زمان بروز مشکلات می‌دانند. بررسی تاریخی نرخ طلا هم همین را نشان می‌دهد که در بازه‌های زمانی خاص نرخ آن افزایش داشته و در بقیه مواقع که جو آرامی بر جوامع حاکم بوده، توانسته است ثبات خود را حفظ کند.