ادغام پرحاشیه
در سالهای اخیر صندوقهای بازنشستگی کشور و چالشهای آنها موضوع بحث بسیاری از مجامع و محافل اقتصادی بوده و دولتها نیز در راستای رفع مشکلات این صندوقها طرحها و برنامههایی را اجرا کرده و میکنند. در تازهترین این برنامهها مصوبه ادغام صندوق بازنشستگی فولاد در صندوق بازنشستگی کشوری ابلاغ شده است. این اقدام گرچه براساس اعلام مسئولان با هدف اصلاح ساختارها، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری صورت گرفته، اما صدای اعتراض ذینفعان صندوق فولاد را در آورده و آنها را بر آن داشته تا در راستای توقف اجرای این مصوبه، نامههایی را برای نهادهای گوناگون حاکمیتی، اجرایی و قانونگذاری ارسال کنند، زیرا بازنشستگان صندوق فولاد بر این باورند که برنامههای اجراشده پیشین در زمینه صندوق بازنشستگی فولاد و تجربههای بهدست آمده از آن، بازتابدهنده وضعیتی مثبت نبوده که حالا برمبنای آن نگاهی روشن و امیدوارکننده به اجرای برنامه ادغام داشته باشند. صمت در گزارش پیش رو با نگاهی به اظهارنظر مسئولان درباره طرح ادغام صندوق بازنشستگی فولاد در صندوق بازنشستگی کشوری و آنچه دولت در سر دارد، نظر ذینفعان صندوق فولاد را درباره این اقدام جویا شده است.

مصوبه ادغام صندوقهای بازنشستگی و فولاد چه میگوید؟
معاوناول رئیسجمهوری مصوبه شورای عالی اداری درباره انتقال صندوق بازنشستگی فولاد به صندوق بازنشستگی کشوری را ابلاغ کرد.
محمدرضا عارف، معاوناول رئیسجمهوری تصویبنامه جلسه ۲۶ مرداد امسال شورای عالی اداری مبنی بر انتقال موسسه صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد به صندوق بازنشستگی کشوری را در تاریخ ۱۸ شهریور به وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و سازمانهای برنامه و بودجه و اداری و استخدامی ابلاغ کرد.
اصلاح مصوبه سال ۹۵ شورای عالی اداری
پیشتر در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ شورای عالی اداری انتقال صندوق بازنشستگی فولاد به صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی را به تصویب رسانده بود که دادنامه ۲۸ آبان ۱۳۹۸ دیوان عدالت اداری، رأی به ماهیت دولتی داشتن صندوق فولاد داده و مصوبه سال ۱۳۹۵ شورای عالی اداری را ملغیاثر کرد که این مصوبه در جلسه ۲۶ مرداد امسال این شورا بار دیگر اصلاح و صندوق بازنشستگی فولاد به صندوق بازنشستگی کشور منتقل شد.
مطابق ماده یک این مصوبه، موسسه صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد با تمامی وظایف، اختیارات و داراییها ازجمله اموال منقول و غیرمنقول، سهام، امتیازات، موجودی، اسناد و اوراق، تعهدات و بدهیهای دولت (شامل تمامی تعهدات اعم از مطالبات قانونی بازنشستگان، مستمری و وظیفهبگیران) و سایر حقوق و کارکنان صندوق (رسمی و پیمانی) و با رعایت حقوق شرعی و قانونی ذینفعان مربوطه، به صندوق بازنشستگی کشوری انتقال مییابد.
سازمان برنامه و بودجه نیز مکلف است اعتبارات لازم برای پرداخت حقوق بازنشستگان مستمری و وظیفهبگیران صندوق منتقل شده را در اعتبارات سالانه صندوق بازنشستگی کشوری پیشبینی و منظور کند.
تمامی داراییها و پروندههای شاغلان، بازنشستگان، مستمری و وظیفهبگیران صندوق منتقل شده، حداکثر ظرف ۲ ماه بعد از ابلاغ این تصویبنامه تحویل صندوق بازنشستگی کشوری میشود.
تعدیل تدریجی نیروهای صندوق فولاد و یکباره هیات مدیره
صندوق بازنشستگی کشوری مکلف است در راستای یکپارچهسازی ساختارها و فرآیندها و چابکسازی خود، از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه، هر سال حداقل معادل ۲۵ درصد از تعداد کارکنان صندوق منتقل شده (صندوق بازنشگستگی فولاد) را کاهش دهد و با رعایت قوانین و مقررات نسبت به خاتمه همکاری با آنان اقدام کند.
از تاریخ ابلاغ این تصویبنامه، سمت اعضای هیاتمدیره و هیات نظارت و مدیرعامل صندوق انتقالی (فولاد) خاتمه مییابد و چنانچه افراد مذکور دارای رابطه استخدامی (رسمی یا پیمانی) نباشند، به همکاری آنان نیز خاتمه داده میشود.
مجریان چه میگویند؟
ادغام با هدف کاهش هزینه
آنچه که درباره این ادغام و برنامههای مترتب بر آن نگرانکننده است، تناقضهایی است که در اظهارنظرهای مسئولان و مصوبات و... بهچشم میخورد؛ بهطوری که باوجود تاکید مصوبه شورای عالی اداری درباره انتقال صندوق بازنشستگی فولاد به صندوق بازنشستگی کشوری مبنی بر ضرورت کاهش سالانه ۲۵ درصدی نیروهای صندوق فولاد، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اطمینان از عدم کاهش نیروی انسانی صندوق بازنشستگی فولاد خبر داد و اعلام کرد کاهش مدنظر فقط در معاونتهای زائد و برخی هیاتمدیرهها و هیات نظارت تحقق مییابد.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز درباره ادغام صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بازنشستگی کشوری با تاکید بر اینکه در این ادغام انتقال و جابهجایی سرمایهای رخ نداده و فقط پستهای مدیریتی و موازی حذف شده، گفت: صندوق فولاد با پوشش حدود ۸۷ هزار نفری دارای ساختاری شامل هیات مدیره، هیات نظارت، معاونت حقوقی، معاونت اقتصادی و سایر معاونتها است و از آن طرف صندوق کشوری با جمعیتی بالغ بر ۱.۸ میلیون نفر، ساختاری مشابه دارد که این ادغام در راستای یکپارچهسازی این مدیریتها و بهتبع آن کاهش هزینهها انجام میشود.
وی در این باره توضیح داد: هزینههای ناشی از فعالیت صندوقهای یادشده در نهایت از منابع عمومی و توسط مردم ایران تامین میشود؛ در حالی که این هزینههای بالای اجرای طرحها و فعالیت صندوقها نهتنها باعث افزایش رفاه نمیشود، بلکه میتواند اثر منفی نیز بر این حوزه داشته باشد.
میدری تاکید کرد: هیچ یک از کارمندان صندوقها در جریان اصلاحات ساختاری حذف نخواهند شد و تنها سمتهای مدیریتی و نظارتی غیرضروری کاهش مییابد. وی ادامه داد: برخی هیاتهای مدیره، هیاتهای نظارت و معاونتهای زائد حذف میشوند، اما بخشهای کلیدی مانند معاونت اقتصادی، حوزه درمان، نظارت بر شرکتها و بررسی اسناد همچنان به فعالیت ادامه خواهند داد و نیروی انسانی صندوقها دستخوش کاهش نخواهد شد.
فولادیها نگرانی نداشته باشند!
علاالدین ازوجی، سرپرست صندوقهای بازنشستگی کشوری و فولاد نیز در پاسخ به برخی نگرانیهای مطرحشده درباره ادغام یادشده گفت: ادغام صندوق فولاد در صندوق بازنشستگی کشوری با هدف اصلاح ساختارها، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری صورت گرفته و بهمعنای کاهش نیروی انسانی نیست.
سرپرست صندوقهای بازنشستگی کشوری و فولاد اظهار کرد: بازنشستگان و کارکنان صندوق فولاد نباید درباره مصوبه شورای عالی اداری مبنی بر انتقال این صندوق به صندوق بازنشستگی کشوری هیچگونه نگرانی و دغدغهای داشته باشند.
وی تصریح کرد: همانگونه که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در مصاحبه اخیر خود تاکید کردند، ادغام این دو صندوق با هدف اصلاح ساختارها، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری صندوقها انجام شده و صرفا پستهای غیرضروری کاهش خواهد یافت.
ازوجی با اشاره به خدمات ارزشمند بازنشستگان فولاد در سختترین شرایط کاری در معادن و صنایع معدنی و فولادی گفت: این قشر در کنار مشمولان صندوق بازنشستگی کشوری شایسته تکریم بیشتری هستند؛ موضوعی که همواره موردتاکید رئیسجمهوری نیز بوده است. دغدغه برخی نمایندگان مجلس در این زمینه قابلدرک است و نیاز به تبیین و گفتوگوی بیشتری دارد، اما تاکید میشود با این ادغام هیچ تغییری در خدمات رفاهی و درمانی بازنشستگان فولاد رخ نخواهد داد. سرپرست صندوقهای بازنشستگی کشوری و فولاد نیز مانند میدری تاکید کرد: یکپارچهسازی هیات مدیره و هیات نظارت دو صندوق بهمعنای کاهش نیروی انسانی نیست و کارکنان صندوق فولاد نباید نگرانی داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان امور اداری و استخدامی، این انتقال با کمترین آسیب به بدنه منابع انسانی و جامعه هدف، یعنی بازنشستگان صندوق فولاد، انجام خواهد شد.
حقوق حقه بازنشستگان فولاد پایمال میشود
باوجود اظهارات آرامشبخش مسئولان درباره ادغام صندوقهای بازنشستگی فولاد و کشوری، ذینفعان صندوق بازنشستگی فولاد و مشخصا بازنشستگان این نهاد از این اقدام بهشدت اظهار نگرانی میکنند و بر این باورند که این اقدام برخی حقوق حقه بازنشستگان فولاد را از بین میبرد. در این باره رئیس هیاتمدیره کانون بازنشستگان صندوق فولاد سمنان در گفتوگو با صمت اظهار کرد: ادغام صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بازنشستگی کشوری اقدامی غیرکارشناسی و ناثواب است و ما در راستای توقف اجرای این مصوبه نامهای را تنظیم و به نهادهای حاکمیتی و اجرایی و قانونگذاری ارسال کردهایم.
جمشید مهرابی، رئیس هیاتمدیره کانون بازنشستگان صندوق فولاد سمنان ادغام صندوقهای یادشده را اقدامی غیرقانونی دانست و تصریح کرد: در نامه یادشده ما به تمامی موارد و بندهای قانونی که عمل انجامشده را اقدامی در تعارض با قانون میشمارد، درج کرده و بر این مبنا خواستار جلوگیری از اجرای این تصمیم شدهایم.
مهر فوتی بر شناسنامه بازنشستگان فولاد!
وی با اشاره به پیشینه طرحهای اجراشده در زمینه صندوق بازنشستگی با توصیفی مبنی بر «ابطال شناسنامه (کاری) بازنشستگان فولاد» توضیح داد: پیش از این نیز در سال ۹۱ مهر فوتی به شناسنامه کاری بازنشستگان فولاد زدند و صندوق بازنشستگان فولاد را از زیرمجموعه وزارت صنعت و معدن وقت (صمت کنونی) به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتقال دادند. این در حالی است که بازنشستگان صندوق فولاد برمبنای ماهیت شغلیشان در خانه اصلی خوشان
بودند. این فعال حوزه بازنشستگی با تاکید بر اینکه تعیین سقف و سابقه کاری در حوزه معدن و فولاد سالها پیش با کارشناسیهای اصولی انجام شده، در این باره گفت: صندوق بازنشستگان فولاد ذینفعانی دارد که با کارکرد هفتساله، دهساله و پانزدهساله با مزایای کارکرد ۳۰ سال بازنشسته شدهاند و این بهاصطلاح مزیتی است که برمبنای نوع فعالیتشان و میزان سختی آن برایشان در نظر گرفته شده و شاهد مثال آن هم آماری است که از درگیری بالای کارکنان بخش صنعت و معدن با بیماری صعبالعلاج خبر میدهد. آیا درست است صندوقی با جامعه هدف اینچنین در صندوق بازنشستگی کشوری که ماهیت فعالیت ذینفعان آنها بسیار متفاوت است ادغام شود؟
نگرانی برمبنای تجربههای پیشین
مهرابی در پاسخ به سوال صمت مبنی بر اینکه آیا بهاعتقاد شما بازنشستگان صندوق فولاد مزایای بازنشستگیشان را با ادغام این صندوق در صندوق بازنشستگی کشوری از دست خواهند داد؟ تصریح کرد: در سال ۹۱ هم که انتقال صندوق فولاد از وزارت صمت به وزارت رفاه صورت گرفت وعدههای زیادی درباره عدم تغییر شرایط و حفظ اختیارات و... داده شده بود که ما در ادامه شاهد غیر این بودهایم و حالا نیز برمبنای همان تجربه تلخ شکی وجود ندارد که حقوق حقه بازنشستگان فولاد با این ادغام نادیده گرفته خواهد شد. وی صندوقها را حیاط خلوت مدیران توصیف تاکید کرد: صندوق فولاد به حدی دارایی و سرمایه دارد که اگر این سرمایه را در هر کدام از بانکهای کشور قرار دهند، تنها با سود آن میتوانند حقوق اعضای آن را با رشد حتی ۵۰ درصدی سالانه پرداخت کنند و این ادغام ضرورتی ندارد. صندوق فولاد نهادی خودگردان است و نیازی به اجرای برنامههایی از این دست ندارد. رئیس هیاتمدیره کانون بازنشستگان صندوق فولاد سمنان در پایان با اظهار نگرانی از آینده این تصمیم تاکید کرد: صندوق فولاد و صندوق بازنشستگی سنخیتی با هم ندارند که بتوان برمبنای آن سنخیت، این ادغام را توجیه کرد؛ بر این مبنا توصیه و درخواست ما از مسئولان جلوگیری از این اقدام است، زیرا بروز اعتراضات و نارضایتی، پیامد برخی دگرگونیها در حقوق و مزایای بازنشستگان فولاد، امری دور از انتظار نیست.
سخن پایانی
طرح ادغام صندوق بازنشستگی فولاد در صندوق بازنشستگی کشوری حتی اگر طرحی در راستای کاهش هزینه و رشد بهرهوری باشد، از آنجایی که رضایت ذینفعان اصلی صندوق بازنشستگی فولاد را بهدست نیاورده، طرحی پرحاشیه نام میگیرد؛ بر این مبنا بهتر است دولت با ارائه تضامینی به سهامداران اصلی این صندوق که بازنشستگان صنایع پرزحمت صنعت و معدن هستند، خیالشان را از بابت عدم تغییر در شرایط رفاهیشان با انجام این ادغام راحت کند؛ در غیر این صورت شاید بتوان هر گونه نگرانی اعضای این صندوق را توجیهپذیر دانست.