گرانی در بازار خودروهای داخلی

رصد قیمتی برخی از خودروهای پرطرفدار داخلی در بازار نشان می‌دهد در هفته جاری قیمت پراید ۱۵۱ SE مدل ۱۴۰۳ در بازار خودرو به ۳۶۰ میلیون تومان و پراید ۱۵۱ SE مدل ۱۴۰۲ نیز به ۳۳۵ میلیون تومان رسیده است. قیمت اطلس G دنده‌ای مدل ۱۴۰۳ به ۵۸۰ میلیون تومان رسیده و افزایش داشته است. در این میان، قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۳ پانوراما مدل ۱۴۰۲ با افزایش ۵ میلیون تومانی، ۷۰۵ میلیون تومان قیمت خورده و پژو ۲۰۷ دنده‌ای مدل ۱۴۰۳ هم با کاهش ۵ میلیون تومانی به ۸۲۰ میلیون تومان رسیده است. پژو ۲۰۷ پانوراما اتوماتیک TU۵P مدل ۱۴۰۳ هم یک میلیارد و ۳۰ میلیون تومان به فروش رفته است. مدل ۱۴۰۲ این خودرو ۱۰ میلیون تومان گران و یک میلیارد و ۱۰ میلیون تومانی شده است. قیمت پژو ۲۰۷ تیپ ۵ مدل ۱۴۰۲ هم به حدود ۷۴۵ میلیون تومان رسیده است. قیمت پژوپارس ELX-TU۵ مدل ۱۴۰۲ نیز در بازار خودرو با افزایش ۱۰ میلیون تومانی به ۹۰۵ میلیون تومان رسیده است. پژوپارس LX مدل ۱۴۰۲ هم با افزایش ۱۰ میلیون تومانی، ۹۵۵ میلیون تومان شده است. پژوپارس XU۷P مدل ۱۴۰۲ هم در بازار ۱۰ میلیون تومان ارزان و ۷۷۰ میلیون تومان عرضه شد شده است.

تارا اتوماتیک V۴ LX مدل ۱۴۰۳ حدود ۱۰ میلیون تومان گران شد و یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان قیمت خورد. مدل ۱۴۰۲ این خودرو هم ۵ میلیون تومان گران‌تر شد و یک میلیارد و ۲۵ میلیون تومان شد. قیمت تارا اتوماتیک V۲ مدل ۱۴۰۳ در بازار به ۹۷۰ میلیون تومان رسید. تارا دنده‌ای V۱ مدل ۱۴۰۳ نیز ۸۳۵ میلیون تومان قیمت خورده است. ساینا S دنده‌ای دوگانه‌سوز مدل ۱۴۰۳ در بازار با افزایش ۱۵ میلیون تومانی، ۵۷۰ میلیون تومان قیمت خورده است. ساینا S دنده‌ای بنزینی نیز با افزایش ۲۰ میلیون تومانی، ۴۸۵ میلیون تومان شده است. در همین هفته ساینا S اتوماتیک مدل ۱۴۰۳ هم ۶۲۰ میلیون تومان قیمت خورده است.

بازار خودرو در چاه سوءمدیریت

فیروز نادری، فعال بازار خودرو ضمن اشاره به اینکه وضعیت بازار خودرو تا حدودی متاثر از افزایش نرخ دلار و اظهارنظرها درباره مذاکرات، دچار تغییرات کلی و قیمت‌ها در آن تا حدودی صعودی شده بهصمت اظهار کرد: در ماه‌های اخیر، قیمت خودروهای داخلی تقریبا ثابت مانده بود، اما با بالا رفتن نرخ دلار و تغییرات مدیریتی در ایران خودرو، قیمت‌ها به یکباره افزایش یافت. به‌طوری که برخی از خودروهای مونتاژی تا ۲۰۰ میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کردند. این تغییرات ناگهانی باعث شده خریداران که قصد خرید خودرو داشتند، به تب و تاب بیفتند و در نتیجه تقاضا به‌شدت افزایش یابد.

وی ادامه داد: در حالی که مدت‌ها بود بازار خودرو در مقابل نوسانات نرخ دلار واکنشی نشان نمی‌داد، اخیرا به‌دنبال افزایش قابل‌توجه نرخ دلار ۷ این بازار نیز با افزایش قابل‌توجه قیمت‌ها روبه‌رو شده و در برخی از خودروهای پر مصرف در بازار شاهد افزایش قیمت زیادی هستیم. جالب اینجاست که تقاضا در این شرایط هم به‌واسطه انتظارات تورمی بیشتر شده است.

بازار خودرو در ابهام

نادری به وضعیت عرضه خودرو اشاره کرد و گفت: بازار در سال جاری وضعیت قابل‌قبولی داشت و با از سر گیری واردات به این سمت می‌رفت که تا حدودی روند عرضه و تقاضا در آن بهبود پیدا کند که در نهایت با تغییرات نرخ دلار و اظهارنظرهای گوناگون درباره مذاکرات باز هم شاهد بهم ریختگی قیمت‌ها و افتادن سایه ابهام بر این بازار هستیم. فعال بازار خودرو ادامه داد: در همین یکی دو هفته اخیر هم شاهد تغییر مدیریت ایران خودرو بودیم که به نظر می‌رسد فقط نوعی واگذاری صوری است و تنها ابهام درباره صنعت و بازار خودرو را زیاد کرده است. این واگذاری یک‌شبه هم تاثیر چندانی بر بازار نداشت، فقط اندکی قیمت برخی خودروها افزایش یافت که در ادامه نوسانات قابل‌توجه نرخ دلار پر زورتر وارد میدان شد و واکنش نهایی بازار خودرو برای هفته‌های پایانی سال بیشتر متاثر از این عامل است.

بازار خودرو غیرقابل‌پیش‌بینی است

فعال بازار خودرو وضعیت بازار را غیرقابل‌پیش‌بینی دانست و افزود: در حال حاضر مولفه‌های سیاسی و اقتصادی کلان بر تمام بازارها تاثیرگذارند و با توجه به اینکه رویکرد ما در سیاست‌های کلان و برنامه‌ریزی‌های ساختاری برای صنعت و از جمله صنعت خودرو مشخص نیست، نمی‌توان درباره این بازار اظهارنظر قطعی کرد. ضمن اینکه در حال حاضر خریداران واقعی در بازار حضور دارند و نسبت به خرید خودرو موردنیاز اقدام می‌کنند. البته مهم‌ترین موضوع همچنان این است که بازار خودرو از یک بازار سرمایه‌ای خارج شده و بیشتر نقدینگی‌ها در حال حاضر به سمت بازارهای دیگر مانند بازار ارز و طلا و مسکن سرازیر شده است.

بازار خودرو نیازمند اصلاحات ساختاری

نادری در پایان با بیان اینکه وضعیت فعلی صنعت خودرو نشان‌دهنده چالش‌های اساسی در مدیریت و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی است، اظهار کرد: واگذاری ایران خودرو به بخش خصوصی، هرچند به نظر می‌رسد یک اقدام مثبت باشد، اما با ابهامات زیادی همراه است. سرعت این واگذاری و عدم‌شفافیت در روند آن، نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. در حالی که خصوصی‌سازی باید یک فرآیند حساب‌شده و دقیق باشد، درباره خودروسازی کشور این موضوع به سرعت انجام شده که می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. در نهایت، اگر دولت بتواند توافقاتی را برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور انجام دهد، احتمالا بازار خودرو نیز به ثبات خواهد رسید. اما اگر روند کنونی ادامه یابد، آشفته بازار خودرو همچنان ادامه خواهد داشت. در نهایت اینکه، نیاز مبرمی به اصلاحات ساختاری اساسی در سیاست‌ها و مدیریت صنعت خودرو احساس می‌شود تا بتوان به سمت یک بازار پایدار و کارآمد حرکت کرد.

بازار خودرو خالی از خریدار

در این میان، امیر حاج‌ابوالحسن از دیگر فعالان بازار خودرو نظر دیگری دارد و بازار خودرو را خالی از خریدار می‌داند. وی با اشاره به اینکه بازار خودرو در حال حاضر تقاضا ندارد بهصمت اظهار کرد: بازار خودرو این روزها به‌شدت تحت‌تأثیر نوسانات اقتصادی و تغییرات مدیریتی قرار دارد. افزایش نرخ دلار یکی از عوامل اصلی این نوسانات بوده، اما باید به این نکته توجه کرد که اشباع بازار و تغییر در رفتار خریداران نیز نقش مهمی در این وضعیت ایفا کرده‌اند. به‌طور کلی، خودرو حالا بیشتر به‌عنوان یک کالای مصرفی دیده می‌شود و دلالان کمتر در آن نقش دارند. این وضعیت ناشی از رکود حاکم بر این بازار است و اینکه در حال حاضر عرضه هست، اما خریداری نیست. فعال بازار خودرو ادامه داد: در روزهای اخیر قیمت اغلب خودروهایی داخلی صعودی بوده که بیشتر متاثر از نرخ دلار است. با توجه به اینکه شرکت‌های خودروسازی به ثبت‌نام‌های جدید ادامه می‌دهند و خودروهای بیشتری وارد بازار می‌شود، انتظار می‌رود این روند قیمت‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین، با اعلام امکان واردات خودروهای برای هر فرد با استفاده از کد ملی، بازار به سمت اشباع پیش می‌رود و ممکن است این موضوع به کاهش قیمت‌ها منجر شود.

حاج ابوالحسن افزود: در این میان البته نبود تقاضا در بازار خودرو، فروشندگان خودرو و نمایشگاه‌داران را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. بسیاری از آنها نتوانسته‌اند هزینه‌های خود را جبران کنند و این موضوع به نوبه خود می‌تواند باعث کاهش عرضه و افزایش فشار بر قیمت‌ها شود. انتظار می‌رود ساختار بازار خودرو در این بخش دچار تغییرات اساسی شود. فعال بازار خودرو در پایان گفت: به نظر می‌رسد وضعیت کنونی بازار خودرو ادامه‌دار باشد. اگرچه پیش‌بینی وضعیت بازار خودرو در ماه‌های آینده دشوار است، اما در کل می‌توان گفت وضعیت این بازار نیز مانند دیگر بازارها به‌شدت وابسته به شرایط اقتصادی کشور است و هرگونه تغییر در سیاست‌های دولت می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت‌ها و تقاضا در بازار خودرو داشته باشد.

بازار خودرو بدون متولی است؟

سیدمحمد حسینی، کارشناس بازار خودرو نیز با اشاره به افزایش ناگهانی قیمت برخی از محصولات ایران خودرو دقیقا پس از واگذاری این شرکت خودروساز، گفت: افزایش ۵ درصدی قیمت‌ها در یک روز خطرناک است. چطور می‌شود با یک اقدام و یک جابجایی قیمت‌ها این طور برای خود گران شود؛ مگر این بازار متولی ندارد؟! گرانی خودرو نه تنها باعث تورم در این بازار می‌شود، بلکه عاملی زنجیروار برای گرانی سایر محصولات و کالاها در بازار است.

کارشناس بازار خودرو در گفت‌وگو با اقتصاد ۲۴ با بیان اینکه این روزها نمی‌توان برای قیمت‌ها در بازار خودرو پیش‌بینی کرد، گفت: نوسانات نرخ این محصول در بازار نگرانی‌هایی را به وجود آورده است. نکته جالب اینجاست که با تغییر مدیریت در صنعت خودرو کشور یا هر تغییر در نحوه مدیریت، بازار همواره شاهد نوسان قیمت خودرو است به طوری که تشدید قیمت‌ها تحت هر شرایطی در بازار اعمال می‌شود.

عرضه برخی خودروها کم شد

حسینی با تاکید بر اینکه عرضه برخی از محصولات ایران خودرو در بازار طی چند روز اخیر بسیار کم شده، گفت: خودروهایی که چند ماه پیش از کارخانه به سطح بازار رسیده، چطور می‌شود یک شبه به فروش برسد؟ برخی سودجویان برای کنترل و سود بیشتر از بازار، اقدام به حفظ خودروها در کف پارکینگ‌ها می‌کنند و این اساسا به سیاست‌های اشتباه متولیان بازار خودرو بازمی‌گردد.

این فعال بازار خودرو با تاکید بر اینکه هنوز وضعیت قیمت‌ها در بازار نامشخص است، گفت: با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و افزایش تقاضای خرید خودرو، سیاست‌گذاران این بازار چه تصمیمی برای مردم دارند؟! آیا طبق روال گذشته قیمت‌ها را به حال دلالان این بازار رها می‌گذارند؟! اینها پرسش‌هایی است که باید منتظر بود و نتیجه آن را به نظاره نشست.

سخن پایانی

براساس این گزارش و به اعتقاد فعالان بازار خودرو، وضعیت این بازار همچنان در ابهام است و تنها اتفاق مثبتی که در این بازار رخ داده، کم‌رنگ شدن حضور دلالان خودرو است. در این میان، قیمت‌های ناپایدار و دسترسی نداشتن مصرف‌کنندگان به خودرو دلخواه با قیمت مناسب، رکود این بازار را عمیق‌تر کرده است. به باور کارشناسان و فعالان بازار خودرو، وضعیت کنونی صنعت و بازار خودرو نشان‌دهنده نیاز مبرم این بازار به بازنگری در رویکردهای مدیریتی و سیاست‌گذاری‌هاست تا بتوان به سمت ثبات و کارآیی بیشتر در این بخش حرکت کرد. ناگفته نماند که فعالان بازار خودرو ادامه شرایط کنونی را بیشتر محتمل می‌دانند و معتقدند با ادامه یافتن این وضعیت به‌تدریج ساختار معاملات در بازار خودرو دچار تغییرات اساسی خواهد شد.