کالاهای صادراتی ایران به تاجیکستان

در سال‌های اخیر صادرات ایران به تاجیکستان شامل کالاهایی نظیر نفت تصفیه‌شده، ورق پلاستیک خام، پلیمرهای اتیلن، محصولات پاک‌کننده، سرامیک بدون لعاب، کیف‌های بسته‌بندی، بلوک‌های آهنی، پلمیرهای پروپیلن، کالاهای پخته‌شده، درب پلاستیکی، پلی‌اتیلن‌ها، ماشین‌آلات پردازش سنگ، ریسمان و طناب، سایر محصولات پلاستیکی، آجیل، ماشین‌آلات آمادگی خاک، چای، لوله‌های آهنی کوچک، آسفالت، ظروف تزئینی و فرش بوده است.

علاوه بر این کالاها، ظرفیت صادرات کالاهای دیگر ایرانی به تاجیکستان نیز وجود دارد که می‌تواند در مسیر تقویت سطح مناسبات تجاری با این کشور موردتوجه فعالان اقتصادی قرار بگیرد.

 باتوجه به مزیت‌های تولیدی و صادراتی ایران و کیفیت کالاهای ایرانی و توان رقابت با کالاهای موجود در بازار تاجیکستان و همچنین نرخ حمل‌ونقل به‌نظر می‌رسد کالاهای زیر برای صادرات از ایران به تاجیکستان دارای مزیت نسبی باشند:

پلاستیک و لاستیک، محصولات غذایی (پردازش‌شده یا حفظ‌شده)، فلزات آهنی، فولاد، محصولات سرامیکی، مواد شیمیایی، کودها، محصولات نساجی، قند، دانه و محصولات کاکائو، محصولات معدنی، محصولات لبنی، محصولات شیشه‌ای، آجیل، بقایای گیاهی و خوراک دام، پارچه نساجی مصنوعی، چوب، ماشین‌آلات برق و الکترونیک، گوشت مرغ، غلات (فرآوری‌شده)، میوه و میوه‌خشک.

باید قوانین را برای توسعه روابط تسهیل کنیم

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری در ادامه برنامه‌های سفر خود به تاجیکستان، در همایش تجاری، سرمایه‌گذاری و گردشگری ایران و تاجیکستان با قدردانی از مهمان‌نوازی گرم امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان و تجلیل از سخنان دلگرم‌کننده او، ابراز امیدواری کرد: این دیدارها و رایزنی‌ها به تعمیق و صمیمی‌تر شدن روابط فیمابین منجر شود.

رئیس‌جمهوری بااشاره به سابقه تاریخی چندین هزار ساله دو ملت ایران و تاجیکستان افزود: ما ملت‌هایی نیستیم که تازه‌تاسیس باشیم و بخواهیم برای خود سابقه‌ای بسازیم؛ ما تاریخی طولانی از همسایگی و همزیستی داریم. وقتی در خیابان‌ها و میدان‌های شما قدم می‌زنم و ساختمان‌های شما را می‌بینم، همه نام‌ها و نشانه‌ها برایم آشنا هستند، چراکه از دوران کودکی و تحصیل با شخصیت‌هایی چون رودکی، فردوسی و سامانی آشنا بوده‌ایم.

رئیس‌جمهوری بااشاره به بخشی از سخنان همتای تاجیک خود در این همایش درباره موضوع گردشگری گفت: باید قوانین فعلی مربوط به تردد شهروندان دو کشور، به‌ویژه در زمینه فعالیت‌های اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری، علمی، تکنولوژیک، گردشگری و فرهنگی را تسهیل کنیم تا این امر به گسترش تعاملات و تبادل تجارب و دستاوردها کمک کند.

پزشکیان خاطرنشان کرد: کشورهایی که ارتباطات گسترده‌تری دارند، قوی‌تر از کشورهایی هستند که مرزهای بسته‌ای دارند و افزود: همزبانی ما امتیاز بزرگی است که باید براساس آن، روابط و همکاری‌های فیمابین را هرچه بیشتر تقویت کنیم.

 امیدوارم با محوریت کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی بتوانیم برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای بهبود مقررات و قوانین و تسهیل تجارت و همکاری انجام دهیم و دو دولت نیز از این روند حمایت کنند.

رئیس‌جمهور با قدردانی از هماهنگی‌های موجود بین دو کشور در زمینه‌های اقتصادی و همکاری‌های بین‌المللی تصریح کرد: از همسویی و تعامل سازنده کشور دوست و برادر تاجیکستان در مجامع بین‌المللی سپاسگزارم و به‌طورقطع این همسویی را به‌شکل متقابل با تاجیکستان خواهیم داشت.

امیدوارم چنین نشست‌هایی به رونق بیشتر تجارت و تعامل بین دو کشور بینجامد و مقررات و قوانین نیز بیش از پیش این روند را در راستای منافع متقابل دو ملت تسهیل کنند.

امضای ۱۳سند همکاری ایران و تاجیکستان

صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه امروز شاهد گامی مهم در تقویت پیوندهای تجاری و اقتصادی میان ایران و تاجیکستان هستیم، گفت: این دیدار، تاییدی بر تعهد دو ملت بزرگ و دو دولت نسبت به همکاری و هم‌افزایی در عرصه‌های مختلف صنعتی، تجاری و گردشگری است.

وی هدف از سفر هیات تجاری ایران را، بررسی فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری میان ایران و تاجیکستان با محوریت بخش خصوصی عنوان کرد و گفت: هیات تجاری که بیش از 100 تن از بازرگانان ایرانی از حوزه‌های تخصصی مختلف در آن حضور دارند، در آستانه سفر دکتر پزشکیان به کشور دوست و برادر تاجیکستان، با امیدواری بسیاری عازم دوشنبه شد. این امید ناشی از روابط سیاسی و اجتماعی مستحکم میان دو کشور و علاقه‌مندی متقابل روسای‌جمهور ایران و تاجیکستان برای توسعه و تعمیق روابط همه‌جانبه است.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران همچنین از دیدار و گفت‌وگوی تجار ایرانی و تاجیکستانی و امضای ۱۳سند همکاری بین فعالان اقتصادی دو کشور در جریان این سفر خبر داد و افزود: همچنین مذاکرات مثبتی با مقامات بلندپایه تاجیکستان از جمله وزیر توسعه اقتصاد و تجارت، رئیس کمیته سرمایه‌گذاری و رئیس کمیته گردشگری این کشور انجام گرفت.

حسن‌زاده ضمن اشاره به روابط مستحکم سیاسی و اجتماعی دو کشور، بر اراده متقابل برای تعمیق این روابط تاکید کرد و گفت: مسئولان ارشد اقتصادی کشور تاجیکستان در دیدارهایی که در جریان این سفر انجام گرفت، یکصدا از اراده و تلاش دولت تاجیکستان برای ارتقای رتبه ایران در بین شرکای تجاری این کشور سخن گفته و بر تدوین نقشه‌راه بلندمدت برای توسعه مناسبات بین دو کشور تاکید کرده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: اشتراکات فرهنگی، اجتماعی و تاریخی میان ایران و تاجیکستان و ظرفیت‌های موجود در تاجیکستان، چشم‌انداز بسیار روشنی برای مراودات تجاری و اقتصادی بین ایران و تاجیکستان به‌عنوان یک مقصد استراتژیک برای سرمایه‌گذاران و تجار ایرانی نمایان می‌سازد.

رئیس اتاق ایران افزود: جایگاه رئیس‌جمهور تاجیکستان در میان مردم نجیب و فرهنگ‌دوست این کشور، دانش و روحیه سازنده و مردمی رئیس‌جمهور پزشکیان و علاقه‌مندی تجار ایرانی و تاجیکستانی به توسعه همکاری‌ها، تضمینی برای تحقق چشم‌انداز بلندمدت در روابط اقتصادی و فرهنگی دو کشور است، به‌گونه‌ای که این سفر تاریخی می‌تواند تاثیر ‌بسزایی در تقویت همکاری‌ها به‌ویژه در حوزه‌های خدمات فنی و مهندسی، صادرات محصولات ساختمانی، کشاورزی، دارویی و تجهیزات‌پزشکی داشته باشد.

حسن‌زاده، انعقاد تفاهمنامه‌های تجاری بین اعضای هیات عالی‌رتبه ایرانی و مقامات تاجیکستانی در جریان این سفر را موردتوجه قرار داد و افزود: این تفاهمنامه‌ها زمینه افزایش سرمایه‌گذاری مشترک و بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت‌های موجود دو کشور به‌نفع دو ملت را بیش از پیش مهیا می‌کند.

او فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم در حوزه‌های بانکی و مالی، حمل‌ونقل، استاندارد و انعقاد موافقت‌نامه‌های تجاری به‌ویژه توافق تجارت ترجیحی و تعدیل تعرفه‌ها میان دو کشور را برای تقویت سطح مناسبات، ضروری خواند و ادامه داد: «ارائه تسهیلات و مشوق‌های سرمایه‌گذاری» و «تسهیل تجارت» لازمه افزایش همکاری‌ها است. این حداقل انتظارات بخش خصوصی از مسئولان محترم دولت‌های دو کشور است تا فعالان اقتصادی بتوانند در رقابت با رقبای قدرتمند به تثبیت و گسترش جایگاه خود در بازار بپردازند.

حسن‌زاده تاکید کرد: بخش مهمی از دغدغه‌های فعالان اقتصادی دو کشور، تسهیل در زمینه حمل‌ونقل و مدیریت هزینه‌های حمل‌ونقل است که باید برای دو کشور با فاصله نزدیک سرزمینی، بیش از پیش موردتوجه قرار گیرد.

وی دغدغه دیگر بخش خصوصی را به موضوع تعرفه‌ها و عوارض مربوط دانست که برای تسهیل روابط بخش خصوصی دو کشور باید در مذاکرات میان دولت‌ها گنجانده و زمینه همکاری بیشتر ایجاد شود.

رئیس اتاق ایران با بیان این مطلب که اتاق‌های بازرگانی ملی دو کشور باید همت خود را مصروف شکل‌گیری این پیوندها کنند و سرمنشأ همکاری‌ها باشند، گفت: توسعه همکاری‌ها می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال و بهبود سطح رفاه در هر دو کشور شود.

تاجیکستان کشوری بکر و تشنه کالاهای ایرانی

سیامک علیشاپور، رئیس اتاق آبادان بااشاره به آثار مثبت سفر رئیس‌جمهور و هیات‌تجاری اتاق ایران به تاجیکستان به صمت گفت: در این سفر زمینه‌های همکاری بین دو کشور را بررسی کردیم؛ تاجیکستان کشوری بکر و تشنه خدمات و کالاهای ایرانی است؛ بنابراین می‌توانیم در بخش‌های مختلف از جمله آبزی‌پروری، پتروشیمی و مصالح ساختمانی با یکدیگر همکاری مشترک داشته باشیم. وی ظرفیت‌های گسترده همکاری اقتصادی با این کشور را تشریح کرد و بااشاره به پیوندهای فرهنگی و زبانی بین دو ملت افزود: تاجیکستان از نظر قومیت، زبان و فرهنگ به ایران نزدیک است و این قرابت فرصت‌های بی‌نظیری برای توسعه روابط اقتصادی فراهم می‌کند. علیشاپور با بیان اینکه فعالان اقتصادی آبادان می‌توانند در حوزه محصولات پتروشیمی همکاری‌های موثری با همتایان خود در تاجیکستان داشته باشند، افزود: شرکت‌های پتروشیمی خوزستان و تولیدکنندگان مصالح ساختمانی مانند سنگ، کاشی و سرامیک ظرفیت‌های بالایی برای ورود به بازار تاجیکستان دارند. این کشور در حال توسعه است و نیاز فراوانی به این محصولات دارد.

وی همچنین با تاکید بر اهمیت صنعت آبزی‌پروری تصریح کرد: در این سفر درباره توسعه همکاری در حوزه آبزی‌پروری مذاکراتی انجام شد. تاجیکستان در این بخش بسیار عقب‌تر از ایران است و برداشت ماهی در این کشور حدود ۱.۵تن در هر هکتار است، در حالی که این رقم در ایران به ۶ تن می‌رسد. در جلسات برگزارشده، تفاهماتی برای انتقال تجربیات و امضای تفاهمنامه در آینده نزدیک انجام گرفت.

رئیس اتاق آبادان از پایین بودن سطح مراودات تجاری ایران و تاجیکستان گلایه کرد و افزود: حجم تجارت دو کشور تنها حدود ۳۸۰ میلیون دلار است، در حالی که این رقم می‌تواند چندین‌برابر افزایش یابد. تاجیکستان کشوری بکر و تشنه خدمات و کالاهای ایرانی است و بسیاری از کالاها می‌توانند بدون عوارض گمرکی به این کشور وارد شوند.

این فعال اقتصادی سفر رئیس‌جمهور ایران به تاجیکستان را برای تقویت امنیت و توسعه روابط اقتصادی موثر دانشت و ابراز امیدواری کرد: با گسترش دوستی‌ها و اجرای تفاهمنامه‌های تجاری، زمینه‌های همکاری بیشتری بین دو کشور فراهم شود.

سخن پایانی

روابط تجاری ایران و تاجیکستان در مسیر رشد و تحولات مثبت قرار دارد، اما برای دستیابی به اهداف بزرگ‌تر، نیاز به همکاری بیشتر در رفع چالش‌ها و تقویت زیرساخت‌ها و مقررات گمرکی وجود دارد.

با این حال، ظرفیت‌های موجود در دو کشور برای توسعه تجارت و همکاری‌های اقتصادی بسیار بالا است و در صورت ایجاد شرایط مناسب، می‌توان انتظار داشت که تجارت میان دو کشور در سال‌های آینده به سطوح جدیدی برسد.