غولهای صادرات ۲۰۲۳
سازمان تجارت جهانی در گزارشی به بررسی روند رشد تجارت جهانی در 3 دهه اخیر و از هنگام تاسیس این سازمان پرداخته است. در این گزارش که بازوی پژوهشی اتاق بازرگانی ایران منتشر کرده؛ نشان میدهد، از زمان امضای موافقتنامه مراکش برای تاسیس سازمان تجارت جهانی در ۱۵ آوریل ۱۹۹۴، تجارت جهانی جهش یافته و در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۳۰.۴ تریلیون دلار امریکا رسیده که نسبت به سال ۱۹۹۵، 5برابر شده است. همزمان، تعرفههای تحت نظارت سازمان تجارت جهانی بهشدت کاهش یافته و به کاهش هزینههای تجاری کمک کرده است. در واقع رشد تجارت با کاهش قابلتوجه فقر در سطح جهانی همراه بوده که نشاندهنده تاثیر تجارت در حمایت از توسعه اقتصادی و بهبود زندگی مردم است. حال از آنجایی که صادرات نقش مهمی در اقتصاد جهانی ایفا میکند و محرکی برای رشد اقتصادی، ایجاد شغل و همکاریهای بینالمللی است، در این گزارش به بزرگترین صادرکنندگان کالا در جهان در سال ۲۰۲۳ پرداختهایم.
چین؛ بزرگترین صادرکننده جهان
*ارزش کل صادرات: ۳.۷۱۵.۸۲۷ میلیارد دلار امریکا
*صادرات اصلی: تجهیزات پخش دیجیتال، ماشینآلات الکتریکی، کامپیوتر، مبلمان و منسوجات
چین از سال ۲۰۰۹ بزرگترین صادرکننده کالا در جهان بوده است. دادههای بانک جهانی نشان میدهد که کل صادرات این کشور در سال ۲۰۲۳، حدود ۳.۸ تریلیون دلار بوده است. در سال ۲۰۱۳، چین براساس ارزش واردات و صادرات خود به بزرگترین کشور تجاری جهان تبدیل شد. کشوری که عنوان بزرگترین صادرکننده کالا در جهان را دارد، در گذشته بارها سیاستهایش تغییر کرده است و احتمالا این تغییر ادامه پیدا خواهد کرد. این در حالی است که در قرن نوزدهم، بریتانیا بهعنوان کارگاه جهان شناخته میشد و یک امپراتوری جهانی را براساس تجارت اداره میکرد، در حالی که در قرن بیستویکم، چین به «کارخانه جهان» تبدیل شد. با این حال، مسیر ابریشم و اندازه اقتصاد چین نشان میدهد که بهکمک شرکتهای پستی بینالمللی این کشور اغلب بزرگترین صادرکننده کالا در قرون گذشته بوده است.
آلمان و رکودی بزرگ
ارزش کل صادرات: 2.060.409 میلیارد دلار امریکا
صادرات اصلی: وسایل نقلیه موتوری و قطعات آنها و همچنین داروهای بستهبندیشده
آلمان تنها اقتصاد پیشرفته بزرگ جهان بود که سال گذشته بهدلیل دستوپنجه نرم کردن با تورم افسارگسیخته، کاهش رشد تولید و ضعف در شرکای تجاری کلیدی، دچار رکود شد.
انتظار میرود اقتصاد این کشور امسال از حالت انقباض شدید خارج شود و رونق اندکی کسب کند، هرچند شاخصهای جدید اقتصادی نشان میدهند که این روند ممکن است نسبت به پیشبینیهای قبلی آهستهتر باشد.
صادرات آلمان به چین، بزرگترین شریک تجاری آلمان در سال ۲۰۲۳ میلادی هم با ۱۰.۲ درصد کاهش همراه بود.
دولت آلمان رشد اقتصادی ۰.۳ درصد را برای سال ۲۰۲۴ پیشبینی کرده است.
فرانسه و صادرات برق
ارزش کل صادرات: ۱.۰۰۵.۳۱۹میلیارد دلار امریکا
صادرات اصلی: برق، ماشینآلات و تجهیزات حملونقل، محصولات هوافضا، دارو، مواد شیمیایی و محصولات کشاورزی
فرانسه در میان کشورهای صادرکننده پنجم و در میان کشورهای واردکننده ششم جهان است. در سال ۲۰۰۶، صادرات فرانسه معادل ۲۶ درصد تولید ناخالص داخلی و واردات آن معادل ۲۷ درصد این تولید بوده است.
فرانسه جایگاه خود را بهعنوان صادرکننده پیشرو برق در اروپا در سال ۲۰۲۳ که بسیار جلوتر از کشورهای سوئد و نروژ، دومین و سومین صادرکنندههای بزرگ برق در این قاره است، بهلطف استراتژی هستهای خود دوباره بهدستآورد. بهدلیل مشکلات تعمیر و نگهداری نیروگاههای هستهای، فرانسه در سال ۲۰۲۲ شاهد کاهش تاریخی در تولید برق خود بود و این کشور برای نخستینبار در بیش از ۴۰ سال گذشته به واردات برق روی آورد.
بریتانیا شکستخورده تورم
ارزش کل صادرات: ۱.۰۰۱.۴۱۸ میلیارد دلار امریکا
صادرات اصلی: نفت، ماشینآلات، وسایل نقلیه، دارو، تجهیزاتالکتریکی و فلزات گرانبها
بهگفته دولت انگلیس، نرخ بالای تورم تنها مانع بزرگ رشد اقتصادی بوده است. اگرچه رشد نرخ در این کشور نسبت به رقم بیسابقه ۱۱درصدی در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته و در ژانویه به ۴ درصد رسیده، اما همچنان 2برابر هدف ۲درصدی بانک مرکزی انگلیس است. برخی اقتصاددانان نیز تاحدی عملکرد ضعیف اقتصادی این کشور را به تاثیرات برگزیت (خروج از اتحادیه اروپا) نسبت میدهند. ماههای ابتدایی ۲۰۲۳ بود که استفن فیپسون، مدیر اجرایی سازمان تولیدی Make UK گفت: چشمانداز سال ۲۰۲۳ و احتمالا فراتر از آن ساده نیست و زمان بسیار چالشبرانگیزی است که حتی بهترین و موفقترین شرکتها را تا حد زیادی آزمایش میکنند. این سازمان تولیدی از حمایت اخیر دولت انگلیس که شامل ۱۸میلیارد پوند (۳۰ میلیارد دلار سنگاپور) یارانه قبض انرژی برای کسبوکارها در کل اقتصاد است، استقبال کرد، اما هشدار داد که ممکن است بهزودی بیشتر موردنیاز باشد.
فیپسون گفت: دولت باید برای ارائه یک استراتژی صنعتی بلندمدت با صنعت همکاری کند.
این نهاد تجاری گفت، خواهان کاهش موقت کنترلهای مهاجرت، کاهش مالیات بر دارایی و مشوقهای مالیاتی بیشتر برای آموزش و سرمایهگذاری است.
دادههای رسمی نشان میدهد که تولیدات صنعتی در ماه سپتامبر ۵.۸ درصد کمتر از سال گذشته بوده است. شرکت Make UK گفت که مقیاس کاهش تولیدی که برای سال ۲۰۲۲ تخمین زده شده تا حدی منعکسکننده عملکرد غیرمعمول قوی در سال ۲۰۲۱ است و زمانی بود که تقاضا پس از همهگیری افزایش یافت.
ژاپن سر بلند شد
ارزش کل صادرات: 921.21 میلیون دلار امریکا
صادرات اصلی: خودرو، مدارهای مجتمع و ماشینآلات
یک نظرسنجی تجاری نشان داد که فعالیت کارخانه ژاپن در ماه اوت باتوجه به نزول تقاضا کاهش یافت، اگرچه سرعت کاهش پایین بود، در حالی که بخش خدمات گسترش یافت و شرایط خوبی را در برخی صنایع نشان داد. این نظرسنجی نشان داد، افزایش فشار قیمتها و محدودیتهای نیروی کار همچنان برای شرکتهای ژاپنی بهویژه در بخش خدمات نگرانکننده است. شاخص مدیران خرید تولیدی ژاپن از ۴۹.۱ در ماه ژوئیه به ۴۹.۵ در ماه اوت افزایش یافت. این شاخص برای دومین ماه متوالی زیر آستانه ۵۰ باقی ماند که رشد را از انقباض جدا میکند. زیرشاخص سفارشهای جدید در ماه اوت با سرعت کمتری کاهش یافت، در حالی که با افزایش ظرفیت نیروی کار، شاخص تولید افزایش یافت.
شاخص مدیران خرید خدمات در ماه اوت از ۵۳.۷ در ژوئیه به ۵۴ افزایش یافت. شاخص مدیران خرید ترکیبی ژاپن که فعالیتهای بخش تولید و خدمات را با هم ترکیب میکند، در ماه اوت به ۵۳ رسید که قویترین سطح از مه ۲۰۲۳ از ۵۲.۵ در ژوئیه بود.
این نظرسنجی پس از آن انجام شد که تولیدکنندگان ژاپنی در ماه اوت نسبت به شرایط تجاری اطمینان کمتری پیدا کردند، در حالی که خلق و خوی بخش خدمات بهدلیل تقاضای ضعیف چین کاهش یافت. رویترز گزارش کرد، اقتصاد ژاپن در سهماهه دوم رشد کرد و از رکود در ابتدای سال بهلطف افزایش مصرف و هزینههای سرمایهای بازگشت.
هلند
ارزش کل صادرات: 916.169 میلیون دلار امریکا
صادرات اصلی: نفت، ماشینآلات و تجهیزات حملونقل، سوختهای معدنی، مواد غذایی، پوشاک و کفش و دارو
هلند دومین و بزرگترین صادرکننده کشاورزی در جهان پس از ایالات متحده آمریکا است. هلند به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان گل و گیاه، سبزیجات و میوهها شناخته میشود. این کشور به ویژه در تولید و صادرات گلهای زینتی مانند گل لاله پیشتاز است. همچنین هلند در صادرات سیبزمینی، گوجهفرنگی، پیاز، و سایر محصولات کشاورزی موفق بوده است.