هوش‌ مصنوعی ( Artificial Intelligence ) یا به‌اختصار AI به مجموعه‌ای از فناوری‌ها و تکنولوژی‌هایی گفته می‌شود که به کامپیوتر و سیستم‌های دیگر اجازه می‌دهد تا با استفاده از الگوریتم‌های خاص، داده‌های بزرگ را تحلیل کنند و به‌صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان، تصمیمات درست و منطقی بگیرند؛ هدف اصلی هوش‌مصنوعی، شبیه‌سازی قابل‌قبول عملکرد ذهن انسان در کامپیوتر است.

تمام کلمات، تعاریف و جملات فوق را هوش‌ مصنوعی در تعریف خود نوشته و بازگو کرده است و می‌شود همانند خودش عمیق‌تر نگریست، دید و آموخت که تا چه میزان می‌تواند برای بشریت مفید و موثر و حتی مخرب و ویرانگر باشد.

اما هوش‌مصنوعی نیز همانند بسیاری از مصنوعات ساخت بشر، چالش‌ها و فرصت‌های فراوانی را به میدان آورده و خارج از بحث مهارت، در چالشی عمیق‌تر و بزرگ‌تر، حتی خردورزی و هوشمندی انسان را نیز به چالش کشیده است و می‌خواهد که در موارد بسیاری، جایگزین این موجود پیچیده و حساس شود.جالب اینکه هوش‌مصنوعی هدف نیست و ابزار و وسیله است و همان ابزاری است که طی گذشت قرن‌ها انسان به آن رسیده، خود آن را ساخته و توسعه داده است تا به ماهیت خردمندی و فن‌ورزی خود دست یابد و بتواند تا جایی که می‌تواند از این هویت حفاظت کند در نگره ماتریالیستی انسان حیوان ابزارساز معرفی می‌شود و انسانی که ابزار می‌سازد، ثروت و سرمایه و توسعه هم می‌سازد؛ این یعنی فصل ممیز انسان با حیوان، ابزارسازی آن است و به‌عبارتی، حیوان عاقل و ناطق بودن در پس‌پرده ابزارسازی است و عقل و نطق در صورت نبود ابزار به کار آینده بشر و تولید نخواهد آمد.

جالب‌تر اینکه، امروز و در چالش اصلی می‌بینیم که ابزاری که ساخته همین انسان ابزارساز است، می‌تواند در بسیاری از موارد، جایگزین همین ابزارسازی و ابزارخواهی نسل بشر شود و حتی جایگزین خود انسانی که به تعابیری شاهکار و اشرف همه مخلوقات عالم است، باشد و می‌بینیم که درحال‌حاضر هوش‌مصنوعی می‌تواند هم ابزار باشد و هم ابزارساز و هم حیوان باشد و هم خود انسان!

پردازشگر و شاید نابودگری که هم ماشین است و هم ضدماشین و هم انسان است و هم ضدانسان و هم ابرابزاری است که تمام ابزارها و ابزارسازهای قبلی را به چالش می‌کشد و باز هم خواهد کشید.

هوش‌مصنوعی و مصنوع هوشمندی که از تمام انواع هوش انسانی و فراانسانی بهره دارد و نمی‌شود به‌راحتی تغییری در تصمیمات آن ایجاد کرد و برنامه‌های منظم و دقیق آن را اجرا نکرد.ابزاری که هم مدیر است و هم کارگر و هم خادم است و هم مخدوم، خردمندی که مفهوم انسان خردمند را بازتعریف و باهوشی که ضریب و سطح هوشی انسانی را معامله خواهد کرد.باری، انسانی که ابزار ساخت و تولید کرد و طبیعت را شکل و صورت جدید بخشید، حالا به ابزاری رسیده که در حال تغییر دادن شکل و ماهیت خود اوست و می‌رود که هوشمندتر از خودش، از ابزاری به نام انسان بهره‌برداری کند.