عضو هیات امنای انجمن پسته ایران با تاکید بر اینکه درختان پسته به آب نیاز دارند و در کم‌آبی تنها زنده می‌مانند و محصولات از کیفیت بالایی برخوردار نیستند، اظهار کرد: کاهش روزهای سرد زمستانی، گرمایش زمین و سرمازدگی محصولات در بهار از جمله مواردی هستند که آسیب‌های بسیاری را به باغات پسته وارد کرده‌اند.

محمود رضا مهدوی اناری- فعال صنعت پسته و عضو کمیته باغبانی و عضو هیات امنای انجمن پسته ایران در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تاثیرات تغییرات اقلیمی بر میزان کشت و کیفیت پسته در کشور اظهار کرد: پسته از جمله محصولاتی است که در مناطقی با زمستان سرد و تابستانی گرم تولید می‌شود. طی بازه زمانی ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته متاسفانه، جهان و از جمله ایران با مشکلات زیادی از جمله گرمایش کره زمین و نوسانات شدید دمایی مخصوصا زمستان‌های گرم دست و پنجه نرم می‌کند. وی افزود: درختان میوه از جمله پسته گیاهانی هستند که برای گذران طبیعی در فصل خواب، به سرمای زمستانه مکفی نیاز دارند. میزان سرمای مکفی در فصل خواب برای هر نوع از ارقام پسته متفاوت است به طور مثال؛ پسته کله قوچی به ۶۰۰ ساعت دمای بین صفر تا هفت درجه نیاز دارد تا درخت خواب مکفی داشته باشد. ارقام احمدآقایی وفندقی نیز بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ ساعت نیاز سرمایی دارند و رقم اکبری نیز حدود هزار و 200 ساعت نیاز سرمایی بین صفر تا هفت درجه سانتیگراد دارد تا درخت خواب مکفی داشته باشد و بتواند سرحال و شاداب بیدار شود تا جوانه‌ها تبدیل به خوشه شوند.

چالش با گرمایش کره‌زمین

 به گفته فعال صنعت پسته و عضو کمیته باغبانی و عضو

هیات امنای انجمن پسته ایران متاسفانه گرمایش کره‌زمین زمستان‌های سرد را از ما گرفته است. تولید رقم اکبری که ساعات بیشتری به سرما نیاز دارد و حساس‌تر است به دلیل کاهش روزهای سرد در برخی مناطق کاهش یافته است. وی همچنین ادامه داد: از جمله مشکلات اقلیمی که از قدیم‌الایام تمام کشاورزان جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کردند، مشکل سرمازدگی بهاره بوده که یک معضل قدیمی و سنتی محسوب می‌شود و البته راهکارهایی از جمله روشن‌ کردن بخاری‌های سوخت گازوئیلی یا پارافین‌سوز برای مقابله با آن ارائه شده‌ که در برخی مناطق و در صورتی که سرما شدید نباشد پاسخگوی شرایط است. مهدوی اناری تاکید کرد: گرمایش زمین مشکلات بسیاری را به وجود آورده است. از جمله مهم‌ترین آنها تابستان‌های بسیار گرم است که موجب می‌شود تا درخت در مواجهه با گرمای بیش از اندازه تابستانه فتوسنتز خود را متوقف کنند. امسال یکی از تابستان‌های بسیار گرم بود و به‌صورت مداوم ۲۰ الی ۳۰ روز دمای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد را در باغات خود تجربه کردیم. متاسفانه ترکیب قطع آبیاری به دلیل قطع برق توسط وزارت نیرو و گرمای شدید موجب شد برخی از باغات تا ۵۰ درصد از محصول خود را از دست بدهند.

چالش مشکلات اقلیمی

وی ضمن اشاره به اینکه کشاورزان همیشه با اقلیم و مشکلات اقلیمی چالش داشتند، درباره سازگاری کشاورزان با تغییرات اقلیمی گفت: کشاورزی گلخانه‌ای با باغداری و زراعت در فضای باز متفاوت است و باغداری همیشه با این مسائل مواجه بوده است. رقم اکبری از جمله ارقامی بوده که به دلیل مقابله با شوری در باغداری توسعه یافت اما آن زمانی که توسعه یافت موضوع گرمایش زمین مطرح نبود. درحال‌حاضر اما مسئله گرمایش زمین مطرح است و ما را گرفتار کرده به حدی که بسیاری از باغداران در حال تغییر رقم خود هستند و رقم‌هایی را جایگزین می‌کنند که به سرمای زمستانه کمتری نیاز داشته باشند. عضو هیات امنای انجمن پسته ایران افزود: در مسئله نیاز سرمایی انطباق رقم کاشته شده با میزان سرمای تامینی منطقه راهکار بسیار خوبی است اما درخصوص گرمای تابستانه تنها آبیاری بیشتر و منظم‌تر است که می‌تواند رفع مشکل کند و این درحالی‌است که آب هر روز کمیاب‌تر می‌شود. وی با طرح برخی راهکارهایی که ارائه می‌شود، اظهار کرد: برخی راهکارها همچون ایجاد سایه‌بان روی باغات نیز ارائه شده که البته باید بحث هزینه فایده را در این میان مدنظر داشته باشیم که آیا اگر در حد وسیع صورت گیرد توجیه اقتصادی دارد؟ اما به نظر من چندان راهکاری اقتصادی نیست. مهدوی اناری در پایان درباره اینکه در خصوص کاشت پسته در استان‌ها آیا خود کشاورز تصمیم‌گیرنده است یا بر اساس اقلیم منطقه از سوی جهادکشاورزی پیشنهاد می‌شود؟ تصریح کرد: همیشه به این صورت بوده که شخص کشاورز تصمیم‌ گیرنده بوده که با توجه به میزان آب و خاکی که در دسترس دارد و شرایط اقلیمی موجود کشت پسته مناسب‌تر است یا سایر محصولات؟ بهتر است که کشاورزان راهنمایی‌های لازم را داشته باشند تا سراغ محصولاتی بروند که متناسب با شرایط اقلیمی و منطقه باشد.

سخن پایانی

بسیاری از افراد معتقدند که درخت پسته نیازی به آب ندارد اما درخت پسته برای تولید اقتصادی به آب نیاز دارد! با کم‌آبی، تنها زنده می‌ماند اما محصول با‌کیفیتی ارائه نمی‌دهد و تنها در حد تمدد حیات باقی می‌ماند و بازدهی اقتصادی ندارد.