بیمه، خسارت کشاورزان را جبران نمی‌کند
درحالی‌که آفت‌های مختلف محصولات کشاورزی را دچار خسارت می‌کند و تغییرات اقلیمی ضرر هنگفتی روی دست کشاورزان می‌گذارد اما بیمه توان جبران خسارت‌ها را ندارد.
کشاورزی مهم ترین محور اقتصادی خانوارهای کرمانی محسوب می شود و از جمعیت سه میلیونی این استان حداقل ۲ میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این عرصه امرارمعاش می کنند، هرچند کرمان ازنظر منابع آبی در تنگنا است اما مردمان کویر طی سال های متمادی با تلاش خود استان کرمان را درزمینه تولید بسیاری از محصولاتی باغی و جالیزی پیش انداخته اند.
پسته، خرما، گردو و انواع مرکبات محصولات باغی هستند که استان کرمان در تولید آنها رتبه اول و دوم کشور را دارد و در تولید ۱۰ محصول جالیزی در جنوب کرمان استان کرمان سرآمد است و نیاز بخش عمده ای از بازار را تأمین می کند.
اما طی سال های اخیر دیده ایم که شیوع آفت های متعدد در کرمان خسارت های جدی به مزارع زده است به طوری که پسیل پسته، سوسک خرطومی خرما، مگس مدیترانه ای محصول مرکبات و کرم خراط گردو استان را با خسارت جدی مواجه کرده است و گاه تا ۹۰ درصد از محصول در استان از بین رفته است. در کنار خسارت آفت های مختلف به کشاورزی کرمان که اکثراً هیچ راه علاجی نیز از سوی پژوهشگران کشاورزی برای دفع آنها پیشنهاد نشده است تغییرات اقلیمی خسارت های بسیار سنگینی به طوری که در امسال ۹۰ درصد پسته کرمان به دلیل سرمازدگی بهاره از بین رفته است و بسیاری از کارگاه های فرآوری نیز بسته شده اند، همچنین خشکیدگی خوشه های خرما به دلیل گرمای شدید و کمبود رطوبت ۵۰ درصد از محصول شرق و جنوب کرمان را از بین برده است.
به طوری که خسارت سرمازدگی به محصول پسته در امسال معادل ۱۰ درصد اقتصاد کرمان عنوان شده است و بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان تعیین شده است. خسارت سرمازدگی به محصول پسته در امسال معادل ۱۰ درصد اقتصاد کرمان عنوان شده است و بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان تعیین شده است.
این رقم جدای از خسارت به نخلستان ها، باغ های مرکبات و خسارت های سیل به کشاورزان رفسنجان، انار و دیگر شهرستان های استان است.
انتظار می رود در کنار خسارت های شدید آفت ها و تغییرات اقلیمی عاملی به عنوان بیمه بخش قابل توجهی از مشکلات کشاورزانی که با افزایش قابل توجه نهاده های کشاورزی مواجه هستند را پوشش دهد اما عملاً بیمه با رقم های اندکی که پرداخت می کند نتوانسته جایگاه حمایتی خود را حفظ کند و با افزایش نرخ نهاده های تولید، تأخیر در پرداخت و عدم تناسب پرداخت ها با ضررها شاهد کمرنگ شدن نقش بیمه در کشاورزی کرمان هستیم.
این در حالی است که در شرایط کنونی که ریسک کشاورزی در کرمان در حال افزایش است حمایت های بیمه ای برای حفظ ظرفیت ها و ظرفیت های کشاورزی در استان کرمان ضرورتی انکارناپذیر است.
بااین وجود کشاورزان همیشه یکی از مشکلات خود را تأخیر در پرداخت، اندک بودن خسارت های پرداختی و عدم پوشش بیمه برای برخی از خسارت ها عنوان کرده اند.
نکته جالب توجه اینکه شدت خسارت ها در برخی از سال ها به کشاورزان به حدی است که حتی توان پرداخت حق بیمه را هم ندارند.
لرزه بر تن درختان پسته
یکی از کشاورزان پسته کار رفسنجانی در گفت وگو با مهر بیان کرد: متاسفانه در فصل اردیبهشت افت دما به حدی بود که سرشاخه ها درختان خشک شدن و همه محصول در ابتدای سال از دست رفت؛ تنها ۱۰ درصد برخی از باغ ها در امسال برداشت داشتند که همین محصول نیز ریز و بی کیفیت بود.
محمد بهبودی بیان کرد: میزان خسارت ها آنقدر زیاد است که برخی درختان به شدت دچار تنش شده اند و بعید است در سال آینده نیز بتوانیم محصول خوبی داشته باشیم.
وی گفت: این مسئله یعنی سرمازدگی در سال های اخیر بسیار زیاد شده است و باوجوداین خسارت ها و پیگیری های کشاورزان هیچ کمکی نشده و بیمه هم پرداخت نشده است.
این کشاورز گفت: مسئولان هر از چند گاه از کمک هایی برای بازپرداخت وام ها سخن می گویند که شامل عدم پرداخت دیرکرد و تنفس در بازپرداخت می شود که با این حجم از خسارت ها همخوانی ندارد.
وی گفت: بسیاری از کشاورزان به دلیل وضعیت موجود ترجیح می دهند دلالی پسته کنند و از تولید خارج شوند و یا به مناطق دیگر کوچ کنند که همه این موارد یعنی تشدید خسارت به سرمایه های کشاورزی رفسنجان.
مشکلات نخلداران شرق کرمان
محمد گلومکی یکی از کشاورزان نخلدار بم است که می گوید: امسال ۴۰ درصد از نخلستان بنده دچار ریزش خرما شده ضمن اینکه سوسک خرطومی هم در نخلستان ها بیداد می کند و نخل ها را از بین می برد.
وی گفت: بیمه در مقابل این خسارت ها باید حمایت واقعی کند و پای کار باشد چون ما حق بیمه پرداخت می کنیم.
وی بیان کرد: هرسال شاهد بروز این خسارت ها هستیم اما در مقابل مسئولان فقط سکوت می کنند و پرداخت های بیمه ای هم بخش کوچکی از خسارت ها را جبران می کند.
این کشاورز گفت: ماه به ماه نهاده های تولید گران می شود اما این نوع حمایت از کشاورز پاسخگو این وضعیت بازار نیست.
خسارت های فراوان باغ های مرکبات
محمد شعبانی نیز در شهرستان جیرفت باغ مرکبات دارد که به مهر می گوید: کشاورزی سرمایه استان کرمان است اما هرسال یک آفت عجیب می آید و خسارت های زیادی به بار می آورد و کسی هم چاره ای برای مبارزه با آن ندارد.
وی به آفت مگس مدیترانه ای اشاره کرد و گفت: این مگس عملاً به کشاورزی جنوب کرمان خسارت جدی وارد کرده است اما راهکاری برای مقابله با این آفت نیست و حتی محصولات جالیزی را هم از بین می برد.
وی گفت: کشاورز باید در مقابل چنین آفت هایی حمایت شود و مرکز تحقیقات کشاورزی هم برای مبارزه با این آفت وارد عمل شوند.
یک فعال حوزه کشاورزی کرمان نیز با انتقاد از نحوه فعالیت صندوق بیمه کشاورزی در کرمان گفت: این صندوق در حال از دست دادن کاربرد خود است و باید برای رفع این مشکل چاره اندیشی شود.
محمد حسین اکبری به مهر گفت: میزان پرداخت خسارت ها را اگر چک کنیم کاملاً مشخص است که در مقابل حجم بالای خسارت هایی که به کشاورزان وارد می شود پرداخت ها بسیار اندک است و مشکلات کشاورزان را جبران نمی کند.
در مقابل حجم بالای خسارت هایی که به کشاورزان وارد می شود پرداخت ها بسیار اندک است و مشکلات کشاورزان را جبران نمی کند.
وی گفت: باید توانمندی صندوق بیمه کشاورزی افزایش یابد تا بتوان از داشته های کشور در بخش کشاورزی محافظت کنیم و اشتغال پایدار و تولید در این زمینه دچار مخاطره نشود.
اکبری عنوان کرد: در شرایطی که کشاورزان دچار خسارت و مشکلات متعدد به دلیل تغییرات اقلیمی، آفات و مشکلات صادراتی می شوند دولت باید از کشاورزان حمایت جدی و عملی کند.
وی کاهش معافیت های مالیاتی کشاورزان، افزایش تعرفه های صادراتی، افزایش نرخ نهاده های تولید را موجب کاهش مزیت های تولید در بخش کشاورزی دانست.
پسته داران خسارت نگرفتند
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان نیز وضعیت کشاورزی کرمان را به دلیل سرمازدگی و شیوع آفت ها نامناسب دانست و گفت: باید برای رفع این مشکلات ورود جوی شود و بحث تحقیقات و اقدامات علمی با توجه به حجم بالای بیکاران در بخش کشاورزی افزایش یابد.
سید مهدی طبیب زاده گفت: امسال ۹۰ درصد پسته استان کرمان از بین رفته است و عملاً تاکنون حمایتی از کشاورزان نشده است.
وی عنوان کرد: پرداخت های محدودی انجام شده که بسیار اندک است و به هیچ عنوان خسارت ها را پوشش نمی دهد.
وی خواستار توسعه خدمات بیمه ای شد و گفت: کشاورز اگر بداند بیمه در صورت خسارت های مختلف خسارت ها را کامل جبران می کند در کنار پرداخت حق بیمه سرمایه گذاری بهتری برای افزایش تولید انجام می دهد.
سخن پایانی
باوجود پیگیری های مکرر کشاورزان اما هنوز اقدامی برای پرداخت خسارت های کشاورزان نشده و در حالی کشاورزان باید باغ ها را برای سال آینده آماده کنند اما پولی در دست ندارند.
